& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

&Tuwra ga`ptin` irkilis belgileri
Tuwra ga`pler jazιwda, ko`binese tιrnaqshag`a alιnιp jazιladι. Biraq bul jag`day barlιq waqιtta sha`rt emes.Tιrnaqsha ko`binese tsitatalarda, monologlιq tekstlerdegi tuwra ga`plerde qollanιladι. Al ko`rkem shιg`armalardag`ι diyalog tu`rindegi ga`plerde tuwra ga`p tιrnaqshasιz jazιladι.Tuwra ga`pler qaysι orιnda kelse de,bas ha`ripten baslanιp jazιladι.Mιsalι: 1.Sondag`ι oylaytug`ιnιm: «Pax,qa`ne,endi men de usιlarday bolιp ko`ylek kiyip nag`ιshlι oramal tartιp qashan ju`rer ekenmen»- dep ,olar tap ko`rinbey ketkenshe artlarιnan qarap an`sarιm awιp qala beremen (Sh.A).2.Uyge qaytιp kelip kiyinip atιrsam,a`kem uyqιsιnan oyanιp ketip:
-Haw balam ja`ne qayda atlandιn`,-dep soradι.
-Men`limurattιn` u`y betine (O`.X.).
Tuwra ga`p penen avtor ga`pinin` arasιna olardιn` orιn ta`rtibi ha`m tuwra ga`ptin` aytιlιw maqsetine qaray to`mendegi irkilis belgileri qoyιladι:
1.Tuwra ga`p avtor ga`pipen burιn kelse, tuwra ga`pten keyin ma`nisine qaray u`tir,soraw yamasa u`ndew belgisi qoyιladι da,avtor so`zinen aldιn sιzιqsha qoyιladι.
Mιsalι «Balam,miynet adamdι hu`rmetke bo`leydi »,-dedi N!zigu`l.(O`.A`.).Qιzlardιn` atιzda ullι ku`sh ekenin ne menen ko`rsete alasιz?»- dedi subanqul.(Sh.A.)
2.Tuwra ga`p avtor ga`pinen keyin keyin kelse,avtor ga`pinen son` eki noqat qoyιladι.Mιsalι: Xalιq bιlay deydi: «Miynettin` ko`zin tapqan baxιttιn` o`zin tabadι » (naqιl)
3.Tuwra ga`p avtor ga`pinin` ortasιnda kelse,avtor ga`pinin` da`slepki bo`leginen keyin eki noqat, tuwra ga`pten son` ma`nisine qaray,birinshi qag`ιydada ko`rsetilgen irkilis belgilerinin` biri qoyιladι.Mιsalι: Ιzam kelip,qanιm qaynap: «Sizin` nιzamg`a jatpaytug`ιn ha`reketlerin`iz tuwralι ha`kimlerge shag`ιm etemen!» -dep baqιrιp jiberdim. (Z.V).
4.Tuwra ga`ptin` ortasιnda avtor ga`pi kelse,avtor ga`pi eki jag`ιnan u`tir ha`m sιzιqsha arqalι bo`linip jazιladι.Mιsalι:
«Bizin` brigadamιz,-dep Aygu`l apay u`lken isenim menen so`yledi,-bιyιlg`ι jιlι 80 gektar paxta maydanιnιn` ha`r gektarιnan 30 tsentnerden zu`ra`a`t jetismermekshi.(K.S.).
5.Tuwra ga`p diyalog tu`rinde kelgende,tuwra ga`ptin` aldιna sιzιqsha qoyιladι.Mιsalι:
-Apa, iyttin` dawιsι qaray g`oy ,-dedi To`resh juwιrιp anasιnιn` aldιna shιg`ιp betine qaradι.
-Qayaqta esitiledi?-dedi anasι.
-Anamanda apa!-dep aldιna qaray qolιn sozdι.
-Awιlg`a jaqιnlag`an ekenbiz, ha`zir awιlg`a jetemiz,-dep anasι ju`risin ku`sheytin`kiredi.(N.D.).