1-tema: qaraqalpaq tili hám oníŃ basqa pánler menen baylaníSÍ Joba

1. Qońırat dialekti. Bul dialektte ózbek tili tásiriniń izleri bar. Ol, ásirese, fonetikanıń geypara payıtlarına, birqansha grammatikalıq formalarǵa jáne azı-kem dárejede sózlikke de qatnaslı. Qońırat dialektinde dawıslılardıń únlesligi saqlanǵan. Qońırat dialektine tásir etken dialektler iranlaspaǵan.
Qaraqalpaq tili Qońırat dialektiniń keltirilgen ulıwma sıpatlamasınan basqa akustika tarawında ózbek tiliniń tásiri joq ekenligin belgilep ótedi. Bul dialekttiń fonetikalıq sisteması, grammatika hám leksikasında mınaday qubılıslar seziledi.

1. 
   a) fonetikada S (-qaz S 5S (Shax Abbaz Wáliy)
   

5S (ózb) - sesleriniń sáykes keliwi:

2. 
   S (- qaz S) - S (Shax-Abbaz-Wáliy) - S (ózb) sesleriniń sáykes keliwi.
   

S.Vurm keltirilgen sáykesliklerden basqa gáptegi birqıylı sharayatta S hám S lardıń qatar qollanılıwın bayqaydı.

3. 
   Qońırat dialektindegi g j, j, g 2 (7) bir-birine ótiwi jiyi kórinetuǵın qubılıs emes.
   
4. 
   Ádebiy til jáne Shax-Abbaz-Wáliy dialektine qaraǵanda bul dialektte erin únlesligi kóbirek seziledi.
   

b) grammatikada
1 Ózbek tilindegi sıyaqlı tartım seplewinde-p-niń (tartım suffiksiniń e-betinen keyin) ornında ni. (geyde) ushırasadı.
2. Kelbetlik feyildiń a- tuǵun forması menen qatar ózbekshe formanı yadqa túsiretuǵın a tuyun forması ushırasadı.
v) leksika

1. 
   Bul dialektte ádebiy tilge tán bolǵan son sózi gezlespeydi. Onıń ornına ádebiy tilde siyrek ushırasatuǵın kejin cózi qollanıladı.
   
2. 
   Geypara sózler qazaqsha formada ushırasadı: tasta (qqalp tas a, - Oqb. tasla).
   

2. 
   Shax Abbaz-Wáliy dialekti. Bul dialektte ózbek tili tásiriniń izleri bar, biraq bul Qońırat dialektine qaraǵanda basqasharaq. Ózbek tiliniń tásiri, iranlasqan ózbek dialekti ushın sıpatlı ekenligin kóremiz. Degen menen, atalǵan belgilerdiń kópshiligi jiyi ushıraspaydı. Basqsha sóz benen aytqanda, usı dialekt haqıyqıy qaraqalpaq tiliniń birden bir jaqsı úlgisi. Onda qazaq tili ushın sıpatlı geypara belgiler hám túkmen tiliniń tásirin yadqa túsiriwi azıkem belgiler de bar.
   
3.