0‘zbekiston milliy ensiklopediyasi: Davlat ilmiy nashriyoti Toshkent 2005
Download 0.85 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ampe losissus
- Ampe lopsis
- Parte nosissus
|
Ame rika turlari guruhi 28 nomni o„z ichiga olib, ular, asosan Meksikadan
Kanadagacha boigan joylarda o„sadi. Mildyu, oidium, kulrang chirish kabi zamburug 1 kasalliklari hamda fillokseraga chidamliligi bilan boshqa guruh turlaridan farq qiladi. Shuning uchun seleksiya ishida qimmatli donorlardan hisoblanadi. Vitis labruska turi amaliy ahamiyatga ega bolib, u boshqa Amerika turlaridan oldin Yevropaga keltirilgan. «Izabella», «Konkord», «Lidiya» kabi bir qator navlar shu turga mansub. Bular zamburug 1 kasalliklari hamda sovuqqa (- 30°C gacha) nisbatan chidamli hisoblanadi. Vitis aestivalis, Vitis arizonka, Vitis berlandieri, Vitis rupestris kabi turlari esa, asosan seleksiya ishlarida dastlabki material sifatida ahamiyatli hisoblanadi. T okdoshlarga mansub bir qator turkumlari va ularning ayrim turlaridan manzarali o„simlik sifatida foydalanish mumkin. Sissus (Sissus L.) - 320 ga yaqin turdan iborat. Osiyo, Afrika, Amerika hamda Avstraliyanin g tropik va subtropik iqlimli rayonlarida o„sadi. 22 0 „simliklari chirmashib o„suvchi buta shaklida, jingalakli, ayrimlari jingalaksiz tik o'sadi, etdor tuganaksimon ildiz hosil qiladi. Mevasi (g„ujumi) mayda yoki yirik, qayta ishlashga yaroqsiz. Ko„pchilik turlarini manzarali o„simlik sifatida o'stirish mumkin. Ampe losissus (Ampelosissus Planch) - 90 turni o„z ichiga oladi. Asosan Osiyo va Afrikaning tropik rayonlarida yer bag„irlab yoki tik holda buta shaklida o'sadi. Yer osti poyasi mustahkam, tuganaksimon. Ayrim turlarining uzum boshlari katta, mevasi yeyishga, qayta ishlashga yaroqli, shirin . Filloksera ga chidamli. Ampe lopsis (Ampelopsis Michx) - 23 turdan tashkil topgan. Osiyo va Shimoliy Amerikaning mo”tadil iqlimli rayonlarida, asosan liana, ayrim hollarda buta shaklida o„sadi. Novdalari uzun, ingichka, jingalakli. Mevasi mayda, asosan oq, ko„k yoki pushti, yeyishga yaroqsiz. Faqat manzarali o'simlik sifatida o„stiriladi. Parte nosissus (Partenosissus Planch) - 19 turi bor. Shimoliy Amerika, Janubiy va G„arbiy Osiyoning mo„4adil iqlimi rayonlarida o'sadi. Novdalari kuchli shoxlanadi, jingalakli, chirmashib o„sadi. Mevasi mayda, qora, yeyishga yaroqsiz. 0„simliklari qurg'oqchilikka, issiqqa, sovuqqa (-30°C gacha), zamburug 1 kasalliklariga hamda fillokseraga chidamli. Bargining shakli, rangi juda chiroyh. Manzarali o'simlik sifatida qadrlanadi. Yuqorida bayon qilingan turkumlar qatoriga T etrastigma, Landukiya, Pterizantes kabi turkumlarni ham qo'shish mumkin. 23 Amerika turlarini o„zaro chatishtirish hatijasida olingan duragay paybandtaglar barglarining ko„rinishi Berlandieri x Riparia Kober 5BB Berlandieri x Riparia 420A Berlandieri x Riparia Krechunel 2 Berlandieri x Riparia Teleki 8B 24 Berlandieri x Riparia Teleki 4B Ampelopsis helerophylla Sieb. et Zucc Barglari Ampelopsis brevipedunculata (Maxim.) Koehne Barglari Ampelopsis tupkumi turlari turli sinonimlargaega. Asosan manzarali o„simlik sifatida foydalanidi Vitaceae Juss oilasining tasnifi Г^ПАСЕАЕ Juss 7968) oTIasTj Download 0.85 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|