1-Amaliy: remont qilish ishlari texnologiyasi fanining tarixi va rivojlanishi

Ishlab chiqarish mahsulot me’yori (N_m) deb birlik vaqt ichida tayyorlanadigan sifatli mahsulot miqdoriga aytiladi. N_v va N_m o‘zaro quyidagicha bog‘langan:

N
N  ¹
(1.1)

v
м
N_v va N_m ni bilgan holda mehnat unumdorligi darajasi quyidagicha aniqlanishi mumkin:

М _у  ^Тм 100% Т _у
(I.2) yoki
М _у  ^Vx 100% V_м
(1.3)

bu yerda: T_m - ma’lum bir ishni me’yor bo‘yicha bajarilish vaqti; T_x- xaqiqatda bajarilgan vaqt; V_m - me’yor bo‘yicha birlik vaqt ichida tayyorlanishi kerak bo‘lgan mahsulot; V_x - xaqiqatda tayyorlangan mahsulot.

Me’yorlar qurilish ishchilari mehnatiga xaq to‘lashda, ishlarni bajarishga oid hujjatlarni ishlab chiqishda, hamda qabul qilingan texnologik yechimlarning samaradorligini baholashda foydalaniladi.
Ishlab chiqarish mahsulot me’yori normasi (N_m) – mexnat to‘g‘ri tashkil etilgan sharoitda vaqt birligida ishchi ishlab chiqarishi kerak bo‘lgan sifatli maxsulot miqdori (dona, m, t, m², m³).
Vaqt me’yori normasi (N_v) – mexnat to‘g‘ri tashkil etilgan sharoitda tegishli kasbdagi kishilarning sifatli maxsulot birligini ishlab chiqarish uchun yetarli bo‘lgan ish vaqti miqdori (odam-soat, odam-kun). Agar vaqt me’yori normasi zveno uchun o‘rnatilgan bo‘lsa, u holda haqiqiy ish vaqti vaqt me’yorini ijrochilar soniga bo‘lish bilan aniqlanadi. Vaqt me’yorini aniqlashda me’yorlanayotgan ishni tegishli kasb va malakaga ega bo‘lgan ishchilar zamonaviy texnologiya bo‘yicha bajaradi degan shartdan kelib chiqiladi.