1. Tortish tavsiflari hisobi (qayta hisobi)
Narzullayev Bahodir kurs ishi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Bajarilgan ishni qayd etish.
- 6. Salt yurish va tormozlash rejimlarida poezdning solishtirma sekinlashtiruvchi kuchlari hisobi va ularni qurish
- V, км/ч f3=W0x, Н/кН bt, Н/кН
| Режим
|
V, км/ч |
W0, Н/кН |
Fk, Н | |
|
fy, Н/кН | ||||
|
Разгон |
0 |
0,931 |
487360 |
18,433 |
|
10 |
1,015 |
419670 |
15,611 | |
|
20 |
1,097 |
393950 |
14,510 | |
|
30 |
1,186 |
377700 |
13,777 | |
|
40 |
1,322 |
365520 |
13,159 | |
|
Vр=49.5 |
1,448 |
355000 |
12,616 | |
|
НВ |
V1=49,5 |
1,465 |
340000 |
12,005 |
|
50 |
1,482 |
326666 |
11,459 | |
|
60 |
1,668 |
200000 |
6,255 | |
|
70 |
1,879 |
130000 |
3,271 | |
|
80 |
2,116 |
90000 |
1,450 | |
|
90 |
2,377 |
66666 |
0,264 | |
|
100 |
2,664 |
57000 |
-0,406 | |
|
ОВ1 |
V1=49,5 |
1,465 |
390000 |
13,986 |
|
50 |
1,482 |
380000 |
13,572 | |
|
V2=53 |
1,535 |
330000 |
11,538 | |
|
60 |
1,668 |
243333 |
7,972 | |
|
70 |
1,879 |
166666 |
4,724 | |
|
80 |
2,116 |
116666 |
2,506 | |
|
90 |
2,377 |
83333 |
0,924 | |
|
100 |
2,664 |
60000 |
-0,287 | |
|
ОВ2 |
V2=53 |
1,535 |
386600 |
13,781 |
|
60 |
1,668 |
276666 |
9,293 | |
|
70 |
1,879 |
196666 |
5,912 | |
|
80 |
2,116 |
146666 |
3,695 | |
|
90 |
2,377 |
110000 |
1,981 | |
|
100 |
2,664 |
78000 |
0,426 |
4-jadvalga ko‘ra solishtirma tezlashtiruvchi kuchlar diagrammasi fy(V) salt yurish va xizmat tormozlanishdagi solishtirma sekinlashtiruvchi kuchlar bilan birgalikda bitta grafikda tuziladi (2-rasmga qarang).
Grafiklarni qurish uchun ikki xil masshtab (5-jadval) tavsiya etiladi, ular [1, § 1.4.8; 2, § 11.2 va 3, § 55] da keltirilgan. Ikkinchi masshtablar qo‘llanganda, grafiklarning chiziqli o‘lchamlari birinchi masshtablardagiga nisbatan ikki baravar kichikroq bo‘ladi, shu bois ularni faqatgina ingichka va puxta chizilgan liniyalar bilan bajarilgan grafiklardan olish mumkin.
Bajarilgan ishni qayd etish. Hisob formulalari bajarildi, 4-jadval to‘ldirildi va tortishdagi solishtirma tezlashtiruvchi kuchlar diagrammasi tuzildi (2-rasmga qarang).
5-jadval
Tortish hisoblarini bajarish uchun tavsiya qilinadigan masshtablar
|
Kattaliklar |
Tortish hisoblari uchun |
Tormoz masalalari uchun | ||
|
1 |
2 |
1 |
2 | |
|
Kuchlar: 1 N/kN - mm Tezliklar: 1km/s - mm Yo‘l: 1 km - mm Doimiy qiymat:, mmVaqt: 1 daq - mm |
12
2 40
10
|
6
1 20
10
|
2
2 240
-
|
1
1 120
-
|
6. Salt yurish va tormozlash rejimlarida poezdning solishtirma sekinlashtiruvchi kuchlari hisobi va ularni qurish
Salt yurishda solishtirma sekinlashtiruvchi kuchlar quyidagi formula orqali topiladi, N/kN [3, § 39] :
(14)
bu erda wx – toksiz elektrovoz harakatlanishiga nisbatan solishtirma asosiy qarshilik bo‘lib, u quyidagi formula yordamida aniqlanadi
wx = 2,4 + 0,011·V+ 0,00035·V2 (15)
wx = 2,4 + 0,011·49.5+ 0,00035·49.52 =8.7
Hisoblar 0, 10, 20, 30 va h.k. km/s tezliklari uchun bajarilib (har 10 km/s), bunda 0 dan 10 km/s tezlik amal qiladigan zonada lokomotiv va tarkib harakatlanishiga nisbatan qarshilik o‘zgarmas hamda V = 10 km/s bo‘lgandagi qarshilikka teng deb qabul qilinadi.
