Tirkewishlerdin` tu`rleri
Tirkewishler shιg`ιsιna karay u`sh toparg`a bo`linedi:
1) tu`pkilikli tirkewishler 2) Atawιsh tirkewishler 3) Feyil tirkewishler
1. tu`pkilikli tirkewishler din` toparιna o`zinin` jeke turg`andag`ι leksikalιq ma`nisinen birotala ayrιlg`an ko`mekshi so`zler kiredi. Olar mιnalar: ushιn, deyin, sheyin, shekem, sayιn, kibi, yan`lι, ta`rizli, sιyaqlι, beri(berli) , menen, haqqιnda, tuwralι, jo`ninde arqalι t.b bulardιn` ma`nisi o`zleri dizbeklesip kelgen so`zler menen birge anιqlanadι.
1. Tu`pkilikli tirkewishlerdin` qollanιlιwι ha`m ma`nileri
Tu`pkilikli tirkewishler ataw, barιs, shιg`ιs sepliklerindegi atawιsh ha`m atawιshlιq xιzmettegi so`zler menen dizbeklesip kollanιladι.
1. Ataw sepligindegi so`zler menen ushιn, sayιn, arqalι menen (penen, benen) haqqιnda, tuwralι, boyι, boyιnsha, kibi, sιyaqlι, ta`rizli, sebepli tirkewishleri qollanιlιp, sol so`zlerge qatnaslι orιn, waqιt, sebep, zatlιq ha`m t b. ma`nilerdi bildiredi. Mιsalι: 1. Kanaldιn` boyndag`ι jol menen birewler kiyatιr. 2. Jumιs ku`n sayιn qιzdι. 3. ayxan a`kesi tuwralι ku`nde oylanatug`ιn edi.
2. Barιs sepligindegi so`zler menen taman, jaqιn, deyin, sheyin, shekem, salιm, qarsι t.b tirkewishler qollanιlιp , orιn, waqιt, mug`dar ha`m qarsιlιqlι ma`nilerdi bildiredi. Mιs: 1. Ajiniyaz qa`lmen ekewi to`rge jaqιn otιr edi.2. Keshke jaqιn xalιq toparlasιp ten` qurbιlarι menen gu`rrin`lesip atιr. 3. Mashina jerdin` astιn otιz metir teren`likke deyin qazadι.
Do'stlaringiz bilan baham: |