Магнит майдонида таъсир қилувчи кучлар

Магнит майдонида таъсир қилувчи кучлар. Ампер ва Лоренц кучлари. Зарядланган зарраларнинг магнит майдондаги харакати
Режа:
1. Параллел ва антипараллел токли ўтказгичларнинг ўзаро таъсири.

2. 
   Магнит майдон. Ампер ва Лоренц кучлари. Магнит майдонининг токли ўтказгичга таъсири.
   
3. 
   Магнит майдонининг ҳаракатдаги зарядланган заррачаларга таъсири.
   
4. 
   Заряднинг магнит майдонидаги ҳаракат қонунлари.
   
5. 
   Холл ҳодисаси.
   

1.Параллел ва антипаралел токли ўтказгичларнинг ўзаро таъсири. Токли ўтказгичга магнит майдони томонидан таъсир қилувчи кучларни аниқлаш учун қуйидагича иш қиламиз. Токнинг жуда кичик элементига таъсир қилувчи куч (7.1) формула билан аниқланади. Ўтказгичнинг барча кичик элементларига таъсир этувчи кучларнинг йиғиндиси олинади, натижада токли ўтказгичга таъсир этувчи тўла куч топилади. Агар ўтказгич тўғри чизиқли бўлса, майдон бир жинсли бўлса, у вақтда формула (7.1) чекли узунлик қисмига таъсир этувчи куч F ни қуйидагича ёзиш мумкин:
F= [IlB] (1)


Мисол сифатида иккита параллел узун токли ўтказгичнинг ўзаро таъсир этувчи кучини ҳисоблаймиз. 1-чи ва 2-чи ўтказгичдаги ток кучларини I₁ ва I₂ билан белгиласак, ўтказгич орасидаги масофани b билан белгиласак (расм 54) 1-чи ўтказгичнинг 2-чи ўтказгичнинг l узунлигининг участкасига таъсир қилувчи куч F₁₂ ни ҳисоблаймиз. 1-ўтказгичнинг 2-ўтказгич жойлашган нуқталаридаги майдон индукцияси катталиги жиҳатдан тенг ва йўналиш жиҳатдан қарама-қарши бўлиб, формула (1) билан аниқланади. Шунинг учун F₁₂ куч учун (1) формула ўринлидир. F₁₂ = [I₂lB] ва I₂ l билан В ўртасидаги бурчак p/2 га тенг эканлигини ҳисобга олсак, кучнинг абсолют қиймати учун ï F₁₂ï = I₂ lB га эга бўламиз.
. (7.3) дан В нинг қийматини қўйсак, I ни I₁ га алмаштирсак, охирида қуйидаги ифодага эга бўламиз: