0‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi s. M. MahKamov, K. S. Mahmudjonova

Ko'pikli bug‘latkich - bu qurilma ajratma saqlanadigan idish, ajratkich(cenapaTop), issiqlikalmashtirgichlar(Tennoo6MeHHHKii), suzgich va havo yuboriladigan qismlardan iborat (10-rasm). Ajrat- ma naycha orqali issiqlik almashtirgichning yuqori qisimiga - havo tarqatkich to‘r ustiga yuboriladi. Pastki qismidan tozalangan havo bosim bilan berilib, u suyuqlikni ko'pirtiradi. Ko‘pik issiq- lik almashtirgich (радиатор) yuzasiga yopishib. yupqa parda hosil qiladi. Natijada bug'lanish jarayoni kechadi. Qisman bug‘latilgan ajratma yig‘gich (to'plagich) idishga tushadi va jarayon takrorla- nadi. Bug' bilan birga mayda ajratma zarrachalari yuqoriga o'tib ketishi mumkin. Ular separator yordamida tutib qolinib, ajrat- ma saqlovchi idishga qaytariladi. Ajratma 40—80 °C haroratda bug'latiladi. Bu qurilmani yaratgan P.N. Makarenko va boshqalar Xarkov shahridagi ..Здоровье" ishlab chiqarish birlashmasida zub- turum suvli ajratmasini bug‘latish uchun ishlatishgan, keyincha- iik bu usui Toshkentdagi ,.0‘zximfarm" birlashmasida ham joriy qilinadi. Bunda ajratma vakuumsiz 100 °C dan past haroratda bug'lanadi.


9-rasm. Rotorli bug'latkich:
1 - ajratma; 2 - isituvchi bug'; 3 - sovugan bug'; 4 - quyultirilgan mah-
sulot; S, 6 - kurakchali rotor; 7 - „ikkilamchi bug‘“.
48

10-rasm. Ko'pikli bug'latkich:
1 - ajratma solinadigan idish; 2 - ajratkich;
3 -issiqlik almashtirgichlar; 4 -suzgich;
- havo yuboriladigan so’rg‘ich; 6 - radiator.

Quritish jarayonlari
Suyuq va qattiq jismlar tarkibidagi namlikni yo'qolish quritish deb ataladi.
Quritish nazariyasi. Farmatsiya sanoatida har xil fizik-kimyo- viy xususiyatga ega bo'lgan moddalarni quritishga to’g‘ri keladi. Quritish murakkab diffuzion jarayon bo'lib, namlik quritilayotgan moddaning ichki qismidan tashqariga chiqadi. Namlikni yo‘qotish

tezligi tashqi muhit sharoitiga bog'liq. Nam va issiq nam havo absolut hamda nisbiy namlikka hamda undagi issiqlik miqdoriga bog'liq bo'ladi.
1 m² havo tarkibidagi bug'ning kg miqdori absolut narnlik deb ataladi.