1-mavzu: O’zbekiston tarixi fanining predmeti, uni o’rganishning nazariy-metodologik asoslari

2002 yil 28 fevral-1 mart
kunlarida Almati shahrida Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining uchrashuvida
"Markaziy Osiyo hamkorligi" tashkilotini tuzish to’g’risidagi shartnomaga imzo
chekildi.
Markaziy Osiyo davlatlari hamkorligining tuzilishi ularning boshqa
davlatlardan uzoqlashishini ko’rsatmaydi, balki murakkab o’tish davrida mintaqa
mamlakatlarining o’zaro yordam va hamkorligini chuqurlashtirishga qaratilgandir.
Respublikaning geosiyosiy va geostrategik ahvoli, iqtisodiy salohiyati, ijtimoiy,
iqtisodiy taraqqiyoti va boshqa omillardan qat’iy nazar davlatning tashqi siyosatidagi
ustuvor prinsipi davlatlarning suveren teng huquqlilik prinsipi bo’lib qoldi.
O’zbekiston Respublikasining xalqaro huquqiy tashabbuslari jahon
hamjamiyati oldida turgan mintaqaviy va global muammolarni hal etishga
qaratilgandir. Umuman, O’zbekiston tarixiy jihatdan qisqa bir davrda xalqaro
munosabatlarni yo’lga qo’yish va rivojlantirish borasida bir necha yillarga arziydigan
ishlarni amalga oshirdi. O’zbekiston o’zining tinchliksevar, yaxshi qo’shnichilik,
o’zaro foydali hamkorlikka qaratilgan siyosati va faoliyati bilan butun dunyoga
tanildi, jahon hamjamiyatida o’zining munosib o’rnini egalladi, uning mavqyei

---

yildan-yilga mustahkamlanib bormoqda.
Sovet davlati parchalanib ketgandan
so’ng Markaziy Osiyoga, xususan, O’zbekislonga xalqaro terroristlar va diniy
ektremistlar qo’poruvchilik harakatlari bilan tazyiq o’tkazishga harakat qilmoqdalar.
Tyerrorizm butun dunyoni qamramoqda, uning uchun diniy, milliy ajratuvchilik,
davlat chegaralari ham yo’q. 1995-2003 yillarda faqat MDH davlatlari hududida
4.500 uyushgan jinoyatchilar guruhi tor-mor qilindi, 300 ming o’qotar qurollar, 400
tonna portlovchi moddalar yo’q qilindi.
Xalqaro terroristlar va diniy ekstremistlar o’zlarining yovuz niyatlarini amalga
oshirish, ya’ni O’zbekistonda konstitusion tuzumni ag’darish, Farg’ona vodiysida
xalifalikni o’rnatish uchun 2005 yil 13 mayga o’tar kechasi Andijon shahrida amalga
oshirishga urindi. Bu kimsalarning buzg’unchilik harakatlarini Andijon xalqi
qo’llamadi. Shuning uchun ham Afg’oniston, Qirg’iziston va boshqa davlatlardan
moliyaviy, texnikaviy yordam olib, shundan beri tayyorlangan bir guruh diniy
ekstremist, qo’poruvchilar Respublika qurolli kuchlari tomonidan bostirildi, ularning
yovuz niyatlari puchga chiqdi. O’zbekistonda dunyoviy, demokratik tinchliksevar
tuzumning saqlab qolinishi Markaziy Osiyoda, balki MDHning boshqa
mamlakatlarida ham terroristik, ekstremistik harakatlar oldi olindi.