1- mavzu: psixologiya tarixi fanining predmeti va vazifalari reja

II- davr Psixologiyaning mustaqil fan bo‘lib rivojlanishi 
Xronologiya 
Bosqichning mazmuni 
Natija 
XIX 
asr 
boshidan XIX 
asrning 
60-yillarigacha 
Psixologiya mustaqil fan 
ekanligini ta’kidlovchi ilk 
psixologik 
bilimlarning 
paydo bo‘lishi. 
Nerv tizimi va sezgi organi 
faoliyatini eksperimental metodlar 
bilan 
o‘rganila 
boshlanishi 
psixofizika va psixogeometriyaning 
paydo bo‘lishi, sezish va idrok 
qilish nazariyalarining kashf etilishi 
XIX 
asrning Psixologiyaning bevosita Eksperimental 
metodlar 

---

60-yillaridan 
XIX 
asrning 
oxirigacha 
mustaqil fan sifatida 
rivojlanishi 
psixologiyadan mustaqil o‘rin 
egallashi psixologiyada amaliy 
tadqiqotlarni paydo bo‘lishi fanda 
yangi tarmoqlarni vujudga kelishi 
XX 
asrning 
10-30-yillari 
Psixologiyada ochiq krizis 
(inqiroz) 
Chet el psixologiya maktablari
XX 
asrning 
30-50-yillari 
Inqirozning tugallanishi 
Yangi 
tarmoqlar: 
genetik 
psixologiya, 
shaxs 
psixologiyasining paydo bo‘lishi, 
yangi maktablar neobixeviorizm, 
neofreydizmning vujudga kelishi 
XX 
asrning 
60-yillari 
Yangi nazariy va amaliy 
yo‘nalishlarni 
yuzga 
kelishi 
Yangi 
yo‘nalish 
gumanistik 
psixologiya, logopediya, kognitiv 
psixologiyaning paydo bo‘lishi, 
psixologiya 
predmetini 
tahlil 
qilinishi, ongsizlik masalasiga katta 
e’tibor 
berilishi, 
ijtimoiy 
psixologiya 
masalalarini 
chuqurlashtirish
Psixologiya tarixining manbalari bo‘lib to‘plangan barcha psixologik 
bilimlarni aks ettiruvchi manba eng avvalo o‘tmish faylasuflari, psixologlarining 
asarlari, tibbiyotga ayniqsa, psixatiriya sohasiga oid bilimlar sanaladi. Shuningdek, 
boshqa fanlar tabiatshunoslik, jumladan, fizika, ximiya, astronomiya, tilshunoslik, 
etnografiya, antropologiya kabi fanlarning ma’lumotlari ham psixologiya 
tarixining manbai hisoblanadi. 
Psixologiya tarixi tarixiy hayotning bosqichlarida, fan va madaniyatning 
umumiy taraqqiyoti munosabati bilan psixologik bilimlar sohasi qanday kengayib 
borganligi hamda dastlabki psixologik bilimlar qay tarzda taraqqiy etib, butun bir 
psixologiya fanlar tizimi darajasiga ko‘tarilganligi haqida ham ma’lumot beriladi. 

---

Psixologiya tarixi psixikaning yanada chuqur va aniq bilish imkoniyatini beradi. 
Bugungi kunda psixologiya tarixi fanining o‘ziga metodologik ildizlari haqida 
muayyan bilimlarga ega bo‘lishi muhim ahamiyat kasb etadi. 
Psixologiyaning butun tarixi davomida idealizm va materializm o‘rtasida 
kurash kechgan. Bu kurash psixologiya fani mohiyatini turlicha talqin qilishda 
insondagi psixik va fiziologik hodisalar o‘rtasidagi munosabatlarni tushunishda 
hamda psixologiya fani predmeti haqidagi tasavvurlarni shakllantirishda muhim 
o‘rin tutadi. Albatta psixologiya tarixida turlicha qarashlar va yo‘nalishlar 
bo‘lishiga qaramasdan bu fanning predmeti, ya’ni inson va hayvonga xos bo‘lgan 
psixika, psixik hayot bir xilligicha qolaveradi. 
Psixologik bilimlar taraqqiyotining butun tarixida psixologiya fani 
predmetiga ruh (jon) haqidagi fan, ong haqidagi fan va xulq-atvor haqidagi fan 
sifatida muayyan mushohadalar olib borilgan. Psixologiyani ruh haqidagi fan 
sifatida talqin qilish, ruhni izohiy tamoyil deb. uning faoliyat doirasini nihoyatda 
cheklab qo’yishi mumkin.