& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Modal so`zlerdin` ma`nileri
Modal so`zler pu`tin ga`pten an`lasιlg`an pikirge yaki onιn` bir ag`zasιna qatnasιna qaray to`mendegi ma`nilerde qollanιladι:
1. Ga`ptegi aytιlg`an pikirge isenim bildiriw ma`nisinde qollanιladι. Bul ma`nide a`lbette, durιsιnda, shιnιnda, rasιnda, so`zsiz, shubxasiz t.b modal so`zler keledi. Mιsalι: a`lbette, siz haqlιsιz.
2. Boljaw, shamalaw, guman etiw ma`nilerin bildiredi:
Ba`lkim, mu`mkin, shamasι, qa`ydem, ma`ga`r, sira` t.bMιsalι: mu`mkin, ol bu`gin kelealmaytug`ιn shιg`ar.
3. Maqullaw, biykarlaw, tastiyqlaw ma`nilerin bildiredi:
Awa, joq, yaq, jaq, jaqsι (yaqshι), maqul t.b Mιs jaq , bul na`rse tuwrι emes
4. Minnetlilikti, za`ru`rlikti bildiredi: kerek, tiyis, za`ru`r, da`rkar, lazιm t.b
Mιs Mem bιyιl oqιwg`a kiriwim za`ru`r
5. So`ylewshinin` sezimlik (Emotsiyonallιq) qatnas ma`nisin an`latadι: tilekke qarsι, baqtιmιzg`a, menin` baxtιma, ne qιlayιq, ιqtιyarι, t.b.
Mιs tilekke qarsι, men bulay isley almayman.
6. So`ylewshinin` pikirinin` da`slepki pikiri menen baylanιslιg`ιn, juwmag`ιn, na`tiyjesin bildiredi: demek, qιsqasι, qullasι, aqιrι, olay bolsa, mιsalι, ma`selen, so`ytip, na`tiyjede t.b.
Bulardan basqa da modallιq ma`nini aytpaqshι, aytqanιnday, menin`she, kerisinshe, birinshiden, ekinshiden, jaqsιsι, qa`ne, qa`nekey, minekey t.b. sιyaqlι so`zler an`latιp keledi. Mιs: demek, bul pikir nadurιs.
Modal so`zlerdin` sintaksislik xιzmeti
Modal so`zler bas ha`m ekinshi da`rejeli ag`zalarday ga`ptin` grammatikalιq ag`zasι bola almaydι. Sebebi olar ga`p ag`zalarι menen grammatikalιq baylanιsqa tu`speydi, tek pu`tin ga`pke yamasa onιn` bir ag`zasι menen ma`nilik jaqtan g`ana baylanιsadι.
Modal so`zler to`mendegi sintaksislik xιzmetlerdi atqaradι:
1. Modal so`zler pu`tin ga`ptin` mazmunιna qatnaslι kiris ag`za xιzmetin atqaradι.
Kiris ag`za xιzmetinde kelgen modal so`zler ga`ptin` basqa ag`zalarιnan u`tir arqalι bo`linip jazιladι. Mιsalι: 1.Demek, aytqanι kelgen eken-da`. 2. Biz, mu`mkin keshigemiz.
2. Kerek, tiyis, za`ru`r, da`rkar, lazιm, mu`mkin, itimal t.b. modal so`zler atawιsh feyiller menen dizbeklesip qospa bayanlawιshtιn` bir sιn`arι bolιp keledi.Mιsalι: 1. Eginlerdi tez jιynap alιw kerek. 2. Onιn` aytqanιn buljιtpay orιnlawι tiyis.