11. Menejment asoslari

Psixologiya nuqtai nazaridan boshqaruv konsepsiyasi
Menejmentning psixologik kontseptsiyasi doirasida menejment birinchi bo'lib boshqa odamlarning yordami bilan ish bajarilishini tashkil etish deb ta'riflangan. Ushbu kontseptsiya vakili Avraam Maslou nuqtai nazaridan, insonning harakatlari boshqaruvga ilmiy yondashuv tarafdorlari sifatida iqtisodiy kuchlarga emas, balki har doim ham pul ko'rinishida qondirib bo'lmaydigan ehtiyojlarga asoslanadi.
Psixologik yondashuv tarafdorlari mehnat unumdorligi ish haqining o'sishiga mutanosib ravishda emas, balki xodim va menejer o'rtasidagi munosabatlarning o'zgarishi, xodimlarning o'z mehnati natijalaridan qoniqishi va ishdagi munosabatlardan qoniqishi natijasida oshishiga ishonishadi.
Xulq-atvorni ilmiy nuqtai nazaridan boshqaruv konsepsiyasi
Bu nazariya 60-yillarda paydo bo'lgan. U turli xil ijtimoiy omillarni, motivatsiyani, tashkiliy tuzilmani, aloqani va boshqalarni o'rganishga asoslangan. Xulq-atvorni ilmiy boshqarish korxonani qurish va boshqarishda qo'llash orqali lider xodimga o'z imkoniyatlarini tushunishga va maqsadlariga erishishda yanada samarali harakat qilishga yordam beradi.
11.3. Boshqaruv tamoyillari, boshqaruv funksiyalari
Tamoyil - bu faoliyat yuritishning asosiy qoidasi, yetakchi g‘oyadir. Menejment tamoyillari deganda, korxonaga rahbarlik qilishda asoslaniladigan asosiy qoida, yo‘l-yo‘riq, xulq me'yorlari tushuniladi. Menejment tamoyillari iqtisodiyot qonunlari ta'siri natijasida menejment usullariga bog‘liq hodisalar mohiyatini aks ettiradi. Boshqaruv mexanizmi sxemasini quyidagicha ifodalash mumkin:
qonunlar
tamoyillar
usullar
uslublar
Qonun – bu davlat hokimiyati tomonidan qabul qilingan, hamma uchun majburiy bo‘lgan, ijtimoiy huquqiy norma va munosabatlarni bel­gilovchi rasmiy qoida. Masalan, Konstitutsiya O‘zbekistonning aso­siy qonunidir. To‘qqiz yillik majburiy ta’lim haqida qonun va h.k.
Qonun – bu bajarilishi shart majburiy bo‘lgan norma, qoida tusiga kirgan talab, topshiriq va shu kabilar, ya’ni jamiyatda ijtimoiy guruh va shu kabilarda qabul qilingan odat tusiga kirgan qoida, rasm, odat.