19-var Sug’orish turlari: namiqtiruvchi, namiqtiruvchi-sho’r yuvish, maxsus, muntazam, nomuntazam, liman sug’orish, yalpi (yoppasiga) sug’orishlar

3.XOZIRGI PAYTDAGI SUĞORILADIGAN YERLARNING MELIORATIV holatiYerlarni meliorativ holatini yaxshilash, sug’orish ishlarini rivojlantirish, yangi yerlarni o’zlashtirish va boshqa meliorativ tadbirlar dehqonchilikning madaniy saviyasini belgilab beradi. Qishloq xo’jaligining iqtisodiy rivojlanishiga asosiy omil bo’ladi.Sug’oriladigan yerlardan olinadigan mahsulotlar qishloq xo’jaligidan olinadigan umumiy mahsulotlarning 95% ini tashkil etadi.Yildan-yilga bajarilayotgan ishlarni masshtabining oshishiga qaramasdan sug’oriladigan yerlarning meliorativ holatini ahvol katta xavotirli. Sug’oriladigan yerlarning umumiy maydonidan 49% i har xil darajada sho’rlangandir. Shu jumladan 18% kuchli va o’rtacha sho’rlangan yerlar, 23% dan ortiq yerlar past bonitetli darajada baholanadi. .1. Gidrotexnik meliorasiya- bu suv omborlari, sug’orish tarmoqlari, suv chiqarish inshoatlari va tuproq tarkibidagi sizot suvlarini chiqarib tashlash uchun kollektor-zovur tarmoqlari, 2.Suv xo’jalik meliorasiya – bu zax qochirish inshoatlaridan to’g’ri foydalanish, suvdan samarali, tejab-tergab foydalanish, suv isrofgarchiligiga qarshi kurash tadbirlarni o’z ichiga oladi.3. Agromeliorasiya- bunda agrotexnik tadbirlarni o’tkzish yo’li bilan mikroiqlim, tuproq xossasi va sizot suvlari tartibi yaxshilanadi. 4. Biologik meliorasiya –bunga tuproqning meliorativ holatini yaxshilash uchun turli organik moddalar solish (go’ng, lignin, maydalangan g’o’zapoya, organik chiqindilar) va beda ekini ishtirokidagi 5.Kimyoviy meliorasiya – bunda kimyoviy birikmalar qo’shish yo’li bilan noqulay tuproq xossalari yaxshilanadi.6. Mexanik meliorasiya- bu tuproq yuzasida tuplangan tuzlarni mexanik usullar

8- VARIANT 1.DEHQONCHILIKNING IBTIDOIY(PRIMETIV) tizimi-Ibtidoiy jamoa tizimi davrida quruq yer yoki bo’z yer tizimi qo’llanilgan. Bu tizimda dehqonlar quruq yer ochib dehqonchilik qilishgan. Bu tizim hali xususiy mulkchilik bo’lmagan davrda paydo bo’lgan. Bu vaqtda yerlar oddiy usulda ishlangan, dehqonlar ixtiyeridagi quruq yoki bo’z yerlar maydoni cheklanmagan. Dehqonlar yerlarni oddiy qurollar bilan ishlaganlar va 3-4 yil muttasil asosan don ekinlari (bug’doy, arpa, suli va x.k) ekkanlar. Bu yerlarda tuproq unumdorligi kamaygan, hashoratlar, kasalliklar, begona o’tlar ko’payib ketgan. Hosildorlikni pasayib ketishi dehqonlarni bu yerni tashlab boshqa yangi yer ochishga majbur qilgan. Tashlab ketilgan yerning unumdorliklari 15-20 yildan keyin tabiiy ravishda tiklangan. Shu usulda tuproq unumdorligini tiklash va dehqonchilik yuritish partov yer tizimi deyiladi. Partov yer deganda, ilgari ishlanib bir necha yil ekin ekilgan unumdorligi pasaygandan keyin tashlab ketilDehqonchilikning partov yer tizimi davrining oxirlarida partovdagi yerlar maydoni va partovga qoldirish muddati keskin qisqardi. Natijada yerlarning unumdorligi pasaydi, tabiiy xossalari yomonlashdi, begona o’tlar bilan kuchli ifloslandi, bular esa har xil kasallik va zararkunandalarning ko’payishiga va hosildorlikning pasayishiga sabab bo’ldi. Partovdagi begona o’tlarni bir yil ichida yuqotish zaruriyati tug’ildi, natijada bunday yerlar shudgor qilindi va bu dehqonchilik tizimi esa shudgorlash tizimi deb ataldi.gan yerga ba’zi joylarda 8-15 yildan so’ng foydalanish uchun qaytilgan.