Tezkor tormozlashdagi (havo tormozlari yordamida) solishtirma tormoz kuchlari [3, § 47] da keltirilgan formula orqali topiladi:
bT = 1000Jkr , (16)
bT = 1000*0.12*49.5=5940 ;
bu erda Jkr – kolodkaning bandajga ishqalanish hisobiy koeffitsienti bo‘lib, quyidagi formula orqali aniqlanadi (cho‘yanli standart kolodkalar uchun):
(17)
- hisobiy tormoz koeffitsienti.
PTR ga muvofiq [1, § 1.3.1] yuk poezdlarining 20% gacha bo‘lgan tushish nishabliklarida elektrovozning tormoz kuchi va uning og‘irligi hisoblarda qabul qilinmaydi. SHu bois yuk poezdi uchun quyidagi hisob bajariladi:
(18)
Hisobiy bosishlar yig‘indisi kolodkalarning 69 kN ga teng har bir g‘ildirak juftligiga hisobiy bosilishidan kelib chiqib aniqlanadi.
Tarkibdagi o‘qlar soni nosey tarkib og‘irligi, turli vagonlarning berilgan og‘irligi hamda ularning foizli nisbatidan kelib chiqib aniqlanadi.
Tarkibdagi o‘qlar soni
Bizning misolda
(19)
=117 o’q
Olingan kattalik eng yaqin katta juft songacha yaxlitlanadi.
Tezkor tormozlashdagi solishtirma sekinlashtiruvchi kuch fze = bT + w0x ga teng. Tezkor tormozlash istisnoli holatlarda baxtsiz hodisa va to‘qnashuvlarning oldini olishda, masalan, yo‘lda birdan to‘siq paydo bo‘lganda qo‘llanadi. Kurs ishida tezkor tormozlash faqat tormoz masalalarini echishda ishlatiladi.
Stansiyalar oldi va qiyaliklarda tormozlashda tortish hisoblarida xizmat tormozlanishdan foydalaniladi, bunda hisoblar uchun 0,5·bT ga teng tormozlash kuchi va mos holda sekinlashtiruvchi kuch f3e=0,5bT + w0x olinadi.
Mazkur kurs ishida tezkor va xizmat tormozlash holatidagi sekinlashtiruvchi kuchni har 10 km/s oraliq bilan V = 0 dan V = 100 km/s gacha bo‘lgan tezliklar uchun hisoblash mumkin.
Hisob natijalari 6-jadvalga kiritiladi.
6-jadvaldagi ma'lumotlar asosida tanlangan masshtablarda (5-jadvalga qarang) tezlashtiruvchi va sekinlashtiruvchi kuchlar grafigida egri chiziqlar 0,5bT + w0x = f(V) quriladi (2-rasmga qarang). Tezlashtiruvchi va sekinlashtiruvchi kuchlarning qurilgan diagrammalari poezdning istalgan tezlikda to‘g‘ri chiziqli yo‘lidagi turli rejimlarida, ya'ni tortishda, salt yurishda va xizmat tormozlashda unga ta'sir etuvchi solishtirma kuchlarni ifodalaydi.
6-jadval
Salt yurish va tormozlashda solishtirma sekinlashtiruvchi kuchlar
|
V, км/ч |
f3=W0x, Н/кН |
bt, Н/кН |
0,5*bt, Н/кН |
f3э=bt+W0x, Н/кН |
f3э=0,5*bt+W0x, Н/кН |
|
0 |
1.003 |
97,20 |
48,60 |
98,23 |
49,630 |
|
10 |
1,083 |
71,28 |
35,64 |
72,36 |
36,723 |
|
20 |
1,161 |
58,32 |
29,16 |
59,48 |
30,723 |
|
30 |
1,264 |
50,54 |
25,27 |
51,81 |
26,536 |
|
40 |
1,392 |
45,36 |
22,68 |
46,75 |
24,072 |
|
50 |
1,545 |
41,66 |
20,83 |
43,20 |
22,374 |
|
60 |
1,723 |
38,88 |
19,44 |
40,60 |
21,163 |
|
70 |
1,926 |
36,72 |
18,36 |
38,65 |
20,286 |
|
80 |
2,154 |
34,99 |
17,50 |
37,15 |
19,650 |
|
90 |
2,407 |
33,58 |
16,79 |
35.99 |
19,197 |
|
100 |
2,686 |
32,40 |
16,20 |
35,09 |
18,886 |
Bajarilgan ishni qayd etish. 6-jadval to‘ldirildi hamda salt yurish va tormozlashdagi solishtirma sekinlashtiruvchi kuchlar diagrammasi qurildi (2-rasmga qarang).
III. TORMOZ MASALASINI ECHISH VA HARAKATLANISH EGRI CHIZIQLARINI QURISH
7. Tormoz masalasini echish
Ushbu kurs ishida poezdlar harakat xavfsizligi shartlari bo‘yicha turli qiyaliklarda ruxsat etilgan harakatlanish tezligini aniqlash uchun tormoz masalasi echiladi. Bundan avvalgi amalda hisoblab topilgan tezkor tormozlashdagi sekinlashtiruvchi kuchlar ta'sirida poezd istalgan qiyalikda berilgan tormoz yo‘li chegarasida to‘xtatilishi lozim.
Tormoz masalasini echish tartibi [2, § 11.3; 3. § 65] da keltirilgan.
Poezdning tormoz yo‘li tayyorlov Sn va amaldagi Sd tormoz yo‘llaridan tashkil topgan.
Kurs ishida amaldagi tormoz yo‘li, poezdning i = 0, i = - 6‰ i = - 12‰ uchun 0,5 bT + w0x = f(V) egrisi bo‘ylab tezkor tormozlanishi holatida grafik usul yordamida aniqlanadi. Tormozlashning dastlabki tezligi noma'lum bo‘lgani bois V=0 dan boshlab, tormoz masalalarini echish uchun mo‘ljallangan 5-jadvalda keltirilgan masshtablarga amal qilgan holda grafiklar quriladi.
Poezdning tormoz kuchi mashinist tomonidan kran dastagini tormoz holatiga buraganidan so‘ng darhol vujudga kelmaydi. Poezdning tormoz magistrali bo‘ylab havo to‘lqinining tarqalishi, havo taqsimlagichlarning ishga tushishi, tormoz dastakli uzatmaning hamda tormoz kolodkalarining bandajlar tomonga harakatlanishi, shuningdek kolodkalarni belgilangan kattalikkacha bosishni ko‘paytirish uchun vaqt talab etiladi. Bunda poezd oldi qismidagi vagonlarning tormozi orqa tomondagi vagonlar tormoziga nisbatan tezroq ishga tushadi. Hisob-kitoblarni soddalashtirish uchun muayyan vaqt tP ichida tormozlarning tayyorgarlik davrida poezd salt yurishda harakatlanadi, so‘ngra uning barcha tormozlari yoqilib, tormozlanish boshlanadi.
Tormozlarning tayyorgarlik davrida poezd o‘rtacha harakatlanish tezligi va tayyorgarlik vaqtiga bog‘liq bo‘lgan muayyan yo‘lni bosib o‘tadi. Tormozlarning tayyorlanishi davri mobaynida poezdning tikkalik yoki gorizontal yo‘l bo‘ylab harakatlanishida uning tezligi pasayadi hamda tik qiyalikdan tushishda – ortadi. Hisob-kitoblarda ushbu tezlik shartli ravishda tormozlanishning boshidagi tezlikka teng doimiy qiymat sifatida qabul qilinib, uning o‘zgarishi tushish qiyaliklarida tormozlashga tayyorgarlik vaqtining ortishi hamda ko‘tarilish qiyaliklarida ushbu vaqtning kamayishi bilan kompensatsiyalanadi.
SHundan kelib chiqib, tayyorgarlik (tormozoldi) yo‘li V = VN = const da quyidagi formula yordamida aniqlanadi
(20)
bu erda VN – tormozlashning boshidagi istalgan tanlangan km/s lardagi tezlik (odatda u elektrovozning maksimal tezligiga teng deb qabul qilinadi);
tN – soniyalarda hisoblanadigan tayyorgarlik vaqti bo‘lib, empirik formulalar orqali topiladi:
200 va undan kam o‘qli tarkib uchun
(21)
200 dan ortiq o‘qli tarkib uchun (300 o‘qqacha)
(22)
300 dan ortiq o‘qli tarkib uchun
(23)
Bu erda , va boshqa kattaliklar poezdning tormozoldi yo‘li chegarasida harakatlanish tezligining o‘zgarishini kompensatsiyalash uchun formulalarga kiritilgan. Ularda:
i – ‰ da ifodalanadigan nishablik kattaligi bo‘lib, uning uchun SP hisoblanadi (ushbu kattalik tushish qiyaliklari uchun manfiylik (minus) belgisi bilan ifodalanadi);
- hisobiy tormoz koeffitsienti (bundan avval bajarilgan amallarda hisoblangan);
Jkr - kolodkaning bandajga ishqalanishi hisob koeffitsienti bo‘lib, tanlangan tezlik Vn bo‘yicha aniqlanadi.
(21), (22) yoki (23) va (20) formulalar bo‘yicha i ning uchta qiymati (i = 0, i = -6‰ i i= -12‰.) uchun SP aniqlanadi. Qiymatlar V(S) grafikka kiritilib, ular orqali hamda V =0, SP = 0 nuqtalari orqali V(SP) to‘g‘ri chiziqlar o‘tkaziladi.
i ning har bir qiymati uchun to‘g‘ri V(SP) va egri V(Sd) chiziqlarni kesib o‘tish ushbu nishablikda zaruriy ruxsat etilgan tezlik Vdop ni ifodalaydi. Olingan uchta nuqta bo‘yicha (i = 0, i= - 6‰ va i= - 12‰ da) sekinlashtiruvchi kuchlar diagrammasida (yoki alohida grafikda) egri chiziq Vdop (i,‰) quriladi.
Download 1.12 Mb.
Do'stlaringiz bilan baham:
