Qoida 5. Iloji bo'lsa, konflikt tavsifidagi so'zlarni takrorlamasdan, konfliktli vaziyatni o'z so'zlaringiz bilan tuzing.
Xulosa shuki, konfliktni ko'rib chiqishda odatda uning ko'rinadigan tomonlari, ya'ni konfliktning o'zi va voqea haqida ko'p gapiriladi. Biz konfliktli vaziyatni tushunishga ba'zi xulosalar va geterogen tarkibiy qismlarni umumlashtirishdan (unifikatsiya qilishdan) keyin kelamiz. Dastlabki tavsifda bo'lmagan so'zlar uning matnida shunday paydo bo'ladi.
6-qoida. So'zda, minimal so'zlar bilan ishlang.
Juda ko'p so'zlar bo'lsa, fikr aniq emas, yon nuanslar paydo bo'ladi va hokazo. “Qisqalik – iste’dodning singlisi” aforizmi hech qayerda o‘rinli emas.
32
HODISA TURLARI
(F.M. Borodkin va N.M. Koryakning so'zlariga ko'ra)
1. Voqea qarama-qarshilikni bartaraf etish, murosa topish uchun signal sifatida.
Misol: Talabalar ko'p so'ralganidan g'azablanishdi. (mashg'ulot vaziyatlarni topish va ularni tasvirlash kerak edi). Bunga javoban o'qituvchi taklif qildi: Yaxshi. Tayyorlangan vaziyatlarni oling va ularni tahlil qiling. (Bu vazifa boshqacha. Va undan ham qiyinroq.)
2. Hodisa konfliktdan uzoqlashish istagi sifatida.
Misol: Dars davomida talabalardan biri doimiy ravishda tartibni buzdi. Domla unga tanbeh berdi. Biroq talaba davom etdi. Tomoshabinlarda kulgilar eshitildi. Keyin o'qituvchi talabaga e'tibor bermay, darsni davom ettirdi. Bu bir muncha vaqt davom etdi. Guruh ishladi, sukunat hukm surdi. Talaba ishga kirishdi. (Inson o‘z qabiladoshlari uni qo‘llab-quvvatlasagina, intizomni buzadi. Vazifa uni bu yordamdan mahrum qilishdir).
3. Hodisa ochiq qarama-qarshilik uchun signal sifatida.
Misol: Yosh oilada er-xotinning ikkalasi ham ishlaydi. Har bir inson ishdan keyin uyiga o'zi yoqtirgan ish bilan keladi, lekin har doim ham boshqa turmush o'rtog'ining savollariga e'tibor bermaydi. Nima qilish kerak ?
33
Ko'tarilgan kuchlanish
Mojaroning o'sishining ikkilamchi davri (mojaro uchun yangi usullar va kuchlarni jalb qilish).
Kuz bosqichi
ziddiyat
o'zaro ta'sir
Eskalatsiya
ziddiyat
Ko'tarilish bosqichi
Intensivlik
ziddiyat
ikkinchi darajali tepalik
Mojaro cho'qqisi
paydo bo'lishi
kelishmovchiliklar
Mojarolarni hal qilish
Konfliktning rivojlanish bosqichlari
Do'stlaringiz bilan baham: |