‘zbekiston respublikasj o liy va ‘rta maxsus ta’lim V a zir lig I

Ko ‘klam da o ‘tlagan 
Eshak, h oy eshak!
Tikanni oyog 'imdan 
Olib ye, tentak!
d e b q o ‘pol m uom ala qiladi.
Chirqillama! — der eshak, - 
Mening qom im to %
Tikan menga ne kerak?
Q o y , ishtaham y o ‘q.
S hundan so‘ng chum chuqcha tinchgina yuigan bo‘ri, mergan, sichqon, 
o v c h i, kam pir va bolalam ing tinchligini buzadi. Binning ustidan ikkinchisiga 
arz qiladi. Bu ertak xalq og'zaki ijodidan foydalanib, bolalarbop xarakterda 
yozilgan sh e ’riy ertak b o ‘lib, u n in g kompozision tuzilishi qiziqarli, badiiy 
jih a td a n pishiq, bolalarga xos tilda ifodalangan. Ertakning tarbiyaviy ahamiyati 
k attad ir. S h oir ertak orqali b o lalam i chaqimchi va qo ‘pol b o ‘lmaslikka, har 
d o im to ‘g ‘ri so‘zli va odobli b o ‘lishga, birovlarga ozorberm aslikka chaqiradi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

C h u m chuq obrazi orqali shoir birovlar kuchidan foydalanuvchi yalqov, 
ishyoqm as kishilar obrazini ochib beradi.
S hoir ishyoqmaslik, shaxsiyatparastlik, jam oani m ensim aslik yom on 
o q ib atlarg a olib kelishini «Yalqov ayiqch a*n in g b o s h id a n k ech irg an
sarguzashtlari orqali tasvirlaydi. D o ‘stlar yig‘ilib uy qurishm oqchi b o ‘lishadi. 
Lekin yalqov ayiq quloq solm aydi, chittak uni o ‘m id an tu rg ‘izolm aydi, u 
k u n u tu n d am olib uxlaydi. D o ‘stlar, «yangi, keng uy q u rish g a ish 
boshlaydilar».
Mushuk, tuîki — arrakash,
Boshqaiar ham mehnatkash.
Yalqovdan chiqmas foyda.
Dam olar salqin joyda.
Shu yo‘sinda ish qizg‘in davom etadi, kunlar, o ylar o ‘tadi, nihoyat 
uy ham bitadi. Tayyorga-ayyor yalqov ayiqcha yalinib keladi. Lekin ishboshi 
ayiq un i haydab yuboradi, yalqov «ho‘n g -h o ‘ng* yig‘laydi, tavba qiladi. 
U ni o ‘rtaga olib tanbeh berishadi. Ayiqcha uy atrofini b o q q a aylantiradi, 
kunlar, oylar o ‘tib, yoz kelgach, o ‘z d o ‘stlarini bog‘ida yetishtirgan olm alar 
bilan m ehm on qiladi. Shoir yalqov ayiq tilidan s h e 'm i: