O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT VILOYATI
CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
TARIX VA TULLAR FAKULTETI
“TARIX VA IJTIMOIY FANLAR” KAFEDRASI
MARKAZIY OSIYONING QADIMGI YOZMA YODGORLIKLARI
Bilim sohasi: 100000 - Gumanitar
Ta’lim sohasi: 110000 - Pedagogika
Ta`lim yo’nalishi: 5110600 - Tarix o’qitish metodikasi
O’QUV-USLUBIY MAJMUA
CHIRCHIQ – 2017
“TARIX VA IJTIMOIY FANLAR” KAFEDRASI
MARKAZIY OSIYONING QADIMGI YOZMA YODGORLIKLARI
FANI BO’YICHA
O’QUV-USLUBIY MAJMUA
O’quv – uslubiy majmua О‘zbekiston Respublikasi Oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi 2017 yil 24-avgustdagi 603-sonli buyrug‘i 2-son ilovasi bilan tasdiqlangan “Markaziy Osiyoning qadimgi yozma yodgorliklari” fani dasturi asosida tayyorlangan.
Fanning ishchi о‘quv dasturi Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti Tarix va tillar fakulteti kengashining 2017 yil «____» ___________ dagi ____ - sonli majlisida muhokamadan o’tkazilgan.
O’quv – uslubiy majmua Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti Ilmiy Kengashining 2017 yil “____” __________dagi ___-sonli yig`ilishi bayoni bilan tasdiqlangan.
Tuzuvchi:
Abduraxmanova Jummagul Nomazovna
|
Tarix fanlari nomzodi dot.v.b. Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti Tarix va tillar fakulteti “Tarix va ijtimoiy fanlar” kafedrasi
|
Taqrizchi:
Abduqayumov
Asror Raimovich
|
Tarix fanlari nomzodi dot.v.b. Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti Tarix va tillar fakulteti “Tarix va ijtimoiy fanlar” kafedrasi
|
CHIRCHIQ – 2017
MUNDARIJA
№
|
Majmuaning tarkibiy qismlari
|
betlar
|
1.
|
Majmuaning qisqacha annotatsiyasi
|
|
2.
|
O’quv materiallar
|
|
3.
|
Mustaqil ta’lim mashg’ulotlari
|
|
4.
|
Glossariy
|
|
5.
|
Ilovalar
|
|
O’quv-metodik majmuaga qisqacha annotatsiya
O‘zbekiston mustaqil taraqqiyot yo‘liga o‘tishi bilan davlat tomonidan turli jabhalarda, jumladan, ta'lim sohasida ham yangi talablar qo‘yildi. Ta'lim sohasini tubdan isloh qilish, chunonchi tarix fani sohasida yangi manbalar asosida tarixni qaytadan mukammallashtirish lozim bo‘ldi. Manbalarni o‘rganishga talab ortdi.
Boy tarixiy o’tmishga ega bo’lgan o’zbek xalqi tarixi insoniyat sivilizatsiyasining qadimgi o’choqlaridan biri hisoblangan Markaziy Osiyo xalqlari tarixi bilan chambarchas bog’liq.
Ma’lumki, tarix fan sifatida nafaqat shaxs, balki butun bir jamiyatning ma’naviy taraqqiyotida muhim o’rin egallaydi. Ma’naviy qadriyatlarimiz tiklanib, milliy o’zlikni anglash va milliy iftihor tuyg’ulari yuksalayotgan bugungi kunda xalqimizning haqqoniy tarixini xolisona o’rganish katta ahamiyat kasb etmoqda.
Hozirgi kunda Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi davrdagi yozma manbalarini to’liq o’rganish muhim ahamiyat kasb etmoqda. Zero tarixning turli davrlar–qadimgi davr, o‘rta asrlar, yangi davr bo‘yicha muomalaga kiritilmagan, chuqur o’rganilmagan ma'lumotlar, yozma manbalar o’z tadqiqotchilarini kutmoqda.
Ma’lumki yozma manbalar insoniyat tarixida ancha qadimdan shakllangan bo‘lib, uning negizini yozuv tashkil qiladi. Yozuv o‘z navbatida jamiyat madaniy taraqqiyotining tarixidan so‘zlaydi va yozma belgilar yoki tasvirlar tizimi orqali muloqot vositasi vazifasini o‘taydi. Yozuv jamiyatda uzoq masofada muloqot o‘rnatish va inormatsiyani saqlash zaruratidan kelib chiqib yaratilgan. Yozma manbalar qo‘lyozma fondlari, muzeylar, kutubxonalar, shaxsiy kolleksiyalar va h.k. joylarda mavjud. Yozma manbalarni yaratilish vaqtiga qarab qadimgi, o‘rta asrlar, yangi davr hamda regional aspektda tillar, siyosiy tuzilmalar, alohida manbalar shaklida qismlarga ajratish mumkin.
Xalqimizning tarixiy o’tmishini qayta tiklash va asrab-avaylash, umumjahon sivilizatsiyasi taraqqiyotida tutgan o’rnini aniqlash uchun Vatan tarixini chuqur bilish talab etiladi. Tarixiy xotirasi yo’q xalq halokatga mahkum. U o’z o’tmishidan voz kechsa o’z kelajagini qura olmaydi. Ijtimoiy yo’naltirilgan bozor iqtisodiyoti, huquqiy demokratik va fuqarolik jamiyatini qurish kabi ustivor vazifalarni amalga oshirishda zamonaviy tafakkuri va iqtidori bilan o’z hassasini qo’shuvchi yoshlar dunyoqarashini shakllantirishda tarix fanining ahamiyati yanada muhim.
Ushbu Markaziy Osiyoning qadimgi yozma yodgorliklari fani bo’yicha tayyorlangan o’quv-uslubiy majmua bakalavr ta’lim yo’nalishi birinchi bosqich talabalarining Vatanimiz tarixi bo’yicha bilimlarini chuqurlashtirish, dunyoqarashlarini kengaytirish va ularning ijtimoiy-gumanitar tayyorgarligini mustahkamlab, zamonaviy fikrlashlari uchun zarur bo’lgan ilmiy-ommabob nashrlar asosida tayyorlangan materiallarni o’z ichiga oladi.
O’quv uslubiy majmua qadimgi va ilk o’rta asrlardagi madaniyatining yozma manbalardagi bayonini o’rganish va shu asosda Markaziy Osiyo xalqlarining iqtisodiy, madaniy va ijtimoiy taraqqiyotini va o’ziga xos xususiyatlarini o’rganish masalalariga bag’ishlangan.
Markaziy Osiyoning qadimgi yozma yodgorliklari fani bo’yicha o’quv-uslubiy majmua talabalarning O’zbekiston tarixi bo’yicha bilimlarini boyitishga, ularning ma’naviy sifatlarini yuksaltirib, ijodiy fikrlashlariga qaratilgan.
Markaziy Osiyoning qadimgi yozma yodgorliklari fani bo’yicha o’quv-uslubiy majmua Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va Davlat ta’lim standartlari talablari asosida yaratilgan bo’lib, u bakalavriat tarix yo’nalishdagi fakultetlar talabalari uchun mo’ljallangan.
Markaziy Osiyoning qadimgi yozma yodgorliklari fani bo’yicha o’quv-uslubiy majmua namunaviy fan dasturi va uning asosida ishlab chiqilgan ishchi fan dasturi (fan talablari, ma’ruza va amaliy mashg’ulot mavzulari, oraliq va yakuniy nazorat savollari, baholash mezonlari), shuningdek, mahalliy va xorijiy adabiyotlar asosida boyitilgan Markaziy Osiyo tarixiga oid yozma yodgorliklarni o’rganishga qaratilgan eng dolzarb mavzularini o’z ichiga oladi.
Majmuaning glossariy qismida talabalarning fan bo’yicha bilimlarini chuqurlashtirishga xizmat qiluvchi muhim tarixiy atama va tushunchalarning mavzular bo’yicha izohli lug’ati berilgan.
Taqvim-mavzuiy reja
№
|
Mavzu
|
Ajratilgan soat
|
Mashg’ulot o’tiladigan hafta
|
Mashg’ulot turi
|
Fanlararo va
fan ichidagi
bog’liqlik
|
Ta’lim metodlari
|
Ta’lim vositalari
|
Foydalanilgan adabiyotlar
|
Mustaqil ish to’pshiriqlari
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
MA’RUZA
|
1
|
Kirish.
Markaziy Osiyoning qadimgi yozma yodgorliklari fanini o’rganish
|
2
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi,
milliy g’oya, Falsafa, iqtisod adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Aqliy hujum, klaster
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki
fikrni ifoda eta olish
|
2
|
Ilk yozuvlar tarixi va ularning o’rganilishi
|
4
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
FSMU texnologiyasi, toifalsh jadvali
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni ifoda eta olish
|
3
|
Мarkaziy Osiyo hududlarida piktografik belgilar. Археография
|
4
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod, adabiyot,
milliy g’oya, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Veyn diagrammasi,
“Baliq skleti”
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni ifoda eta olish
|
4
|
Markaziy Osiyoda oromiy yozuv yodgorliklari
|
4
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
SWOT – tahlil, Pinbord
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni
ifoda eta olish
|
5
|
Qadimgi Eron yozma yodgorliklarida Markaziy Osiyo tarixining aks ettirilishi
|
6
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Qanday texnologiyasi, klaster
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni
ifoda eta olish
|
6
|
Qadimgi va ilk o’rta asrlardagi yozma yodgorliklar
|
4
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Blitz – so’rov,
Moychechak texnologiyasi
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni
ifoda eta olish
|
7
|
Sug’d yozma manbalari
|
4
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Nima uchun texnologiyasi, insert jadvali
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki
fikrni ifoda eta olish
|
8
|
Arab yozuvi yodgorliklari
|
4
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
FSMU texnologiyasi, toifalsh jadvali
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni
ifoda eta olish
|
9
|
Markaziy Osiyoning
IX-XII asrlar turkiy yozma yodgorliklari
|
4
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Aqliy hujum, Rezyume texnologiyasi
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni ifoda eta olish
|
10
|
Markaziy Osiyoning XIII-XV asrdagi yozma yodgorliklari
|
8
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Veyn diagrammasi,
“Baliq skleti”
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni ifoda eta olish
|
11
|
Markaziy Osiyoning
XVI-XIX asr yozma yodgorliklari
|
10
|
|
Ma’
ruza
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
SWOT – tahlil, Pinbord
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Referat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni ifoda eta olish
|
|
JAMI
|
54 soat
|
|
|
|
|
|
|
SEMINAR
|
1
|
Markaziy Osiyoning ilk yozma yodgorliklaridan biri “Avesto” da tarixiy ma’lumotlar tahlili
|
6
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Aqliy hujum, klaster
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Adabiyotlar bilan ishlash, daftar yuritish, og’zaki
javob berish, test to’pshirig’ini bajarish
|
2
|
Markaziy Osiyo hududlarida piktografik belgilar.
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
FSMU texnologiyasi, toifalsh jadvali
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Refereat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni ifoda eta olish
|
3
|
Oromiy yozuv yodgorliklarida Markaziy Osiyoning tarixiy jarayonlar talqini tahlili
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Veyn diagrammasi,
“Baliq skleti”
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Taqdimot qilish, matn tayyorlash,
og’zaki fikrni ifoda
eta olish
|
4
|
Ahmoniylar davri yozma yodgorliklarida Markaziy Osiyo tarixining aks ettirilishi va uning tahlili
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
SWOT – tahlil, Pinbord
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Matn tayyorlash, og’zaki fikr ni ifoda eta olish, test to’pshirig’ini bajarish
|
5
|
Markaziy Osiyo tarixining qadimgi va antik davr yunon yozma yodgorliklar talqini tahlili
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Qanday texnologiyasi, klaster
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Adabiyotlar bilan ish-lash, daftar yuritish, og’zaki
javob berish, test to’pshirig’ini bajarish
|
6
|
Qadimgi Xitoy yozma yodgorliklarida Markaziy Osiyo tarixining aks ettirilishi
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Blitz – so’rov,
Moychechak texnologiyasi
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Refereat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikrni ifoda eta olish
|
7
|
Sug’d yozma yodgorliklari
|
6
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Nima uchun texnologiyasi, insert jadvali
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Taqdimot qilish, matn tayyorlash,
og’zaki fikrni
ifoda eta olish
|
8
|
Qadimgi turkiy yozma yodgorliklarida tarixiy jarayonlar talqini tahlili
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
FSMU texnologiyasi, toifalsh jadvali
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Matn tayyorlash, og’zaki fikr ni ifoda eta olish, test to’shirig’i-ni bajarish
|
9
|
Ilk o‘rta asrlar arab yozma yodgorliklarida Markaziy Osiyo tarixining aks ettirilishi
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Aqliy hujum, Rezyume texnologiyasi
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Adabiyotlar bilan ish-lash, daftar yuritish, og’zaki javob berish, test to’shirig’i-ni bajarish
|
10
|
Markaziy Osiyoning IX-XII asrlar turkiy yozma yodgorliklari va tarixiy asarlari
|
4
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Veyn diagrammasi,
“Baliq skleti”
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Refereat tayyorlash, matn tayyorlash, og’zaki fikr ni ifoda eta olish
|
11
|
Markaziy Osiyoning XIII-XV asr yozma yodgorliklari
|
8
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
SWOT – tahlil, Pinbord
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Taqdimot qilish, matn tayyorlash,
og’zaki fikr ni ifoda eta olish
|
12
|
Markaziy Osiyoning XVI-XIX asr yozma yodgorliklari
|
8
|
|
Seminar
|
O’zbekiston tarixi, Falsafa, iqtisod,
milliy g’oya, adabiyot, etnografiya, arxeologiya, numizmatika toponimika
|
Aqliy hujum, klaster
|
Kompyuter, proyektor
|
Asosiy (1,2,3,4,5)
Qo’shimcha (1 – 22)
|
Matn tayyorlash, og’zaki fikr ni ifoda eta olish, test to’shirig’i-ni bajarish
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
