1. Falsafa tushunchasining kelib chiqishi va mazmuni. Falsafa yunoncha — «donishlikni sevish»

11.Materiya mavjudligining asosiy shakllari: harakat, makon va zamon.
Материя мавжудлигининг асосий шакллари
Макон, вақт,ҳаракат, дунё муқаррар тарзда фақат макон ва вақтда мавжуд, материя каби, мустақил ҳолда мавжуд бўла олмайди, материя мавжудлигининг атрибутлари.
ҲАРАКАТ «Кенг» маънода умуман ҳар қандай ўзгариш ҳақидаги тасаввур сифатида талқин қилинади. Ҳаракатни умуман ўзгариш сифатида тушуниш ҳаракат турларининг бутун ранг-баранглигини унинг муайян бир турига боғлаш тўғри эмаслиги ҳақида огоҳлантиради ва ҳаракат шаклларининг умумий хусусияти ва бир-бирига айланиш қобилиятига ишора қилади. «Умуман ўзгариш» деганда, бизнинг улар ҳақидаги фикр-мулоҳазаларимиздан қатъий назар, объектив мавжуд бўлган барча ўзгаришлар, турли жараёнлар назарда тутилади.
ҲАРАКАТ узлукли ва узлуксиз нарса ва жараёнларнинг ўзаро нисбати
Форобий вужуди мумкиннинг ички моҳиятидан ке-либ чиқади. ашёлар, воқеаларда содир бўладиган ўзгариш,осойишталик билан мавжуд бўлади
Ибн Сино вужуди мумкиннинг ички моҳиятидан келиб чиқади, ашёлар, воқеаларда содир бўладиган
Ўзгариш, осойишталик билан мавжуд бўлади
МАКОН объектив, бир хил ва чексиз. У атомлар жойлашадиган жой макон ҳаракатсиз юлдузлар соҳаси билан чекланган, уларнинг ортида – макон ва вақтдан ташқарида ётувчи ва ҳамма нарсани ҳаракатга келтирувчи боқий, ҳаракатсиз, илоҳий осмон жойлашган
. Xarakatning quyidagi shakllarini aloqada ajratib kursatish mumkin.

1. 
   Mexanik xarakat (jismlarning fazodagi siljishi).
   
2. 
   Fizik xarakat (issiklik, yoruglik, elektr, magnitizm).
   
3. 
   Kimyoviy xarakat (kimyoviy birikish va parchalanish agregat xolatlarning bir-biriga utishi).
   
4. 
   Biologiek xarakat (organik xayot)
   
5. 
   Ijtimoyi xarakat.
   

12.Tabiiy borliq. Tabiat falsafasi : tirik va notiriklik tabiat.
Tabiiy borliq uzaro boglik, lekin bir - biridan fark kiluvchi quyidagi iiki kurinishidan iboratdir:

1. 
   Tabiatdagi narsa va xodisalarning jism va jarayonlarning asl tabiiy borligi.
   

2. Tabiatdagi narsa va xodisalar asosida inson tomonidan yaratilgan narsalarning tabiiy borligi.
Inson borligi aloxida kishi borligi va butun insoniyat borligi kurinishlarida mavjud bulishi jixatidan uziga xosdir. Bu jixatdan inson borligi uz tabiati moxiyatiga kura eng murakkab borliq shaklidir. U xamma borliq shakllarining birligini namoyon etadi.