Sιn ra`wishi.
Sιn ra`wishi is-ha`rekettin` qalay islengenin bildirip, qalay? qaytip? Qolayιnsha? Sorawlarιna juwap beredi. Sιn ra`wishler: tez, a`ste, jιldam, da`rhal, da`rriw, zordan, zorg`a, a`bden, nayatiy, birden a`sten, erkin, jay, birge, yadtan, jaslay, ko`kley, o`zinshe, qalasha, orιssha, awιzsha, qιsqasha, tez-tez, u`sti-u`stine, kem-kemnen, shaqqan-shaqqan, ile-shala, ko`plep-ko`meklep, qattι-qattι, ju`risine, kesesine, uzιnιna, shaqlasιna, ko`lden` enine, emin-erkin, t.b. Mιs: Ol sabaqtι o`zinshe so`ylep berdi. Adamlar joldan ersili-qarsιlι o`tip tur. Birazlarι tez-tez shaqqan-shaqqan ju`rip baratιr. Ekinshi ku`ni oqιw a`dettergishe baslandι. Hawa rayι a`bden buzιldι. Bul minez onι nayatiy quwanttι. (T Q) olar ko`plep-ko`meklep barlιg`ι birden ju`klerdi mashinag`a tez-tez sala berdi (J A).
Mug`dar - da`reje ra`wish.
Mug`dar-da`reje ra`wishi is-ha`rekettin` mug`darιn,belgi yamasa zattιn` artιq-kemlik da`rejesin, mug`darιn bildiredi.
Mug`dar-da`reje ra`wishleri qashan? Qalay? qanshadan? Degen sorawlarg`a juwap beredi. Mιs: Ol az so`yleydi, ko`p tιn`laydι. Suwdan mallarι ju`da` jug`ιmlι. (E Q.) Sabιrbay birtalay irkilip qaldι. (N D) Onιn` tu`ri azιraq o`zgergen edi. Bul soraw Qιdιrbaydι tag`ι oylandιrdι. (J. S.) Xojalιg`ιmιz az qarjι jumsap, ko`p o`nim aldι. (E.Q.).
Mug`dar-da`re ma`nisindegi so`zler: ko`p, az, azιraq, ko`birek, a`dewir, onsha, o`mirinshe, qayta, qayta-qayta, qaytadan, ja`ne, tag`ι, birtalay, mol, kem, artιq, artιg`ιraq, zιyat, zιyatιraq, za`rre sa`l, sa`l-kem, azmaz, sa`l-pa`l, azg`antay, enepattay, t.b.
Sebep ha`m maxset ra`wishler.
1. Sebep ra`wishi is-ha`rekettin` isleniwi yamasa islenbewin bildiredi.
Sebep ra`wishi ne sebep? ne sebepli? nege? degen sorawlarg`a juwap beredi.
Sebep ra`wishine ilajsiz, ilajsizdan, biykar, biykarg`a, so`leri kiredi. Mιs: men aldιmnan biykarg`a alιppan g`oy.
Do'stlaringiz bilan baham: |