Zokirjon salimov n e f t V a g a z n I q a y t a I s h L a s h j a r a y o n L a r I
Download 4.11 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Elektrofiltrlar.
|
V & § v a ДР/р ning qiym atlari turli konstruksiyali siklonlar uchun m axsus adabiyotlarda berilgan boMadi. Siklon silindr qism ining diam etri s a r f tenglam asi yordam ida topiladi: D = I — , (4.23)
\ o,nsivu v
bu yerda, V - siklondan o ‘tayotgan gazning hajmiy sarfi, m3/s. S iklonning qolgan ham m a
oMchamlari D ga nisbatan standartlashtirilgan. S e n trifu g a la r. Em ulsiyadagi suyuqlik tom chilarini va suspenziyadagi qattiq m odda zarrachalarini m arkazdan qochm a kuchlar m aydo nida ajratib olish jaray o n i sentrifugalash deyiladi. Sentrifugalash jara y o n i sentrifugalarda am alga oshiriladi. Sentrifugalash paytida hosil boMgan m arkazdan qochm a kuchlar c h o ‘ktirish jarayonidagi ogMrlik kuchi va filtrlashdagi gidrostatik kuchlarga nisbatan k o ‘proq ta ’sir qiladi. Shuning uchun turli jin sli sistem alam i ajratish uchun qoMlaniladigan cho‘ktirish v a filtrlash jaray o n larig a nisbatan sentrifugalash jarayoni ju d a sam arali hisoblanadi. Sentrifugalarning asosiy qismi gorizontal yoki vertikal o ‘qqa jo y lash g an , katta tezlikda aylanuvchi baraban boMib, u elektrodvigatel yo rdam ida aylanm a harakatga keltiriladi. M arkazdan qochm a kuch ta ’sirida suspenziyadagi qattiq m odda zarrachalari ch o ‘km ag a tushib, suyuq fazadan ajraladi. Suyuq faza fugat deyiladi. Hosil boMgan c h o ‘km a baraban ichida qolib, suyuq faza esa ajratib olinadi. Turli jin sli aralashm alam i ajratish prinsipiga ko ‘ra sentrifugalar uch turga boMinadi: 1) filtrlovchi sentrifugalar; 2) ch o ‘ktiruvchi sentrifugalar; 3) tarelkali separatorlar. A jratish koeffitsiyentiga k o ‘ra ham m a sentrifugalar ikki guruhga boMinadi: 1. Norm al sentrifugalar (Ka < 3600). Bunday sentrifugalar suspenziyalardan katta, o ‘rtacha va m aydaroq zarrachalarni ajratish uchun ishlatiladi. 2. N orm al sentrifugalar (Ka > 3600). Bunday sentrifugalar m ayda zarrachali suspenziyalam i va em ulsiyalam i ajratish uchun qoMlaniladi. 4.8-rasm da uzluksiz ishlaydigan sentrifuganing sxem asi k o ‘rsatilgan. Ushbu sentrifiigada ch o ‘km a shnek yordam ida tashqariga chiqariladi. Sentrifuga qobiq (1) ichida turli aylanm a tezlik bilan aylanuvchi ikkita barabandan tashkil topgan. Silindrsim on baraban 8 da suspenziyaning chiqishi uchun teshiklar (9) bor. Ushbu barabanning ichida shnek (4) boMib, cho‘km ani konussim on baraban (2) ning yuzasi bo'y lab siljitib turadi. A jratilishi lozim boMgan suspenziya quvur (6) orqali silindrsim on barabanning ichki qism iga kiradi va teshiklar (9) orqali konussimon barabanning ichki bo ‘shlig‘iga o ‘tadi. M arkazdan qochm a kuch ta ’sirida ch o‘km a konussim on barabanning chetki yuzasiga uloqtiriladi va sekin aylanturuvchi shnek yordam ida tushiruvchi teshiklar (3) tom onga siljitiladi. Tindirilgan suyuqlik teshik (7) orqali tashqariga chiqariladi. T o ‘siq (5) esa hosil boMgan fraksiyalarni bir-biriga q o ‘shilib ketishga yoM bermaydi. Bunday sentrifugalar qattiq fazaning konsentratsiyasi katta boMgan m ayda dispersli suspenziyalam i ajratish uchun qoMlaniladi.
1-q o b iq ; 2-konussim on baraban; 3-tushiruvchi teshiklar; 4—shnek; 5 - to ‘siqlar; 6 -suspenziya kiradigan quvur; 7 -fu g at chiqadigan teshik.
T arelkali separatorlar uzluksiz ishlaydigan ch o ‘ktiruvchi o ‘ta sentrifugalar qatoriga kiradi. B unday sentrifugalam ing vertikal rotori boMib, suyuqlik bir necha tarelkalarga tarqaladi v a zarrachalam ing c h o ‘kishi lam inar rejim da am alga oshiriladi. Tarelkali separatorlar em ulsiyalarini ajratish va suyuqliklarni tindirish uchun ishlatiladi. 4.9-rasm da suyuqliklarni ajratishga moMjallangan tarelkali separatorning sxem asi k o ‘rsatilgan. E m ulsiya m arkaziy quvur (1) orqali rotorning pastki qism iga yuboriladi, so ‘ngra tarelkalardagi teshiklar orqali u lam ing oraliqlarida yupqa qatlam holatida tarqaladi. O g ‘irroq boMgan suyuqlik tarelkalar (2) ning yuzalari b o ‘ylab harakat qilib, m arkazdan qochm a kuch ta ’sirida rotorning cheti tom on uloqtiriladi va teshik (3) orqali tashqariga chiqib ketadi. Y engilroq boMgan suyuqlik rotorning m arkazi tom on siljiydi v a halqasim on kanal (4) yordam ida tashqariga chiqariladi. Suyuqlikning aylanuvchi rotordan orqada qolm asligi uchun rotor qirralar (5) bilan ta ’m inlanadi. 1-em ulsiya beradigan quvur; 2-tareIkalar; 3—zichligi katta boMgan suyuqlikni chiqarish uchun teshik; 4—zichligi kichik boMgan suyuqlikni chiqarish uchun halqali kanal; 5-qirralar. 4.4. E L E K T R M A Y D O N ID A C H O ‘K T IR IS H Suyuq va gazsim on turli jin sli sistem alam i ajratish uchun elektr m a y d o n id a foydalanish ham m um kin. E lektr m aydoni yordam ida gaz tarkibidagi eng kichik, jum ladan, subm ikronli (oMchami 0,005 m km dan katta) zarrachalarni ushlash mum kin. N eft em ulsiyalariga yuqori kuchlanishli elektr m aydoni ta ’sir etilganda, suyuqlik m ayda
zarrachalarining o ‘zaro birlashib ketishi natijasida koagulatsiya jarayoni yuz beradi, hosil boMgan yirik zarrachalar esa ogMrlik kuchlari t a ’sirida osonlik bilan cho‘kadi.
