40. Apoptoz jarayoni fermentlari va ularning ishini yoriting.
Apaptozni boshlovchi omillarni 2 guruhga bo`lish mumkin:
Ichki mexanizm - mitoxondriyal yo’l.
1. Apaptoz chaqiruvchi oqsillar mitoxondriyalar membrana oralig`idan sitoplazmaga chiqadi. Ochilgan poralardan prokaspazalar ham ajiraladi: prokaspaza 9, prokaspaza 3 va AIF maxsus oqsillari. Prokaspazalar sitoplazmaga chiqganidan so`ng faollanib kaspazalarga aylanadi. Bu omillar mitoxondriyadan chiqib ketganidan so’ng mitoxondriya shishib yorilib ketadi.
Tashqi mexanizm – retseptorlar bilan bog’liq.
1.Hujayra membranasidagi retseptorlari bilan bog’lanadi va bo`linish mexanizmini to`xtatib qo`yadi.
2. Effektor bosqichi. Bu joyda 2 xil yo`l bilan boshlangan apaptoz birlashadi va bitta umumiy yo`lga tushadi. Bu yerda kaspazalar muhim ro`l o`ynaydi. Ular sitoplazmadagi oqsillar bilan birikib, yadro membranasini parchalaydi va shu yo`l bilan yadro fragmentatsiyasini chaqiradi. Bunda kaspazalardan tashqari AIF oqsillari ham muhim ro`l o`ynaydi.
DEGRADATSIYA –PARCHALANISH BOSQICHI. Apatoz qaysi yo`l bilan boshlanishidan qat’iy nazar ularda apoptik tanachalar xosil bo`ladi. Har bir apoptotik tanachaning o`zini plazmatik membranasi bo`ladi va ular makrofaglar tomonidan yutiladi yoki lizasomalar tomonidan parchalanadi. DNK ham fragmentatsiyalanadi: dastlab 30-70 mingtagacha n.j. va bu yana parchalanib 180-200 n.j. fragmentlarni hosil qiladi. Apaptozning bu bosqichida hujayrada maxsus markor oqsillar hosil bo`ladi, bu oqsillar makrofag hujayralarni o`ziga chaqiradi. Markor oqsillar bu makrofaglarga ularni parchalash haqida impuls-signal beradi va makrofaglar ularni parchalab yuboradi.
41. Gepoto-safro kasalliklarini aniqlashda ishlatiladigan fermentlar, ularga xos reaksiyalarni yozing.
Alanin transaminazasi (ALT)
ALT rasmiy ravishda Glutamik Piruvat Transaminaza sifatida tanilgan. Hujayra sitoplazmasida L- alanin va 2-oksoglutaratning piruvat va glutamatga qaytariladigan transaminatsiyasini katalizlaydi, u jigar, skelet mushaklari va yurakda uchraydi. Plazmadagi ALT darajasining oshishi og'ir jigar kasalligini, odatda virusli gepatit va toksik jigar nekrozini ko'rsatadi. ALT jigar kasalligining umumiy markeri.
Do'stlaringiz bilan baham: |
