Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

1.1.Тиббий хатонинг таърифи ва унинг турлари
Тиббий ва ҳуқуқий адабиётларда тиббий хато тушунчасининг таърифи тўғрисида бир нечта фикрлар билдирилган. Улардан бирининг фикрига кўра, тиббий хатолар - бу тиббий ёрдам кўрсатиш ёки касал одамга ғамхўрлик қилишда ўз вазифаларига бепарволик, виждонсизлик, бепарволикдир. Юридик нуқтаи назардан тиббий хатолар тиббиёт ходимининг беморнинг соғлиғига зарар етказадиган ноқонуний хатти-ҳаракатлари сифатида баҳоланиши мумкин ва айбдорлик нуқтаи назаридан кўриб чиқилади.
Айб бўлмаса, биз айбсиз, тасодифий зарар ҳақида гапирамиз. Ушбу хатти-ҳаракатларнинг биринчиси, қандайдир жазога сабаб бўладиган ҳуқуқбузарликлар (жиноят, хатти-ҳаракатлар) деб тан олинган, иккинчиси бахтсиз ҳодисадир, яъни. Ҳеч қандай айб ва жавобгарлик йўқ. Ушбу таъриф ҳуқуқий нуқтаи назардан берилган ва аслида (хато), тўғри эмас. Тиббий нуқтаи назардан (шунингдек, этик нуқтаи назардан) тиббий хато – бу виждонан хаёлпарастлик натижасида врач ҳаракатларининг бундай салбий оқибатлари, ва хоказо. ўз вазифаларини бажараётган шифокор адашади, у ҳамма нарсани тўғри бажараётганига ишонади. Аммо у ҳали ҳам нотўғри. Нима учун?
Хатоларнинг қуйидаги сабаблари ажратилади: субъектив ва объектив.
Субъектив сабаблар - бу шифокорнинг шахсияти ва унинг малакаси ва тажрибасига боғлиқ бўлган сабаблардир. Бундай ҳолда, субъектив сабабларга кўра ҳаракатларни хато деб аташ учун, айбдорлик белгиларини чиқариб ташлаш керак, яъни. ўз вазифаларига нисбатан бепарво, малакасиз муносабат. Шу сабабларга кўра ёш шифокорлар хато қилиш эҳтимоли кўпроқ.
Объектив – бу шифокорнинг шахсияти, унинг малакаси ва тажрибасига боғлиқ бўлмаган объектив ривожланган ҳолатлар туфайли хатоларга олиб келадиган сабаблардир. Ушбу сабабларга кўпинча қуйидагилар киради: зарур маълумотларни тўплаш жуда қийин бўлган беморнинг оғир онгсизлиги; ташхис қўйиш пайтида шифокорни йўлдан оздирадиган касалликнинг атипик кечиши; 2 ёки ундан ортиқ рақобатлашадиган касалликларнинг мавжудлиги ва бошқалар.
Шуни таъкидлаш керакки, тиббий хато учун, айниқса объектив сабабларга кўра, уни содир этган шифокор ҳеч қандай жавобгарликни ўз зиммасига олмайди (жиноий, маъмурий ва бошқалар). Агар субъектив сабаблар мавжуд бўлса, унда шифокор ҳаракатларининг оқибатларини хато деб баҳолаш учун ўз вазифаларига бепарволик ёки бепарволик элементларини истисно қилиш керак. Агар ушбу элементлар мавжуд бўлса (жоҳиллик, менсимаслик ва бошқалар), шифокорнинг ҳаракатларининг оқибатлари айбдорлик белгиларини ўз ичига олади ва хато сифатида эмас, балки жиноят ёки ҳуқуқбузарлик сифатида баҳоланади.
Тиббий хатоларнинг қуйидаги турлари мавжуд:
1.Диагностик. Тиббий диагностика хатоларининг сабаблари юқоридаги (субъектив ва объектив) сабаблар бўлиши мумкин. Диагностик хатолар натижасида,
2. Усул ва даволаш усулини танлашдаги хатолар. Ушбу хатолар тўғри ташхис қўйиш натижасида юзага келиши мумкин. Улар шифокорнинг асоссиз такаббурлиги ёки лаборатория маълумотларини, асбоблар маълумотларини ва бошқаларни етарли даражада баҳолаш натижасида пайдо бўлиши мумкин қўшимча тадқиқот усуллари (сўровнома).
3. Тиббий ёрдамни ташкил қилишдаги хатолар. Улар кўпинча дам олиш кунлари ва таътил кунларида тиббий ёрдам кўрсатиш пайтида юзага келади. Масалан, бўлимга кутилмаган даражада кўп сонли беморлар тушган тақдирда, шифокорга энг муҳтожларни аниқлаш осон эмас. Баъзи муаллифлар деонтологик хатоларни таъкидлайдилар. Улар беморга ва унинг қариндошларига нисбатан расмий, баъзан эса қўпол муносабатда бўлган тақдирда пайдо бўлади. Бошқача қилиб айтганда, шифокор хулқ-атворининг этик меъёрлари бузилган тақдирда. Бундай хатоларнинг оқибатлари шифокорнинг тасодифий (тошма) ҳаракатлари натижасида, баъзан эса, афсуски, ҳозирда тез-тез содир бўлаётган тиббийнинг онгли хатти-ҳаракатлари натижасида бўлиши мумкин. ходим. Албатта, замонавий соғлиқни сақлаш шароитида этика, деонтология ҳақида ўйлашга вақт ва имконият йўқ, деб айтишимиз мумкин. Қандай қилиб бундай кам иш ҳақи бўлган беморлар билан дўстона муносабатда бўлиш, уларнинг инжиқликлари ва асоссиз даъволарига тоқат қилиш мумкинлиги ҳақида гапириш мумкин. Аммо биз касал эканлигимизни тасаввур қилсак. Бошқа ҳеч қандай вазиятда бўлмаганидек, бу ерда ҳам этика қоидаларининг "олтин қоидаси" ишга туширилади - бошқалар билан сиз билан муомала қилишни хоҳлаганингиздек ҳаракат қилинг. Соғлиқни сақлашнинг муваффақияти тиббий гуруҳнинг яқин ишига боғлиқлиги юқорида айтилган эди.