Balalar psixologiyasi kk

---

O`ZBEKSTAN RESPUBLIKASI XALIQ BILIMLENDIRIW 
WA`ZIRLIGI 
AJINIYaZ ATINDAGI NO`KIS MA`MLEKETLIK 
PEDAGOGIKALIQ INSTITUTI 
“Mektepke shekemgi ta`lim” kafedrasi 
 
Balalar psixologiyasi 
pa`ninen 
lektsiya teksti 
No`kis 2012 jil 

---

2 
Tema : 
Balalar psixologiyasinin` predmeti ha`m waziypalari. 
Joba: 
1. Balalar psixologiyasi pa`ninin` predmeti. 
2. Balalar psixologiyasinin` basqa pa`nler menen baylanisi. 
3. Balalar psixologiyasinin` tariyxi. 
Balalar psixologiyasi balanin` psixikaliq rawajlaniwi haqqinda faktler ha`m nizamliqlardi u`yreniwshi 
pa`n. Balalar psixologiyasi - jas da`wir psixologiyasinin` bir bo`limi sipatinda. Balalar psixologiyasi- balanin` 
tuwilg`an waqtinnan baslap mektep jasina shekemgi psixologiyaliq ta`repten rawajlaniw nizamliqlarin ha`m jeke 
psixologik qa`siyetlerinin` payda boliwin u`yretetug`in pa`n bolip esaplanadi.
Bala Adam sipatinda sirtqi ta`repinen u`lken jasli adamlarg`a uqsag`anda o`zinin` psixik protsessleri 
ha`m jeke psixologik qa`siyetlerinin` mazmuni ta`repinen u`lken jastag`i adamlardan keskin ajiralip turadi. 
Balalarda ele turmis da`rejesi uliwma joqlig`i sebepli olardin` seziw ha`m qabil etiw, oylaw ha`m qiyallari sezim 
ha`m erkleri u`lkenjastag`i adamlarday-aq bolmaydi. Balalar psixologiyasi ha`r bir jetilisiw basqishindag`i 
psixikaliq protsesslerdin` rawajlanip bariwin u`yrenedi. Balalar psixologiyasi predmetinin` a`hmiyetli ta`replerin 
bir tu`rdegi jastag`i balalarg`a sezim, qabil etiw, diqqat, este saqlaw, so`ylew, oylaw, sezim, qiyal ha`m erk 
protsesslerinin` payda boliwi, jetilisiw ha`m de beyimlesiwinin` nizamliliqlarin u`yreniwden ibarat. Balalar 
psixologiyasi balanin` jeke psixologiyaliq o`zgesheliklerinin` qanday boliwinin` xarakterine qarap analiz beredi. 
Bunda balalar psixologiyasi balalar shaxsinin` payda boliwina aktiv ta`sir etiwshi faktorlar qiziqtiradi. 
Bizge belgili bala ha`m onin` psixologiyaliq o`zgeshelikleri qanday da bir ku`tilmegen faktorlardin` 
ta`rtipsiz ta`sir etiwi na`tiyjesinde payda boladi. Mine usi a`hmiyetli nizamli ta`rezde ta`sir etiwshi faktorlardi 
ashiw ha`m da`lillew menen balalar psixologiyasi shug`illanadi. 
Ta`biyat ha`m ja`miyet rawajlaniwinin` uliwma nizamliqlarinin` xabardar boliw balalar 
psixologiyasina, balalardin` psixikaliq rawajlaniwin u`yreniwde ha`m ta`biyg`iy zat bolip tuwilg`an balanin` 
insan sotsial ta`jriybesin iyelep jeke insan bolip jetilisiwin u`yreniwde tuwri jol tabiwg`a ja`rdem beredi. 
Balalar psixologiyasi o`z predmetin u`yreniwde uliwma qolg`a kirgizilgen jetiskenliklerine negizlenedi. 
Ma`selen, uliwma psixologiyanin` psixik protsessler, psixologiyaliq jag`daylar, jeke insan ha`m onin` xizmeti 
haqqindag`i ta`liymatlarinan tuwridan-tuwri paydalanadi. O`z na`wbetinde uliwma psixikaliq jag`dayda balalar 
psixologiyasinin` jetiskenliklerine tiykarlanadi. 
Uliwma psixologiya normal` jetilisken u`lken jastag`i adamlardin` psixikaliq protsesslerin ha`m 
psixologiyanin` o`zgesheliklerin u`yrener eken, bul psixikaliq protsessler ha`m jeke psixologiyaliq 
o`zgesheliklerinin` payda boliwin biliw kerek boladi. 
Psixikaliq protsessler ha`m jeke psixikaliq o`zgesheliklerinin` tu`rli jastag`i balalarda payda boliwi 
ma`selesi menen balalar psixologiyasi shug`illanadi. Demek balalar psixologiyasi menen uliwma psixologiyasi 
pa`ni o`z-ara tig`iz baylanisli pa`nler bolip esaplanadi. 
Balalar psixologiyasi anatomiyanin` ha`m fiziologiya pa`nleri ta`repinen qolg`a kiritilgen 
jetiskenliklerinde ken` tu`rde paydalandi. Bunda balalar psixologiyasi tiykarinan balalar nerv sistemasi ha`m 
joqari nerv xizmetinin` mag`liwmatlarinan paydalanbay is ko`re almaydi. Balalar nerv sistemasinin` normal` 
islewi bala psixikasinin` rawajlaniwinin` a`hmiyetli sha`rtlerinin` biri bolip tabiladi. Sonin` ushin balalar 
psixologiyasinin` qa`niygeleri bala nerv sistemasinin` jetilisiw ma`selelri menen tikkeley tanis boliwi kerek. 
Balalar psixologiyasi pedagogika pa`ni menen de jaqinnan baylanisli.