1-2 Maruza. Atom spektroskopiyasi usullari. Atom-emission spektroskopiya

Buger-Ber-Lambert qonunidan chetlanishning kimyoviy sabablari. Bu 
qonundan chetlanish kimyoviy birikmalarning assosiasiyasi va dissosiasiyasi, 
eritmadagi boshqa moddalarning ta’siri hamda eritmada bo’layotgan boshqa 
kimyoviy jarayonlar bilan bog’liq. Bularga gidroksidlar, gidroksokomplekslarni hosil 
bo’lishiga olib keluvchi gidroliz, erituvchi bilan o’zaro ta’sir natijasida nordon 
tuzlarning hosil bo’lishi, kompleks birikmalar hosil bo’lishining pog’onali xarakteri 
bilan bog’liq bo’lgan birikma tarkibining o’zgarishi va hokazolar kiradi. 
Eritmadagi bixromatning holatlari bunga yorqin misol bo’la oladi. 








2
4
4
2
7
2
2
2
2
CrO
H
HCrO
HOH
O
Cr
Xromat va bixromatning yutilish spektrlari bir-biridan keskin farq qiladi, shuning 
uchun ham, o’lchashda katta xatoliklarga yo’l qo’yilishi mumkin. Bu xatoliklarni 
yo’qotish uchun xromni aniqlashni kuchli nordon eritmada (

2
7
2
O
Cr
ni aniqlash) yoki 
yetarli darajada ishqoriy eritmada (

2
4
CrO
) olib borish kerak. Ikkala holda ham, 
xromning eritmadagi konsentrasiyasi bilan optik zichligi orasida to’g’ri proporsional 
bog’lanish kuzatiladi. 
 
 
 
 
 

---

73
 
9 Mavzu. Spektrofotometriya. 
1. Reja: Spektrofotometriya. Birikmalarning tuzilishi bilan spektrlari orasidagi 
bog’lanish. Tebranish (IQ), elektron (UB va ko’rinadigan) spektrlar bo’yicha 
funksional, struktur va miqdoriy analiz. Fotometrik reaksiyalar, sezuvchanligi, 
maqbul sharoit tanlash, yutilish qonunlarining bajarilish shartlari, haqiqiy va o’rtacha 
molyar yutilish koeffisiyenti. Miqdoriy usullar. Spektrofotometrik titrlash.