& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

2. Na`tiyje da`nekeri. Sonlιqtan, sol sebepli, sol ushιn, sonιn` ushιn, na`tiyjede, sonιn` na`tiyjesinde t. b Bul da`nekerler arqalι baylanιsιp kelgen jay ga`pler bir-birinin` isleniw na`tiyjesin b-i. Mιsalι: Ku`n ayaz edi, sol sebepli ol qalιn` kiyingen.
3. Sha`rt da`nekerleri: Eger, eger de, onda bul da`nekerler sha`rt bag`ιnιn`qιlι qospa ga`ptin` quramιndag`ι jay ga`plerdi baylanιstιrιw ushιn qollanιladι.
Eger, eger de da`nekerleri birinshi jay ga`ptin` basιnda, al onda da`nekeri ekinshi jay ga`ptin` aldιnda qollanιladι.Mιs: Eger Aytιmurat darg`a bolmag`anda, meni de bul jaqqa kirgizbeytug`ιn edi.Eger de bιyιl da menin` g`arrι halιma bola jιynag`an ot-sho`bime iyek sozatug`ιn bolsan`, onda ha`zirden baslap ayt, men sag`an o`zim-aq orιp beremen.
Eger, eger de, onda da`nekerleri sha`rt bag`ιnιn`qιlι qospa ga`ptin` da`nekersiz tu`rine qarag`anda da`nekerli tu`rin ku`sheytip ko`rsetedi. Mιs: Eger kimde-kim mag`an dus kelgen oqιwshι bola beredi dep oylasa, ol qa`telesedi.
&Da’nekerlik xizmette qollanatug’in so’zler
Geypara soraw almasiqlari ha’m dep , dese, degenshe so’zleri da’nekerlik xizmettede qollaniladi. Olar da’nekerlik xizmette qollaniliw arqali tu’pkilikli da’nekerler siyaqli bag’inin’qi qospa ga’ptin’ quramindag’i jay ga’plerdi bir-biri menen ha’r tu’rli ma’nilerde baylanistiradi.
Da’nekerlik xizmettegi so’zler minalar.
1. Qansha-sonsha, qanday-sonday, qalay-solay, qanshelli sonshelli, qayda-sonda, qaydan-sonnan, qayjerge –soljerge h.t.b. Bul juplasip kelgen qatnasiqli so’zlerdin’ birinshi sin’arlari da’slepki jay ga’pte qollaniladi da, sog’I sin’arlari ekinshi jay ga’pke qatnasadi. Misali: baliq qansha mol bolsa, aqsha sonsha mol boladi. Misaldag’i qansha-sonsha qatnasiqli so’zi arqli baylanisqan jay ga’pler o’zara salistiriwshiliq ma’ni bildiredi.
2. Dep, dese, degenshe ko’mekshi feyilleri da’nekerlik xizmette kelgende, ko’binese sebep, waqit, maqset, sha’rt baginin’qili qospa ga’ptin’ jay ga’plerin baylanistiriw ushin qollaniladi. Misali: Olar ha’mme waqit joqari bilim aladi dep, bizler u’mit etetug’in edik.