1. Ферментларни барқарорлашнинг афзаллик жиҳатлари

14.Ферментлар мухандислиги йўналиши ўз олдига қандай мақсад қўйган? Fermentlar muhandisligi –yangi ilmiy – texnik yo`nalish bo`lib, enzimologiya, biokimyo, kimyoviy texnologiya hamda iqtisodiy – injeneriya fanlari qatoriga kiradi. Fermentlar muhandisligining asosiy vazifasi – biologik sistema tarkibidan yoki hujayra ichidan ajratilgan, sun'iy ravishda o`sish imkoniyatidan mahrum qilingan fermentlarning katalitik ta'siri va unda qo`llaniladigan biotexnologik jarayonlar yaratishdan iborat. Fermentlar muhandisligi o`z oldiga: A) Yangi modda yaratish; B) Ma'lum bir moddani yaxshiroq sifatli qilib olish; V) Texnik – iqtisodiy ko`rsatkichlarni ma'lum jarayonlarga nisbatan yaxshilash maqsadlarni amalga oshirishda ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borishni maqsad qilib olgan.Hozirgi zamon fermenlar muxandisligining asosida ferment yoki ferment sistemalarini immobilizatsiya qilish ishlari yotadi.


15.Ферментлар иммобиллангандан сўнг унинг физик-кимёвий хусусиятлари қандай ўзгаради? Immobilizasiya qilingan fermentlar, oddiy suvda eruvchi fermentlar oldida bir qator ustunlikka ega bo’ladilar. Birinchidan, ularni reaksion muhitidan ajratib olish juda ham oson, bu esa: a) reaksiyani hohlagan vaqtda to’xtatish; b) biokatalizatorni (fermentni) qayta ishlatish; v) kerakli maxsulotni toza holda olish (ferment bilan aralashtirilmaslik) imkoniyatini beradi. Oxirgi bandda (v) ko’rsatilgan ustunlik oziq-ovqat va farmasevtika sanoatida juda katta rol o’ynaydi. Ikkinchidan, immobilizasiya qilingan fermentlarni ishlatish sharoitida to’xtovsiz olib borishga imkon beradi, masalan, oqib o’tadigan maxsus ustunlarda (kolonkalarda) va fermentativ reaksiyaning tozaligini boshqarish, demak, kerakli maxsulotni miqdorini oshirish (oqish tezligini o’zgartirish hisobidan) imkoniyatini beradi. Uchinchidan, fermentni immobilizasiya yoki modifikasiya qilish uni xosca va xususiyatlarini kerakli tomonga o’zgarish jarayonlarini tashkil qilish mumkin. Immobilizasiya qilingan fermentlarni olinishi, fermentlarni hayotga tadbiq qilishni yangi, avvallari imkoniyati bo’lmagan yo’llarini ochib berdiKimyoviy usullarni boshqa usullardan asosiy farqi kimyoviy ta’sir natijasida ferment bilan tashuvchi orasida qo’shimcha kovalent bog’i paydo bo’ladi. Bu usulda immobilizasiya qilingan fermentlarni kamida ikkita ustunligi bor. Birinchidan, ferment va tashuvchi orasidagi kovalent bog’, hosil bo’lgan kon’yugatni yuqori mustaxkam qiladi. Boshqacha qilib aytganda ferment ishtirokida o’tadigan reaksiyalarni rN, harorati va boshqa ko’rsatkichlarini o’zgartirish, fermentni desorbsiyasiga, shu tufayli olinadigan maxsulotni ifloslanishiga olib kelmaydi. Bu esa ayniqsa medisina, oziq-ovqat maxsulotlari, analitik ishlar uchun reaktivlar olishda o’ta muhim ahamiyat kasb etadi. Ikkinchidan, kimyoviy modifikasiya fermentni faolligini va mo’tadilligini oshirishiga olib keladi. Faqatgina kimyoviy yo’l bilan, ko’p nuqtalik bog’lanishlar natijasida fermentni mo’tadilligini oshirish mumkin. Bu usulni kamchiligi, ba’zi-bir fermentlar kimyoviy modifikasiya jarayonida o’z faolligini yo’qotib qo’yadilar.