& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

jay tolιqlawsh
Ma`nili dara so`zlerden bolg`an tolιqlawιshqa jay tolιqlawsh delinedi.
Jay tolqlιqlawιshlar du`zilisine qaray dara so`z, birikken qospa so`z ha`m ma`nili so`zler menen tirkewishlerdin` dizbeginen boladι: Ku`n batqannan keyin elektr nurι U`stu`rtti birden jaqtιg`a bo`lep jiberdi. Quwat dalag`a qatar qag`ιp qoyιlg`an qazιqlardιn` birewine Temirko`kti bayladι. Atιzlarιmιzdag`ι paxtalar mashina menen terip alιndι. Gu`res waqtιnda arzιmaytug`ιn na`rseler haqqιnda oylag`annan go`ri jen`is haqqιnda oylaw abzal.
qospa tolιqlawιsh
Birikpegen qospa so`z yamasa ga`p ag`zalarιna bo`linbeytug`ιn so`zlerdin` dizbeginen bolg`an tolιqlawιshqa qospa tolιqlawιsh delinedi.
Qospa tolιqlawιshlar birikpegen qospa atlιqlardan, atlιq so`zler menen ko`mekshi atawιshlardιn` dizbeginen, qospa sanlιqlardan, atlιqlasqan qospa feyillerden ha`m ga`p ag`zalarιna bo`linbeytug`ιn so`zlerdin` dizbeginen boladι. Mιsalι: Mal sharwashιlιg`ιna ayrιqsha itibar berildi. Otιz bestii altιg`a bo`liwge boladι. Sonda da tu`sindirmey ketiwdi nadurιs ko`rdi.Ol o`zin ullι na`rselerdi orιnlawg`a tayarlaydι.
Anιqlawιsh
Zat ha`m zatlιq ma`nidegi (ag`zanιn`) sιn-sιpatιn, sapasι ha`m menshikleniwin bildiretug`ιn ekinshi da`rejeli ag`zag`a anιqlawιsh delinedi.
Aniqlawιsh qanday?, qaysι?, qansha?, neshe?, qaydag’ι?, kimnin’?, nenin’? htb sorawlarg’a juwap beredi. Misalι; Ku’nnin’ (nenin’?) sa’wlesi altιn ιqanday) nurιn shashtι. Keshki(qaysι?) sag’im jiyekti orap aldι. Bizler jolda tog’aydag’ι (qayerdegi) awιlg’a qayrιldιq. Ku’n awg’ansha on segiz(qansha) bala jiynaldι.
Anιqlawιshlar,tiykarιnan to’mendegi belgilerge iye boladi: 1 Zat ha’m zatlιq ma’nidegi ga’p ag’zalarιn sιpatlaydi; 2 Tiykarιnan ha’m zattιn’ sapasιn, sanιn ha’m tb belgilerin bildiretug’ιn so’z shaqaplarιnan boladι;3. O’zi tu’sindiretug’ιn ag’zasι menen ha’m jupkerlesiw ha’m u’ylesiw usιlιnda (iyelik sepliginde) baylanιsadι; 4. O’zi aniqlaytug’ιn so’zdin’ aldιnda turadι.
Anιqlawιshlar morfologiyalιq bildiriliwi ha`m baylanιs usιlιna qaray jupkerlesiwshi anιqlawιsh ha`m u`ylesiwshi anιqlawιsh bolιp ekige bo`linedi.