B unday uskunalarda gaz aralashm alarini ajratish darajasi 9 5 -9 9 % atrofida boMadi. Elektrofiltrlarning gidravlik qarshiliklari 150-200 Pa ga teng boMadi, changli gazning harorati - 20 dan
+ 500°C gacha boMishi mum kin. Bunday uskunada elektr energiyasining solishtirm a sarfi nisbatan kichik: 1000 m3 gaz uchun 0,2 - 0,3 kVt.soat. Elektrofiltrlarning kam chiliklari: yuqori metall ushlashlik; oMchamlari katta; ish rejim ining o ‘zgarishiga ta ’sirchan; changning portlash va oM olish xavfsizligini ta ’minlashga yuqori talabalar. Katta kapital mablagMar zarurligi sababli, elektrofiltrdan gazning sarfi k o ‘p boMganda foydalanish m aqsadga muvofiq boMadi. Shu kunda gaz bo ‘yicha ish unumdorligi 1 mln m3/soat dan ko‘p boMgan elektrofiltrlar mavjud. Elektrofiltrlar nurlanuvchi (manfiy zaryadlangan) v a cho‘ktiruvchi (m usbat zaryadlangan) elektrodlardan tashkil topgan boMadi. Ikkita elektrodlar o ‘rtasidagi yuqori kuchlanishli (U = 40000 + 75000 V) elektr maydoni hosil boMadi. Nurlanuvchi elektrod sim shaklida, cho‘ktiruvchi elektrod quvur yoki plastina shaklida tayyorlanadi. Ushbu elektrodlar oraligMdagi m asofa 100-200 mm boMadi. Tarkibida qattiq zarrachalari boMgan gaz oqimi yuqori kuchlanishli maydondan o ‘tganda ionizatsiya hodisasiga uchraydi, y a ’ni uning molekulalari m usbat va manfiy zaryadlangan zarrachalarga ajraladi. Bunda butunlay ionlashgan gaz qatlami c h o ‘gManib, nur va charsillagan ovoz chiqaradi. Bu sim nurlanuvchi elektrod deb ataladi. M anfiy zaryadlangan changning elektronlari nurlanuvchi elektroddan musbat zaryadlangan ch o ‘ktirish elektrodlariga tom on harakat qilganda o ‘z yoMida
qattiq zarrachalarga uchraydi va
ulam i zaryadlaydi. Zaryadlangan zarrachalar cho‘ktirish elektrodiga yaqinlashganda o ‘zining zaryadini beradi va ogMrlik kuchi t a ’sirida cho'kadi. Elektrofiltrlar yuqori kuchlanishli o ‘zgarm as tokda ishlaydi, chunki tok o ‘zgaruvchan boMganda zaryadlangan zarrachalar o ‘z harakat y o ‘nalishini o ‘zgartirib, cho‘ktirish elektrodlarida c h o ‘kishga ulgurolm ay, gaz bilan uskunadan chiqib ketishi mumkin. 0 ‘zgarm as tok kuchlanishi 2 2 0 -5 0 0 V boMgan o ‘zgaruvchan tokdan kuchaytiruvchi transform ator va to ‘g ‘rilagich yordam ida olinadi. Elektrofiltm ing nurlanuvchi elektrodlari tok m anbaining m anfiy qutbiga, cho‘ktiruvchi elektrodlari esa m usbat qutbiga ulanadi. C ho‘ktirish elektrodining tayyorlanishiga qarab quvurli va plastinali elektrofiltrlar bo‘ladi, biroq ulaming ishlash rejimida prinsipial farq yo‘q. Quvurli elektrofiltrlarning sxemasi 4.10-rasmda ko‘rsatilgan Ushbu elektrofiltrda quvurlarning diametri 150-300 mm bo‘lib, ulaming o ‘rtasidan 2 mm li simlar tortilgan, ular nurlanuvchi elektrod vazifasini bajaradi. Tozalanishi kerak bo‘lgan gaz uskunaning pastki qismidan berilib, quvurning ichida pastdan yuqoriga qarab harakat qiladi va tozalangandan so‘ng, yuqoridan chiqib ketadi. Manfiy elektrodlar (ya’ni simlar) umumiy ramaga osilgan bo‘lib, ramalar esa izolatorlaming ustiga o'matilgan. Elektrodlarga o ‘tirib qolgan changlar maxsus mexanizmlar yordamida tebrantirilib, uskunaning pastki konus qismiga tushiriladi.
w
* * C h a n g 4.10-rasm. Elektrofiltrning sxemasi: 1-changli gaz kiradigan shtuser; 2 -c h o ‘ktiruvchi quvursim on elektrodlar; 3-nurlanuvchi quvursim on elektrodlar; 4-ram a; 5-izolatorlar; 6-silkituvchi m exanizm ; 7-tozalangan gaz chiqadigan shtuser. E lektr c h o ‘ktirish uskunalarining konstruksiyalari sodda b o ‘lsa ham, biroq bularda boriladigan jarayo nlar ancha m urakkab hisoblanadi. Shu sababli elektr cho‘ktirish uskunalarini um um iy hisoblash usuli ishlab chiqilm agan. H isoblash paytida tajribadan olingan m a’lumot- lardan foydalaniladi. M asalan, quvurli elektrodlar uchun tok kuchi J=0,3+0,5 m A /m , plastinali elektrofiltrlar uchun J= 0 ,1+0,3 m A/m olinadi; m aydon kuchlanganligi 450 kV/ т ; ish kuchlanishi 40+75 kV; quvurli elektrofiltrlar uchun gazning tezligi W =0,8+l,5 m /s, plastinali elektrodlar uchun W =0,5+l m/s olinadi. Elektrofiltrlar gazlarning tarkibida o ‘ta m ayda zarrachalar va tom chilam ing konsentratsiyasi kam boMgan paytda ularni toMa tozalash uchun ishlatiladi. Changli gazlar tarkibidagi zarrachalarni elektr m aydoni ta ’sirida cho'ktirish boshqa cho‘ktirish usullariga qaraganda m uhim afzallikka ega. C ho‘ktirish uskunalari (siklonlar, yengli filtrlar, skrubberlar) da ogMrlik kuchi va m arkazdan qochm a kuchlar ta’sirida o ‘ta m ayda zarrachalarni cho‘ktirish mum kin emas. E le k tro d e g id ra to rla r. B unday uskunalar neft em ulsiyalarini ajratish uchun ishlatiladi. Qazib olingan neft o ‘z tarkibida tu rg ‘un holatdagi em ulsiyani ushlaydi. Em ulsiya holatdagi suvning tarkibida nisbatan ko‘p m iqdorda tuzlar boMadi. Neftni suvsizlantirish va oqibatda tuzsizlantirish uchun m exanik yoki kim yoviy uslubdan foydalanish mumkin. N eft emulsiyasini ajratislida elektr m aydonidan foydala- nilganda esa yuoori sam araga erishish im koniyati yuzaga chiqadi. Yuqori kuchlanishli va o‘zgaruvchan y o ‘nalishga ega boMgan elektr m aydoni ta ’sirida suvning tom chilari zaryadlanib, elektr kuch chiziqlari b o ‘ylab harakat qila boshlaydi. Turli zaryadga ega boMgan tom chilar o ‘zaro birlashib ketadi. Bir xil zaryadga ega boMgan (asosan m anfiy) suv tom chilari qaram a-qarshi zaryadlangan quibga qarab harakat qiladi; maydon o ‘zgaruvchan boMganligi uchun zaryadlangan suv tom chilari o ‘z harakatlarini doimo o ‘zgartirib, to ‘qnashib, oqibat natijada birlashib ketadi. K oagulatsiya jarayonini yaxshilash m aqsadida oqim ga odatda oz m iqdorda ishqor q o ‘shiladi, natijada organik kislotalar neytrallanadi va suvning elektr o ‘tkazuvchanligi k o ‘payadi. Ushbu jarayon issiqlik (qovushoqlikni kam aytirish) va bosim ta ’sirida (suvning bugManmasIigi v a neftning qaynamasligi uchun) olib boriladi. N eftni qayta ishlash sanoatida turli rusum dagi (vertikal, gorizontal, sferik) elektrodegidratorlar qoMlanilmoqda. 4.11-rasm da V N IInefte- m ashning EG200-10 markali gorizontal elektrogidratorining sxemasi berilgan. Ushbu uskuna 200 m3 hajm ga ega boMib, 1 M Pa (10 kgs/sm 2). bosim bilan neft va gaz kondensatlarini suvsizlantirish va tuzsizlantirishi uchun ishlatiladi. Uskuna qobigM ichida izolatorlar (2) g a osilgan yuqorigi (3) va pastki (4) elektrodlar, neftni tarqatuvchi (10), tuzli suvni y ig ‘uvchi (8), tuzsizlantirilgan neftning ikkita yig'uvchisi (5), yuvuvchi kollektor (9) joylashtirilgan. Elektrodegidratorning qobigMga transfor- m ator (6) va yuqori kuchlanishli tok kiritadigan m oslam a (7) o ‘rnatilgan. Tarqatuvchi (10) ning o ‘rta qism iga berilgan neft uskunaning k o ‘ndalang kesimi b o 'y ich a bir m e’yorda tarqaladi v a suv qatlam ida yuvilgandan so ‘ng yuqoriga qarab harakat qiladi. Suv qatlam ining sathi tarqatuvchi (10) dan 2 0 0 -3 0 0 mm yuqorida boMadi v a avtom atik ravishda ushlab turiladi. U skunaning ichida ikki xil elektr m aydoni (kuchsiz v a kuchli) hosil boMadi. Kuchsiz elektr m aydoni neft-suvni ajratuvchi sath va pastki elektrod oraligMdagi hajmda, kuchli elektr m aydoni esa yuqorgi v a pastki elektrodlar oraligMda hosil boMadi. K uchsiz elektr m aydonida em ulsiyadan suvning yirik tom chilari, kuchli elektr m aydonida esa suvning m ayda tom chilari ajralib d iiq adi. Tuzli suv elektrodegidratom ing pastki qism ida to ‘planib, y ig ‘uvchi (8) orqali uskunadan tashqariga chiqariladi. U skunaning ichki devorini yuvish uchun kollektor (9) orqali suv oqim i yuboriladi. Elektrodlar oraligMda 30, 35, 40, 45 va 50 kV kuchlanishga ega boMgan elektr m aydonini hosil qilish m um kin. N eft em ulsiyalarini elektr m aydonida parchalash uchun sanoatda elektrokoalesserlar ham
keng ishlatilm oqda. Bunday uskunalar ixcham roq qilib tayyorlangan boMib, ishlatish paytida elektrodegid- ratorlarga nisbatan xavfsizlik darajasi yuqori va ishonchli ekanligi bilan farq qiladi.
1-q o b iq ; 2 -izolator; 3 -yu qorigi elektrod; 4 -p astk i elektrod; 5 - tuzsizlantirilgan neft uchun y ig ‘gich; 6-tran sfo rsator;7-yu qo ri kuchlanishli tokni kiritish; 8 -tu zli suv uchun y ig ‘gich: 9-yu vuv ch i kollektor; 10-neftni tarqatuvchi. Oqim lar: I-tuzsizlantirilgan neftning chiqishi; II-n eftn in g kirishi; III-chiqindining uzatilishi; IV -uskunani yuvuvchi suvning kirishi; V -tu z li suvning chiqishi.
Neft-gazni qayta ishlash sanoatida elektr m aydonidan neft em ulsiyalarini parchalashdan tashqari neft m ahsulotlari (suyultirilgan gazlar, benzin,
kerosin, dizel yonilg‘isi va hokazo) ni toMa suvsizlantirish va ulam ing tarkibida m avjud boMgan reagentlam ing m uallaq zarrachalarini ajratib olish m aqsadlarida ham foydalanish mumkin.
4.5. F I L T R L A S H Suspenziya va changli gazlarni filtr to ‘siqlar orqali o ‘tkazib tozalash jarayoni filtrlash deyiladi. Filtr to ‘siqlar qattiq zarrachalarni ushlab qolib, suyuqlik yoki gazni o ‘tkazib yuborish qobiliyatiga ega. Filtr to'siqlar yoki filtr sifatida mayda teshikli to ‘rlar, turli gazlam alar, sochiluvchan m ateriallar (qum, m aydalangan ko'm ir, bentonitlar), keramik buyum lar va boshqalar ishlatiladi. Filtr sifatida paxta, yung va sintetik gazlam alardan tayyorlangan m ateriallar ham ishlatiladi. Filtr to ‘siqlar bir qator talablarga mos kelishi kerak. Eng a w a lo , filtrlovchi material g ‘ovaksim on tuzilishga ega boMib, g'ovaklarning oMchami shunday boMishi kerakki, bunda cho‘kma zarrachalari to ‘siqning ustida qolishi kerak. Bundan tashqari, filtr m uhit ta ’siriga kimyoviy barqaror. yuqori haroratga bardoshli, m exanik jihatdan pishiq boMishi m aqsadga m uvofiq boMadi. Filtr to ‘siqning ustida hosil boMgan cho‘kma ham filtrlovchi m aterial vazifasini bajaradi. Filtrlash paytida m ateriallar ham ishlatilishi mumkin. Bunday materiallar qatoriga faollashtirilgan k o ‘mir, m aydalangan asbest, diatomit, perlit va hokazolar kiradi. Q o‘shim cha m ateriallar filtrlanishi lozim boMgan suspenziyaga q o ‘shiladi yoki filtrning ish yuzasi bunday materiallar bilan qatlam qilib qoplanadi. Q o‘shim cha m ateriallar cho‘kma bilan aralashtirilib, uning g ‘ovakligini oshiradi va gidravlik qarshiligini kam aytiradi. Bundan
tashqari, diatom it, perlit. faollashtirilgan ko‘m ir va boshqa m oddalar adsorbsiyalash xususiyatiga ega, shu sababdan filtrdan chiqayotgan tayyor m ahsulot ancha tozalangan boMadi. Filtrlash paytida suspenziya tarkibidagi m ayda zarrachalar filtrlovchi m aterialning ustki qism ida c h o ‘kma holida yoki filtrlovchi m aterialning o ‘zida teshiklam i toMdirgan holda o ‘tirib qolishi mumkin. Bu xususiyatlarga k o ‘ra filtrlash jarayoni ikkiga boMinadi: a) cho‘km a qatlami hosil qilish yoMi bilan filtrlash; b) filtrlovchi m ateriallam ing teshiklarini toMdirish orqali filtrlash. Sanoatning ko‘p tarm oqlarida ch o ‘km a hosil qilish yoMi bilan filtrlash keng qoMlaniladi. Filtrlash jaray o n id a siqiluvchi va siqilm aydigan ch o ‘km aIar hosil boMadi. Siqiluvchi ch o ‘km alardagi zarrachalar bosim ortishi bilan deform atsiyaga uchrab, ulam ing o ‘lchami kichiklashadi. Siqilm aydigan ch o ‘km alarda bosim ortishi bilan zarrachalam ing shakli va oMchami deyarli o ‘zgarm aydi. F iltrlash jarayonining unum dorligi v a olinadigan filtratning tozaligi, asosan, filtr to ‘siqlam ing xususiyatlariga bogMiq. Filtr to ‘siqlarining teshiklari katta v a gidravlik qarshiliklari kichik boMishi zarur. F iltr to ‘siqlar tarkibiy tuzilishiga qarab egiluvchan va egilm as boMadi. F iltr to ‘siqlardan oldingi va keyingi bosim lar farqi yoki filtrlovchi m ateriallarga suyuqlik bosim ini hosil qiluvchi m arkazdan qochm a k u ch lar filtrlash jarayonining harakatlantiruvchi kuchi vazifasini bajaradi. H arakatlantiruvchi kuchlar turiga qarab filtrlash ikki guruhga boMinadi. 1. B osim lar farqi ta ’sirida filtrlash. 