1. Falsafa tushunchasining kelib chiqishi va mazmuni. Falsafa yunoncha — «donishlikni sevish»

Мулохаза (хукм) тафаккур шакли сифатида.
Ҳукм предметга маълум бир хоссанинг, муносабатнинг хослиги ёки хос эмаслигини ифодаловчи тафаккур шаклидир.
Ҳукмнинг асосий вазифаси предмет билан унинг хусусияти, предметлар ўртасидаги муносабатларни кўрсатишдир. Ана шунинг учун ҳам у доимо тасдиқ ёки инкор шаклдаги фикрдан иборат бўлади. Ҳукмлар воқеликка мос келиш даражасига кўра чин, хато ва ноаниқ (эҳтимол, тахминий) бўлади.
Объектив воқеликка мос келган, уни тўғри ифодалаган ҳукмлар чин, мос келмаганлари хато бўлади. Айни вақтда чинлигини ҳам, хатолигини ҳам аниқлаб бўлмайдиган ҳукмлар – ноаниқ ҳукмлар мавжуддир Xukmlar, tilda, gaplar orqali ifodalanadi. Xukm mantikiy kategoriya bulsa, gap gramatik kategoriyadir. Xukmlar asosan darak gaplar orqali ifodalanadi. Fakat darak gapdagina fikr tasdik yoki inkor xolda buladi. Masalan, «Vaqt orkaga kaytmaydi», «Xayot bu-xarakat» kabi gaplar xukmni ifoda etadi.
Umuman inson xukmlarni urganish jarayonida fikrlarning chin, xato yoki noanik ekanligini farklay oladi.
37.Hukmlarning tarkibiy tuzilishi. Oddiy va murakkab hukmlar. Xukmning tarkibiy tuziishi oddiy va murakkab xukmlar.
Ҳукм предметга маълум бир хоссанинг, муносабатнинг хослиги ёки хос эмаслигини ифодаловчи тафаккур шаклидир.Ҳукмнинг асосий вазифаси предмет билан унинг хусусияти, предметлар ўртасидаги муносабатларни кўрсатишдир. Ана шунинг учун ҳам у доимо тасдиқ ёки инкор шаклдаги фикрдан иборат бўлади. Xukmlar nisbatan tugal fikrdir. Unda anik fikr bilan uning anik belgisi xaqida bilim ifoda kilingan buladi. Xukmlar voqelikka mos kelish darajasiga kura chin, xato va noanik buladi. Xukmlar ob’ektiv voqelikka mos kelsa chin, aksi bulsa xato, chinligi va xatoligini aniklab bulmaydigan xukmlar-noanik xukmlardir. Xukmlar tuzilishiga kura oddiy va murakkab buladi. Oddiy xukm deb, tarkibidan yana bir xukmni ajratib olib bulmaydigan muloxazaga aytiladi. Masalan, «Mantik ilmini urganish to’g’ri fikrlash madaniyatini shakllantiradi».
Murakkab xukmlar deb tarkibidan ikki yoki undan ortik xukmni ajratish mumkin bulgan muloxazalarga aytiladi. Masalan, «Mantik ilmi tafakkur shakllari va qonunlarini urganadi». Murakkab xukmlar «va» «yoki», «agar», «unda» kabi mantikiy boglamalar, orqali ikki va undan ortik oddiy xukmlarning uzaro birikishidan xosil buladi. Mantikiy boglovchining mazmuniga kura murakkab xukmlarning quyidagi asosiy turlarini fark kilish mumkin: birlashtiruvchi, ayiruvchi, shartli, ekvivalent.