124 elimízdiń repressiyaǵa ushiraǵan ardaqli azamatlariniń aqlaniwi

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS) 
ISSN (online): 2181-2454 
Volume 2 | Issue 8 |August, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar | 
www.carjis.org 
DOI:
10.24412/2181-2454-2022-8-124-134 
 
E-mail: [e-mail] 
127 
Sonıń menen birge jas tarıyxshılardan G. Dáwletova, jurnalistlerden G. 
Esemuratova, T. Ábdimuratov, Á. Qarlıbaev, A.Sultanov, A.Abipov, Ó.Ótewliev, 
Е.Embergenov, A.Dawletmuratov O.Sulaymanov K. Smamutov, E.Úsenov hám 
basqa da xalqımız tarıyxınıń usı dáwir tarıyxına qızıǵıwshi insanlar tárepinen 
kóplegen jańa maqalaları járiyalandı. Sonıń menen birge koreec xalqınıń 
Qaraqalpaqstanǵa kóshiriliwi hám onnan keyingi turmısı haqqında Lyudmila 
Xvannıń, 1980-jıllardaǵı «Paxta isi» dáwirine baylanıslı eske túsiriwler belgili el 
aqsaqalı Q.Kamalov, S.Qanıyazov, Yu.Palwanıyazov, A.Primov, Yu.A.Jurbin, B. 
Nazarovlardıń Respublikamızdıń social-ekonomikalıq rawajlanıwına úles qosqan 
azamatlardıń turmıs táǵdiri haqqında miynetleri baspadan shıǵarıldı. 
―Ámiwdárya‖ jurnalında Qaraqalpaqstanda repressiyaǵa ushıraǵan el 
azamatlarınıń dizimi alfavitlik qatarlarda berildi. Elimizdiń ģárezsizligi ushın 
gúresken, 1920-1950-jılları bolisheviklik zulımlıq, totalitarizm jábirin shekken 
azamatlarımızdıń ruwxıy qayta oyatıw, ismlerin máńgilestiriw, olardıń muqaddes 
orınların abadanlastırıw boyınsha jumıslar gárezsizlik sharapatı menen bolıp atırǵanın 
aytıwımız kerek. [5] 
Ilimpazlar hám basqa da bul dáwir tarıyxı menen qızıǵıwshılar tárepinen baspa 
sózde kóplegen maqalalardıń járiyalanıwına qaramastan bul dáwir tarıyxı hám onıń 
dáwirlerge bóliniwi haqqında, sonday-aq, birin-biri tolıqtırıwshi pikirler kóplep 
járiyalanbaqta. Professor B. Qoshanovtıń pikiri boyınsha, Qaraqalpaqstanda burınǵı 
sovet duzimi jıllarında repressiya tarıyxın dáwirlew elege shekem durıs islenbey atır. 
Biziń pikirimizshe tómendegi repressiya jılların ayrıqsha atap ótiw orınlı 
boladı;
- 
1917-1920-jıllar: Ubaydulla Baueddinov (Xan Maqsım), Qutlımurat biy 
(Bala biy), Inayat bolıs Nıyazov, Ibrayım Adılov, Seytnazar Pirnazarov hám basqalar;
- 
1920-1925-jıllar: Allayar Dosnazarov, Seyilxan Sársenbaev, Menlixoja 
Ibniaminov, Abiw Qudabaev, Ibrayım Bekimbetov, Erjan Kojurov, Óteniyaz 
Bekimbetov, Qarabay Ermanov hám basqalar;
- 
1926-1930-jıllar: Abdijalil Ismetullaev, Asqar Urumbaev, Mámbetkarim 
Bekanov, Kárimberdi Sadullaev, Inayat iyshan Munaydarov, Axmed Burnashev, 
Jaqsım Gulikeev, Atir Qurbanbaev hám basqalar;
- 
1930-1936-jıllar: Qasım Áwezov, Qazaqbay Allabergenov, Jaqsımurat 
Janaliev, Pirimbet Tóreev, X.Temirxanov hám basqalar; 
- 
1937-1938-jıllar: Islam Aliev, Dáwlet Rzaev, Jumabay Qurbanov, 
Kóptilew Nurmuxammedov, T. Nızamatdinov, Xalmurat bay Qurbanov, Shınıqulbay 

---