2. M arkazdan qochm a kuchlar ta ’sirid a filtrlash (sentrifugalash). F iltr to ‘siqning ikkala tom onidagi bosim lar farqi ДР quyidagi usullar bilan hosil qilinishi m um kin: a) suspenziya ustunining m assasidan foydalanish (ДР 0,05 M Pa gacha); b) vakuum hosil qilish (ДР 0 ,0 5 -0 ,0 9 M P a gacha); d) suyuqlikni nasoslar yordam ida haydash (ДР 0,5 M P a gacha); e) siqilgan havo berish (ДР 0,05-0,3 M Pa gacha). S anoatda filtrlashdan so‘ng quyidagi qo‘shim cha jaray on lar am alga oshiriladi: 1) c h o ‘km ani yuvish; 2) choMcmani oddiy havo (yoki inert gazlar) yo rdam ida dudlash; 3) ch o ‘km ani issiq havo yordam ida quritish. 4.12-rasm da filtrlash jaray onining sxem asi berilgan, bu yerda P i> P 2, harakatlantiruvchi kuch bosim lar farqi bilan belgilanadi: A R = R i- R .2
bosim). 4.12-rasm . Suspenziyani ajratishga moMjallangan filtm ing sxem asi: 1-qobiq; 2-suspenziya; 3-cho‘km a; 4 -filtr to ‘siq; 5-filtrat. Filtrlash jarayoni uch xil rejim da olib boriladi: 1) doim iy o ‘zgarm as bosim lar farqi bilan filtrlash (AP=const); 2) doimiy filtrlash tezligi bilan filtrlash (dV /dt=const); 3) bir vaqtning o ‘zida bosim lar farqi va filtrlash tezligi o ‘zgarib turgan holatda filtrlash. 0 ‘zgarmas bosim lar farqi ta’sirida ch o ‘km a qatlam i hosil qilish y o ‘li bilan filtrlash en g ko ‘p q o ‘llaniladi. F iltrla sh n in g u m u m iy ten g lam asi. B uning uchun 4.12-rasm da ko‘rsatilgan bosim lar farqi ta’sirida boradigan filtrlash jarayonining modelini k o ‘rib chiqamiz. Bu model b o ‘yicha filtr to ‘siq va cho‘km aning ham m a kanallari (yoki g ‘ovaklari) teng qiymatli boMib, filtrat ushbu kanallar b o ‘ylab laminar rejim bilan harakat qiladi. Bunday holatda filtratning kanallar bo‘ylab o ‘tishiga b o ‘lgan gidravlik qarshilikni G agen-Puazeyl tenglam asi y ordam ida aniqlash mum kin: д р = 3 2 ^ ( 4 2 4 ) bu yerda, AP - bosim lar farqi; L - ch o ‘km a va filtr to ‘siq kanallarining uzunligi; d - ushbu kanallam ing diam etri; » - filtratning kanallardagi harakat tezligi; ц - filtratning qovushoqligi. Filtr to ‘siqning yuzasini G ‘ bilan, to ‘siqdagi ham m a ko‘ndalang kesim ning um um iy yuzasini S bilan belgilasak, u holda: S = aG ‘ yoki G ‘= S /a, bu yerda a < l - umumiy yuzagani nisbatan ulushni bildiradi. G agen-Puazeyl tenglam asining chap v a o ‘ng tomonlarini G ‘ va d t larga ko‘paytirib, quyidagi ifodaga erisham iz: 4 P F d , , ^
d r a a i •
* r>j г У1Ц.1 wsdr yoki
A Pdr = ——
F bu yerda. - = R - berilgan suspenziya uchun o'zgarm as qiym atga
ega b o ‘lib, filtrlash jarayonining qarshiligini belgilaydi; dVF - filtr to ‘siqning 1 m 2 yuzasidan qisqa vaqt d r davom ida y ig ‘ilgan filtratning hajm ini bildiradi. Bunday holatda filtrlash tenglam asi quyidagi k o ‘rinishga ega bo ‘ladi: dVM A P ~Fdx = ~R~* <***> dV' bu yerda, тгг- = W - filtrlash tezligi. г a T Tajribalardan m a’lumki, har bir vaqt m om entidagi filtrlash tezligi bosim lar farqiga to ‘g ‘ri proporsional, suyuq m uhit qovushoqligiga, c h o ‘km a va filtr to ‘siqning um um iy gidravlik qarshiligiga teskari proporsionaldir. Shu sababli (4.25) tenglam ani toMdirib, boshqa ko‘rinishda yozam iz:
Download 4.11 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|