1. Elektr ta’minoti fani to‘g‘risida

14. Sex tarmoqlarining himoyasi.
Sex tarmoqlarining himoyasi. Tok bo'yicha normal boMmagan holatlar o'tkazgichlar va kabellaming sim tomirida ruhsat etilgan harorati oshib ketishiga olib keladi. Normal bo‘lmagan rejimlar quyidagi turlarga bo‘linadi: - yuklamaning ortishi natijasida tokning oshishi: - elektr qurilmalarining ishga tushish vaqtida tokning oshishi; - qisqa tutashuv(vaqtda) natijasida tokning oshishi. Normal bo‘lmagan holatlarning turiga qarab dvigatellar uchun quyidagi himoyalarning turlarini qoMianiladi: -- yuklamani ortishidan - bog'liqli xarakteristikali issiqiik yoki maksimal rele; - qisqa tutashuvdan - eriydigan saqlagichlar yoki oniy barakatga keluvchi refeli avtomatlar; - tarmoqning nominal kuchlanishini pasayishidan - magnit puskatel yoki kontaktorlarning ushlab turuvchi g'allakiari orqali. Yuklamalami ortishidan himoya uchun qo'llaniladigan issiqiik relesi, tokning o‘tishi natijasida o'tkazgichning qizishi prinsipi bo'yicha tayyorlanadi va u quyidagi hodisalarning birini keliirib chiqaradi: - bimetall plastinkaning deformatsiyasini; - metall plastinkani chiziqli uzayishiga; - yengil eriydigan metallning erishi.
15. Saqlagichlar yordamidagi ximoya.
Saqlagichlar yordamidagi himoya. Saqlagichlar elektr moslamalarni qisqa tutashuv toklaridan himoya qilish uchun qoMianiladi. Yuklamani ortishidan himoyalash. faqat shimdav holatda mavjudki. bunda moslamaning himoyalangan elementiari eriydigan curshimehuning nominal tokidan taxminan 25% katta o'tkazuvchanlik qobiliyat zahicada boiganda qo‘!lash mumkin. Kuchlanishi 1000V gacha ko‘p uchravdigan saqlagichlar, bular: 1) PR-2 - ajratiladigan saqlagich. 2) NPN - yig‘iimaydigan to‘qiluvchan saqlagich. 3) PND-2 - yigina to'kiluvchan saqlagich. Saqlagichlarning nominal toklar shkalasi 15 dan 1000 A oraliqda o’zgarib turadi. Saqlagichlar inersion(qo‘rg4)shin, qo‘rg‘oshin qorishmalari), bunda tokni qisqa vaqt davorn etadigan yukiamani ortishini ko‘tara olish xususiyatiga egadirlar va noinersion(mis, rux) yuklamalarni ortishi cheklangan xususiyatlariga ega. QO’SHIMCHA. Eriydigan saqiagichlarni tanlash. Inersion saqlagichlar uchun eriydigan kiritma(vstavka) nominal toki quyidagi munosabat orqali aniqianadi: I, > I-t , ' k m l н — isb.rush.Noinersion saqlagichlar uchun eriydigan qo‘shimchaning nominal toki quyidagi 2 shartni qondirishi kerak: Birinchi shart yuqorida ko'rsatildi. Ikkinchi sharti quyidagi munosabatiarning birida ко‘rish mumkin: 1) Alohida joylashgan, kam o'chiiib yoqiladigan va ishga tushirish davri 2~2„5 sek.dan oshmaydigan motorni himoya qilishda, saqlagichning himoya toki quyidagicha aniqianadi: