1. Inflatsiya va uning turlari, inflatsiyaning pul massasiga ta’sirining statistik tahlili

3.O’zbekiston banklarida muddati o’tgan qarzlar, xavfli kredit paketlari ulushi bo’yicha statistik tahlili.

Yuqoridagi manbalarga tayangan holda ayta olamizki Markaziy bank inflyatsiyani va kredit foizini nazarot qiluvchi tashkilotdir. Markaziy bank ham o’z navbatida o’zining iqtisodiyotdagi o’rnini tijorat banklari orqali namoyon etadi. Bunda u kreditlar orqali o’zini ko’rsatadi. Ammo yuqorida aytganimizdek har bir kredit paketi riskga ega. Bunda tijorat banklari bergan kredit paketlari, yoki qarzlari o’z vaqtida qaytarilmaslik xavfi paydo bo’ladi. Bu orqali iqtisodiyotning qoni hisoblangan pul massasida yetishmaslik paydo bo’ladi. Ushbu holatda Markaziy Bank iqtisodiyotga yetishmayotgan pulni muomalaga chiqaradi va inflatsiya yuzaga keladi. Quyida Tijorat banklarining kreditlari tarkibi likvidliligi keltirilgan:

1-jadval¹² Bank tizimi likvidliligi

Bank tizimi likvidlilik dinamikasi Ko‘rsatkichlar nomi 01.02.2021 01.02.2022 Yuqori likvidli aktivlar (mlrd. so‘m) 46 194 65 676 Yuqori likvidli aktivlarning jami aktivlarga nisbati, foizda 13,2% 15,6% Likvidlilikni qoplash me’yori (min. talab 100%) 135,3% 169,5% Sof barqaror moliyalashtirish me’yori (min. talab 100%) 110,3% 115,4% Lahzali likvidlilik me’yori (min. talab 25%) 66,8% 107,3%

Yuqoridagi jadvalni tahlil qilsak, ko’rishimiz mumkunki kreditlar va berilgan qarzlar bo’yicha likvidlilik ko’rsatkichi ishonchli ravishta yuqori turibdi (115,4%).
Buning asosiy sababi bo’lib mamlaktimizdagi pul-kredit tizimi islohatlari turadi. Bu 2021-yil 27-noyabrda qubul qilingan 3031-1- son¹³ qarori bilan tartibga solib kelinadi.
Shunday bo’lsada muommoli kreditlar har bir bankda mavjud. Ushbu holatni Markaziy Bank doimo hushyorlik bilan kuzatib boradi. Quyida banklar va ularning muommoli kreditlari bo’yicha ulushlari keltirilgan: ( 4- jadval)
4- jadval¹⁴. Banklar kesimida muommoli kreditlar ko’rsatkichlari