‘zbekiston respublikasj o liy va ‘rta maxsus ta’lim V a zir lig I
Download 5.53 Mb. Pdf ko'rish
|
Bolalar adabiyoti va folklor (Mamasoli Jumaboyev)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sevingandan bolajon Debdi: — Ochil, dasturxon, Keng ochilib ketibdi, Birdan shunda dasturxon. Turli-tuman ovqatlar
- Podsho qarab turarmish, Bola q o y ib qovogin Debdi — Qani, chiqinglar! Chuqurlarga tiqinglar!
- Xursand bo lib ketibdi. 1 El-yurti bolani Quchib. tabrik etibdi.
- Yotinglar endi
Yaxshi bola ekansan.
K o‘p tortiqlar berurman Agar borsang senga men, — deb unga va’da beradi. K am bag'al bola yaxshi n iy at, katta um idlar bilan tu m a-p o d sh o n ik ig a boradi. T urn a va’dasida turib, b o la talab qilgan «Ochil dasturxon»ni beradi. Bu dasturxon oddiy emas, sehrli ekan: Sevingandan bolajon Debdi: — Ochil, dasturxon, Keng ochilib ketibdi, Birdan shunda dasturxon. Turli-tuman ovqatlar Dasturxonga to'libdi, Ona-bola yeyishib, Toyib xursand bo'libdi. www.ziyouz.com kutubxonasi K am bag‘alni tuyaning ustida it qopibdi, deganlaridek, dasturxonning ta ’rifini shu yem ing podshosi eshitib qolib, uni boladan tortib oladi. Oddiy ovchi bola endi podshodan qanday bo‘lmasin qasd olish, o ‘zi kabi ezilgan, beva-bechoralar uchun jangga kirish o ‘y-xayoIi bilan yonadi. Bu yo‘lda unga do‘sti tuma-podsho yordam qo‘lini cho‘zishi — qovoqni berishi va bolaning dovyuraklik bilan jangda g‘olib chiqishi tinglovchida yaxshi taassurot qoldiradi: Podsho qarab turarmish, Bola q o y ib qovog'in Debdi — Qani, chiqinglar! Chuqurlarga tiqinglar! Shunda qovoq ichidan Behad askar chiqibdi. Ular zolim podshoning Askarlarin yiqibdi. Bola yengib podshoni Xursand bo lib ketibdi. 1 El-yurti bolani Quchib. tabrik etibdi. B ugina em as, Adham R ah m at «Bizning bog'cham iz», «Pilla qurti boqam iz», «Oilamiz», «Yoz oylari» kabi asarlarida ham kichik bolalam i k attalam in g m ehnatlari bilan tanishtiradi, bolalar ham m eh n at jarayonida ota-o n alarig a bevosita ko‘m ak beradilar. A dham R ahm at «Abdulla Nabiev», «Do‘stlik» pesalari bilan ham katta- kichik b o la la r o ‘rtasida yaxshi tanilgan. A d h a m R ahm at urushdan s o ‘n g harbiy vatanparvarlik ruhi bilan sug‘orilgan b ir necha kitoblar yozdi. A d h a m R ahm at o ‘z asarían b ilan Zafar Diyor, Majid Fayziy, Doijiya O p p o q o v a , Ilyo s M uslim , S h u k u r S a ’d u lla, S u lto n J o ‘ra , Q u d d u s M u h am m ad iy , Hakim N azir kabi yozuvchilar qatoridan m unosib o ‘rin oigan so ‘z sa n ’atkoridir. .t< www.ziyouz.com kutubxonasi SULTON J O ‘RA (1910-1943) Sulton J o ‘ra 1910 yilning 15 yanvarida Buxoro viloyatining Shofirkon tum anidagi Q ag'altom aishIog‘ida kambag‘a! deh q o n oilasida tug'ildi. yetti yoshida ota-onasidan yetim qolgan Sulton h ar k im lam in g esiiigida xizmat qildi. U dastlab boshlang‘ich m aktabda o ‘qib, 1924 yilda Buxoroga keldi va bu yerda erlar pedagogika bilim yurtiga o'qishga kirdi, u n i 1930 yilda bitirdi. Sulton Jo ‘ra 1931 —1938 yülarda Buxoro pedagogika institutining ishchi fakultetida o ‘qiydi. 