Ўзбекистон ўз истицлол ва тарацциёт йўлимиз — бу гул билан цопланган йўл эмас, бу тоталитаризм меросидан халос бўлиш ва покланиш, мафкура вийлик иллати етказган зиён-зацматларни бар тараф этишнинг цийин, узоц давом этадиган йўлидир
Download 6.51 Mb. Pdf ko'rish
|
O\'zbekiston yo\'li 431-23
|
Бириннидан
, мазкур асарда ҳам давлатлмиз раҳбари қишлоқ хўжалиги ва у билан боғлиқ бўлган қайта ишлаш тармоқларининг саноат соҳасида устун даражада ривож- лантирилиши зарурлигини таъкидлайди ҳамда бунинг са- бабларини очиб беради. Маълумки, қишлоқ хўжалиги ислоҳотларида энгмуҳим ва марказий ўринда ерга эгалик қилиш масаласи туради. Тарихий анъаналаримиз, ота-боболаримизнинг тажриба- сига кўра, ер хусусий мулкка айлантирилмаган, балки мерос қолдириш ҳуқуқи билан узоқ муддатга деҳқонга бе- рилган, Ислом динида ҳам epra, сувга, энергия манбаига (ўтга, оловга) хусусий мулк ўрнатиш тақиқланган. Буни суғориладиган деҳқончилик ва яйлов чорвачилиги хусу- сиятлари тақозо этган. Ислом Каримов Ўзбекистоннинг ҳозирги шароитида ерни товарга айлантириш аҳолининг ҳаётий таянчларини бузишини, ер майдонлари билан чайқовчилик қилишни келтириб чиқаришини, деҳқонни эртанги кунга ишончи- дан айиришини эътироф этади. «Ҳозирги босгдичда epra давлат эгалигини сақлаб қолиш, уни талон-торож қилишга йўл қўймаслик керак, — деб ёзади у. — Бу суғориш тизимига ҳам тааллуқдидир. Қишлоқда бозор муносабатларини ривожлантириш, деҳқонда ернинг эгаси эканлиги туйғуси- ни қайта тиклаш - мерос қила олиш ҳуқуқи асосида ерни абадий фойдаланиш учун бериш йўлидан бориш керак»1. Аграр сиёсатда ўтиш даврининг дастлабки босқичла- рида давлат қинътоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини тўғри- дан-тўғри бошқаришдан воз кечиб, иқтисодий тартибга солиш билан шуғулланди. Қишлоқ хўжалиги корхонала- рига солиқтардан имтиёз, мақсадди дотациялар бериш ор- қали ёрдам кўрсатилди. Қишлоқларда, биринчи навбатда, ишчи кучи ортиқча бўлган жойларда кичик қайта ишлаш корхоналари ва шохобчаларини ташкил этишга мўлжал 1 Ислок Каримов. Ўзбекистон: миллий истиқлол. иқгасод, сиёсат, мафкура. Асарлар, 1-жилд, Т., «Ўтбекистон», 1996 й., 69-6. 153 m % ЎЗБЕҚИСТОН ЙЎЛИ олинди. Ижтимоий аҳволни яхшилаш учун қишлоқтарки табиий газ ва тоза ичимлик суви билан таъминлаш дас- турлари ишлаб чиқилди. И ккинчидан, мамлакатимиз иқгисодиётида бозор тар- кибини вужудга келтириш ва изчил ривожлантиришга ҳар томонлама ердам кўрсатиш белгиланди. Бу кўплаб ўзаро боғлиқ ва нисбатан алоҳида бўлган қатор йўналишларни ўз ичига олади: - бозор муносабатларини шакллантиришнинг ҳуқуқий асосларини яратиш; - маъмурий-буйруқбозлик тизимини бозор муносабат- лари механизми билан алмаштириш; - банк-кредит тизимини мустаҳкамлаш. Кредитлар турларини кўпайтириш, инвестиция лойиҳаларини амал- га оширишда банкларнинг иштирокини кенгайтириш; - шартнома тизимини кенгайтириш; - биржа. суғурта, аудиторлик хизматларининг, юридик ва консалтинг ташкилотларининг ҳамда «бозор иқгисоди- ёти шароитида ишлашга қобилиятли бўлган мутахассислар тайёрлайдиган ҳар хил марказлар ишини фаоллаштириш»:; - солиқ тизимини чинакамига гашкил зтиш; - монополияга қарши курашиш; - кўп укладли бозор иқгисодиётини шакллантириш учун даатат мулкини унинг тасарруфидан чиқариш ва ху- сусийлаштириш; - кичик тадбиркорликни (бизнесни) ривожлантириш. Ислом Каримовнинг хусусийлаштиришни ўтказиш билан боғлиқ илмий-методолик аҳамиятга эга фикри ҳам илк бор ўшанда айтилган: «Ўзгариб турадиган бозор иқти- содиётини яхши биладиган... менежер, ишбилармон кадр- ларга эга бўлмай туриб, ўйламай-нетмай корхонадарни давлат тасарруфидан чиқариш, малакасиз қўлларга топ- шириш, уларни барбод бўлиш хавфи остида қолдириш мумкин эмас. Шу боисдан хусусийлаштириш ҳам ёппаси- га коллективлаштириш сингари кампаниябозлик, бирон- 1 Ислом Карнмов. Ўзбекистон: мнллий истиқлол, нқтисод, сиёсат, мафкура. Асарлар, 1-жилд, Т., «Ўзбекистон», 1996 й., 71-6. Й Й П 154 ИСПОҲОТЛАРНИНГ АСОСИЙ КОНЦЁПЦИЯПАРИ бир ишлаб чиқариш турини ким тезроқ хусусийлаштира- ди қабилидаги мусобақа йўли билан ўгказилишига асло йўл кўйиб бўлмайди»1. Муаллиф хусусийлаштириш масаласи бозор иқтисо- диётига ўгиш учун зарур бўлган шарт-шароитларни ву- жудга келтириш билан боғлнқ ҳолда изчил ва ҳар томон- лама ёндашувни талаб зтади, деб ҳисоблайди. Бошқа давлатлар тажрибаси шуни кўрсатдики, хусу- сийлаштиришга шошма-шошарлик билан ёндашиш бир томонламаликка, давлат мулкининг талон-торож бўлиши- га, 5 -6 йил ичида ўта катта мулк эгалари - олигархлар пайдо бўлишига олиб келди. Download 6.51 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|