Ra`wishtin` ga`ptegi xιzmeti.
1. Ra`wishler is-ha`reketti orιn, waqιt, sιn, mug`dar-da`reje ha`m tag`ι basqa ha`r tu`rli ma`nilerde spatlap, tiykarιnan, pιsιqlawιsh xιzmetin atqaradι. Mιs: Polat a`dettegishe azan menen dene shιnιg`ιwιn issledi. Ol bu`gin a`skeriy komessariyatqa bardι. Bul jerde a`dettegishe adamlar ko`p edi. O`mirbek g`arrι suwpιnι jorta qorqιtpaqshι boldι. Jol tag`ι dawam etti.
2. Ra`wishler atlιqlasιp kelgende, baslawιsh, tolιqlawιsh ha`m bayanlawιsh xιzmetlerin atqaradι. Mιs: Ko`p qorqιtadι, teren` batιrιdι (naqιl). Ko`pke juwιrg`an azadι bos qaladι (naqιl). Ko`pti jamanlag`an ko`miwsiz qaladι (naqιl). Ko`lde neke ko`p, qamιs ko`p. Qιzketkennin` keleshegi aldιnda.
3. Mug`dar-da`reje, sιn ra`wishleri atlιq so`zlerdi sιpatlap, anιqlawιsh bolιp keledi: Mιs: Xojalιg`ιmιzda bιyιl salιdan ko`p o`nim alιndι. Sonsha adam qarjιnι ha`m mashinanι qaydan alamιz. Azmaz sho`kkishlep edim, a`lleqanday o`zgeshe ses shιg`ardι. Awιl xojalιg`ιn qayta qurιwdιn` na`tiyjesinde kolxozιmιzda az qarjι jumsap, ko`p o`nim jetistirildi ( E. Q.).
Ra`wishlerdin` stillik qollanιlιwι
Ra`wishler de o`zlerinin` ma`nilerine qaray baylanιslι qollanιlιw ayιrιqshalιqlarιna iye.Ma`selen,ju`da`,dιm,og`ada ra`wishlerdi ma`nileri boyιnsha bir-birine jaqιn,biraz,a`dewir, bir talay so`zleri de sonday,ma`nileri boyιnsha bir-birine jaqιn.Solay da qaysιsιnιn` ga`ptin` mazmunιna qaray qollanιlatug`ιn ornι bar.
Joqarιdag`ι mg`nileri jaqιn ra`wishlerdi birinin` ornιna ekinshisinin` qa`legen orιnda qollana beriwge bolmaydι:Ol biraz oylanιp qaldι dep ayta bermeymiz.O`ytkeni biraz so`zi menen oylanιp qaldι so`zi arasιnda ma`nilik u`ylesimlilik bar da,al ondag`ι bir talay ra`wishinin` ma`nisi menen sn`ylew ta`jiriybesinde birigiwshilik onsha sezile bermeydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