1938— 1941 yillarda Andijondagi o ‘qituvchilar instituti va pedagogika bilim yurtida til va adabiyotdan dars berdi. 1942 yilda Sulton Jo ‘ra harbiy xizmatga chaqiriladi. U dushm anga qarshi ham qurol, ham qalam bilan jan g olib bordi. 1943 yilning 14 noyabrida Belorussiya tuprog‘ida nemis-fashist bosqinchilariga qarsh i janglam ing birida jangchi-shoir qahram onlarcha halok b o id i. Sulton Jo ‘raning dastlabki she’rlari 1933 yilda B uxoro yosh shoirlarining «She’rlar* to ‘plam ida nashr etildi. U ning 1939 yilda «Fidokor», 1941 yilda «Moskva* she’riy to ‘plam lari, 1942 yilda «Iroda* nom li pesasi nashr etildi. Shoir vafotidan so'ng 1951 yilda rus va o ‘zbek tillarida «Tanlangan asarlar*, tin c h qurilish yillari davrida iste’dodli sh o im in g « H av o rang gilam *, «Zangori gilam», «Bruno*, «Parvoz*, «Qaldirroch», «Tanlangan asarlar* kitoblari bosilib chiqdi. Ikkinchi jahon urushi davrida yaratgan asarlarida fashist gazandalaiining bu tu n yovuzliklari ochib tashlanadi, ularda yovga qarshi la’n at va nafrat tuyg‘ulari davr kishilarining yuksak vatanparvarlik ru hi bilan ham ohang yangradi. «To‘pchi M uham m ad», «Pulem yotchi ovozi», «Chavandoz*, «U ch og‘ayni botirlar», «N ayzam iz* (1941), « Q a h ra m o n Q o 'ch q o r* (1942), «Jahon seni olqishlar», «Berlin aptekasida» (1943) sh e’rlari shular jum lasidandir. Sulton Jo ‘ra kattalar uchun jo 'shqin lin k s h c ’rlar, yirik dostonlar yaratish bilan birga, bolalarga atab ham ajoyib asarlar yozdi. Shoir-pedagog Sulton Jo ‘ra bolalar uchun yozgan asarlarida baxtli bolalik, Vatanga m uhabbat va dushm anga nafrat, m eh n at ahllariga e'tiqod tuyg‘ularini ifodaladi. Ayni choqda, u yaxshi va a ’lo b ah o lard a o ‘qish uchun kurash, rostgo‘y va intizom li b o iish , madaniy va pokiza kiyinish, savodxon va chiroyli yozuv malakasini egallash kabi ta ’lim -tarbiyaviy m asalalam i ham badiiy vositalarda talqin etdi. Bunday g‘o y alar sh o im in g «Yozgi yom g‘irdan so‘ng* (1936), «Qizlar», «A’lo* va «Yaxshi* ning m aqtovi*, «Zangori gilam* (1939), «Lola*, «Oy nechta?», «T inish belgilarining m ajlisi* , « C h o ‘n ta k , «Sirkda* (1 9 4 0 ), « Q a rz d o r» , « Q a ld irg ‘o c h » , «Yolgonchi», «Dengiz tagida» (1941), «Sog‘inib» (1942), «Sog‘inchli salom», www.ziyouz.com kutubxonasi «Salom xat» (1943) kabi asarlarida o ‘z ifodasini topdi. U o ‘z asarlarida bolalar va m aktab hayotini, ulam ing o ‘qishi, ko ‘ch a va oilada o ‘zini tutishini haqqoniy aks ettirdi. Shoir yosh kitobxonning diqqatini o'ziga tortuvchi asarlar ijodkori sifatida tanildi. B olalar ilm iy-om m aviy m avzularda yozilgan san’at asarlarini ham sevib o'q iy dilar. S ulton Jo‘ra bunday m avzuda ham ancha asarlar yozdi. Shunday asarlaridan biri «Oy nechta?»dir. B unda shoir kichkintoylam ing orzu-u m idlarini xarakterli parcha - - o na va bolalam ing dialogi orqali ifoda etadi: O na dedi: — Yotinglar endi, Download 5.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling