1917 yil fevral inqilobi va o’lkadagi ijtimoiy-siyosiy harakatlar
Ko’ppartiyaviylik tizimining hayotga tadbiq e’tilishi
Download 0.77 Mb. Pdf ko'rish
|
ozbek davlatchiligi koppartiyaviylik tizimi tamoyilida
|
2.2.
Ko’ppartiyaviylik tizimining hayotga tadbiq e’tilishi XX asrning 90-yillarida fuqarolik jamiyati jozibador insoniy erkinlikning so`nggi natijasiga aylandi. Ulkan demokratlashtirishning dunyoviy tamoillari yangi ufqlarni ochdi. Yevropada fuqarolik jamiyatini yangilanishning harakatlantiruvchi kuchi sifatidagi mavqeiga qiziqishlar kuchaydi, shu bilan birga davlat va hukumat ta`sirlari kamayib borayotgan rivojlanayotgan mamlakatlar orasida ham u keng tarqala boshladi. Fuqarolik jamiyatiga nisbatan paydo bo`lgan jozibadorlik, asosan, siyosiy maqsadlarni ko`zlagan (atrof-muhitni himoya qilish, inson huquqlari, ayollar huquqlari, saylovlarning borishini nazorat etish, korruptsiyaga qarshi kurash) nodavlat tashkilotlar sonining ortib borishi bilan bog’liqdir. So`nggi bir necha yillar ichida, ayniqsa, demokratiyaga sekin o`tayotgan mamlakatlarda bu kabi guruhlar tezlik bilan ko`payib bormoqda. Mazkur mamlakatlardagi fuqarolik jamiyati o`ziga davlatdan tashqarida bo`lgan barcha tashkilotlar va birlashmalarni (siyosiy partiyalarni ham), shuningdek, kasaba uyushmalari, savdo palatalari, etnik guruhlar, diniy tashkilotlar, madaniy va sport jamiyatlari kabilarni o`ziga qamrab oldi.
Bozor iqtisodiyotiga o`tayotgan, sanoat texnologiyalarini rivojlantirayotgan mamlakatlarda NT lar faoliyati muhim ahamiyat kasb etmoqda. Ular hukumatga ta`sir o`tkazib va siyosiy qaror qabul qiluvchi shaxslarga ekspertlar maslahatlarini taklif etib, siyosatni shakllantirishga ham katta hissa qo`shmoqdalar. Ular fuqarolarga ma`rifiy bilimlar berish va siyosatda fuqaroviy ishtirok etish sohalarida ham davlat bilan hamkorlikni kuchaytirmoqdalar. Hozirgi davrda rivojlangan va demokratik mamlakatlarda nodavlat notijorat tashkilotlarni har tomonlama rivojlantirish va takomillashtirish natijasida kuchli fuqarolik jamiyati qurishga erishildi 1 . O`z o`rnida, bu jamiyat fuqarolar huquq va manfaatlarini himoya qilish, aholi ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish va ularni siyosiy qarorlar qabul qilishda bilvosita ishtirokining muhim omili bo`lib qolmoqda 2 .
– Oliy Majlisga, Mahalliy vakillik organlariga ochiq, demokratik saylovlar o`tkazildi. Saylovlar xalqimizning siyosiy saviyasi faolligi yuksalib borayotganini namoyish etdi. Yana shuni ta`kidlash lozimki, xalqning hayotiy tajribalariga milliy va madaniy an`analariga mos tushadigan haqiqiy demokratiya tamoyillari qaror topmoqda. Umuminsoniy qadriyatlarning ustivorligi tobora mustahkamlanmoqda, yangi demokratik mezonlar hayotga tobora chuqurroq kirib bormoqda, inson haq-haquqlari va erki konstitutsiya yo`li bilan kafolat topmoqda. Millati, dini, siyosiy e`tiqodidan qat`iy nazar, har bir fuqaro teng huquqqa egadir. Respublikada yashovchi aholi O`zbekiston o`zlarining umumiy xonadoni ekanini tobora teran anglamoqda. Fuqarolarning diniy e`tiqod erkinligi huquqiga amal qilinmoqda, respublikada 15 ta diniy konfessiya faoliyat ko`rsatmoqda. Yuqoridagilar shubhasiz islohotlar jarayonida respublikada yangi demokratik siyosiy tizimning asoslari yaratilganini yaqqol ko`rsatib turibdi. Ma`lumki, demokratik tartibot siyosiy hokimiyatni amalga oshirishning keng tarqalgan zamonaviy shaklidir. Unda demokratiya institutlari, siyosiy erkinliklar bo`lishiga, mehnatkashlarning turli tashkilotlar atrofida birlashishiga imkon beriladi 3 .
ta`minlash maqsadida mamlakatda avvalo ko`ppartiyalilik, oshkoralikni fuqarolarning jamoat tashkilotlari orqali huquqlarini ta`minlashga qaratilgan muhim qonunlar qabul qildi. “Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to`g’risida” (1991 yil 14 iyun), “Jamoat tashkilotlari to`g’risida” (1991 yil 15 fevral), “Ommaviy axborot vositalari to’g’risida” (1991 yil, 14 iyun), “Kasaba
1 Qarang: Қирғизбоев М. Жамоат ташкилотларини молиялаштириш. Хорижий сиёсий партияларнинг манбалари // Миллий Тикланиш, 2002 йил 25 июн. 2 Қирғизбоев М. Фуқаролик жамияти: хорижий тажриба ва назария. –Т.: Янги аср авлод, 2006. –Б.56 3 Jo’rayev N., Fayzullayev T. Mustaqil O’zbekiston tarixi. O’zbekistonning yangi tarixi, 3-kitob. –T.: G’afur G’ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2009. –B. 175
35 35 uyushmalari” ular faoliyatining huquq va kafolatlari to’g’risida” (1992 yil, 2 iyul) qonunlari ana shular jumlasidandir. Oliy Majlisning 1996 yil dekabrda bo`lgan VII sessiyasida “Siyosiy partiyalar to’g’risida”gi qonun umumxalq muhokamasidan so`ng qabul qilindi. Jumladan, qonunda: “Siyosiy partiya - qarashlari, qiziqishlari va maqsadlari mushtarakligi asosida tuzilgan, jamiyat muayyan qismining davlat hokimiyatini shakllantirishdan iborat siyosiy irodasini ro`yobga chiqarishga intiluvchi hamda o`z vakillari orqali davlat va jamoat ishlarini idora etishda qatnashuvchi O`zbekiston fuqarolarining ko`ngilli birlashmasidir”, – deyiladi. Bugungi kunda respublikada aholining turli toifalarini birlashtirgan 4 ta siyosiy partiya faoliyat ko`rsatmoqda. Jumladan, O`zbekiston Xalq demokratik partiyasi (qisqacha nomlanishi – O`zbekiston XDP)ga 1991-yil 1-noyabrda partiyaning Ta’sis qurultoyida asos solindi. O`tgan davrda partiyaning II (1994-y. noyabr), III ( 1999-y. oktabr), IV (2004-y. noyabr), V (2005-y. iyul), VI (2007-y. noyabr) va VII (2009-yil noyabr) qurultoylari bo`lib o`tdi. O`zbekiston XDPning V Qurultoyida partiyaning yangi Dasturi qabul qilindi, II va III qurultoylarda O`zbekiston XDP Ustaviga zarur o`zgartirishlar kiritildi, IV qurultoy esa yangi tahrirdagi Ustavni qabul qildi. O`zbekiston Xalq demokratik partiyasining 2009-yil noyabr oyida bo`lib o`tgan VII qurultoyida O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasidagi 135ta saylov okrugi hamda mahalliy hokimiyat vakillik organlariga bo`ladigan saylovlarda O`zbekiston Xalq demokratik partiyasining ishtiroki va yangi saylovoldi dasturini qabul qilish masalalari ko`rib chiqildi 1 .
O`zbekistonda izchil amalga oshirilayotgan mamlakatni isloh qilish va modernizatsiyalash strategiyasining ijtimoiy ustuvorliklaridan kelib chiqib belgilaydi. O`zbekiston XDPning saylovoldi platformasi ushbu ustuvorliklarga muvofiq asosiy ijtimoiy bazani va partiya doimiy elektoratining asosiy qismini ifodalaydigan aholining ijtimoiy zaif qatlamlari va guruhlari manfaatlarini har tomonlama hisobga olish, ifodalash va himoya qilishga yo`naltirilgandir. Eng avvalo, bu iqtisodiyotda band bo`lmagan mehnatga layoqatli aholi, ijtimoiy himoyaga muhtoj va ishga joylashishda qiyinchiliklarga duch kelayotgan odamlardir. Bular - kam ta’minlangan va ko`p bolali oilalar, o`rta maxsus kasb-hunar va oliy ta’lim muassasalarini tamomlagan yoshlar, imkoniyatlari cheklangan odamlar, pensionerlardir. Partiya pedagoglar, vrachlar, ijtimoiy xizmatlar ko`rsatadigan hamda boshqa sohalarning aholining zaif qatlamlari va guruhlari ijtimoiy ta’minotini ta’minlaydigan xodimlari va mutaxassislarini ham o`zining doimiy elektoratiga tegishli deb hisoblaydi. O`zbekiston Xalq demokratik partiyasining V (2005-y. iyul) qurultoyi qaroriga muvofiq, 2006-yil yanvar-iyun oylarida partiya a’zolari qayta ro`yxatdan o`tkazildi. Har xil sabablarga ko`ra partiya tashkilotlari ishida va partiya hayotida qatnashmaydigan, o`zlarining Nizomda qayd etilgan vazifalarini bajarmagan, partiya yangilangan mafkurasini qo`llab-quvvatlamaydigan yoki mamlakat tashqarisiga chiqib ketishi va boshqa sabablarga ko`ra o`z tashkilotlari bilan aloqani uzgan a’zolardan O`zbekiston XDPning xalos bo`lishi, qayta ro`yxatdan o`tkazishning bevosita natijasi bo`ldi. Qayta ro`yxatga olishdan keyin 2007-yil 1-yanvar holatiga ko`ra O`zbekiston Xalq demokratik partiyasi 343,8 ming a’zoni tashkil etdi. O`zXDPning qariyb 85 foizdan ortiq a’zosi, 1991-2006-yillarda unga a’zo bo`lgan bo`lib, ushbu davrda boshqa siyosiy partiyalarga a’zo bo`lmagan. 2010 yil 1 yanvar holatiga ko`ra partiyaga 368,2 ming kishi a’zo bo`lib kirgan bo`lsa, 2010 yil iyul oyining oxiriga borib O`zXDP a’zolarining soni 372,7 ming kishiga etdi. 2010- yilda, 2005-yildagi ma’lumotlarga ko`ra taqqoslaganda, XDPning oliy ma’lumotli a’zolari salmog’i 36,8 foizdan 41,5 foizgacha o`sdi, xotin-qizlar salmog’i 39,6 foizgacha ko`paydi. Partiyada O`zbekiston XDP elektoratining muqim ijtimoiy guruhlariga mansub bo`lgan sog’liqni
1
http//www.xdp.uz/meet/
36 36 saqlash va xalq ta’limi xodimlari salmog’i vakillari sezilarli darajada ko`paydi. Partiya ko`p millatli xususiyatga ega: uning tarkibida O`zbekistonda yashayotgan 65 millat vakillari mavjud. Partiya tarkibida 14 ta mintaqaviy, 200 ta tuman va shahar, 11576 1 ta boshlang’ich tashkilotlar bor. Partiyaning amaldagi Markaziy Kengash organlari 2009-yil aprel - noyabr oylarida Qoraqalpog’iston respublika, viloyatlar va Toshkent shahar kengashlarida o`tkazilgan konferentsiyalar va O`zbekiston XDPning VII qurultoyida shakllangan. O`zbekiston XDPning Markaziy Kengashi tarkibi 75 a’zodan tashkil topgan. Ulardan 56 a’zo partiyaning tegishli Qoraqalpog’iston respublika, viloyatlar va Toshkent shahar partiya tashkilotlaridagi mintaqaviy konferentsiyalarda teng miqdorda saylangan bo`lsa, qolgan 19 a’zo bevosita partiyaning VII qurultoyida saylangan. Markaziy Kengash a’zolari orasidan I Plenumda (2009-yil noyabr) Ijroqo`m (15 a’zo) va uning Hay’ati (5 a’zo) saylandi. Partiya Markaziy Kengashi raisi O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi deputati, palata xalqaro ishlar va parlamentlararo aloqalar qo`mitasi raisi Latif Yoqubovich G’ulomovdir. 2009-yilgi saylov yakunlariga ko`ra partiya O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasida 32 deputatdan iborat o`z fraktsiyasini tuzdi. Fraktsiya o`z faoliyatini O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi va Senatining 2010 yil 27 yanvarda bo`lib o`tgan qo`shma majlisidagi ma’ruzasida ta’kidlangan ko`p partiyali parlament demokratiyasining ustuvor vazifalaridan kelib chiqqan holda partiya saylovoldi Dasturiga muvofiq olib boradi 2 . Saylov natijalariga ko`ra mahalliy Kengashlarga O`zbekiston XDPdan 2570 deputat saylangan yoki bu mahalliy vakillik organlaridagi umumiy o`rinlarning 41,8 foizi deganidir. O`zbekiston XDPning o`z ommaviy axborot vositalari mavjud. Ular: partiyaning markaziy nashrlari - "O`zbekiston ovozi" gazetasi (o`zbek tilida) va "Golos Uzbekistana" haftanomasi (rus tilida). O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi 1995 yil 18 fevralda partiyaning Birinchi ta’sis qurultoyida tuzilgan. O`zbekistonda sotsial-demokratik partiyasini tuzish g’oyasi O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisida 44 deputatni tashabbuskorlar guruhiga birlashtirdi. Tashabbuskor guruh sa’yi harakatlari bilan Toshkent shahar, Qoraqalpog’iston Respublikasi va respublikamiz barcha viloyatlarida tashabbuskor guruhlar tuzilib ta’sis qurultoyiga tayyorgarlik ko`rildi. Partiyaning Nizomi va Dasturi loyihalari ishlab chiqildi. Qurultoyda shu narsa e’tirof etildiki, O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi O`zbekistondagi ilk va yagona sotsial-demokratik partiya bo`ldi. Ta’sis qurultoyida partiyaning birinchi Nizom va Dasturi, qurultoyning O`zbek xalqiga murojaatnomasi qabul qilindi. Shu bilan birga, qurultoyda 57 kishidan iborat partiya Siyosiy Kengashi va 5 kishidan iborat Markaziy Taftish Komissiyasi saylandi. Qurultoyda qabul qilingan Dasturda, partiyaning bosh maqsadi mustaqillikni mustahkamlash, islohotlarning borishiga, huquqiy-demokratik, adolatli fuqarolik jamiyatini barpo etishga va pirovardida O`zbekistonning jahonda rivojlangan mamlakatlar safidan mustahkam o`rin olishiga munosib hissa qo`shishdan iborat deb, belgilab berilgan 3 . Siyosiy Kengashning birinchi Plenumida Anvar Jo`raboev – Siyosiy Kengashning birinchi kotibi, Abduvali G’ulommahmudov, Najmiddin Komilov, Haliboy Boboev va Ulug'bek Doniyorovlar - Siyosiy Kengash kotiblari etib saylandilar. Ta’sis yilida partiya saflariga 3 mingdan ortiq a’zolar kirdi. Bu davrda Respublikamizning barcha viloyatlarida, shaharlarida va deyarli hamma tumanlarida partiya Kengashlari faoliyat ko`rsata boshladi. 1996 yilning noyabrida partiya siyosiy Kengashining navbatdan tashqari Plenumi bo`lib o`tdi. Plenumda tashkiliy masala ko`rildi: boshqa ishga o`tganligi sababli Anvar Jo`raboev Siyosiy Kengash
1 Jo’rayev N., Fayzullayev T. Mustaqil O’zbekiston tarixi. O’zbekistonning yangi tarixi, 3-kitob. –T.: G’afur G’ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2009. –B. 173 2
http//www.xdp.uz/meet/
3 http://adolat.uz/history
37 37 birinchi kotibi lavozimidan ozod etildi. "Adolat" SDP Siyosiy Kengashi birinchi kotibi etib Turg’unpo`lat Daminov saylandi. Partiyaning I qurultoyidan keyingi davri oyoqqa turish, tashkiliy va g’oyaviy jihatdan o`sish davri bo`ldi. Joylarda ko`plab fuqarolar "Adolat" SDP saflariga kira boshladilar. Yangi-yangi boshlang’ich partiya tashkilotlari tuzildi. 1999 yilga kelib partiya a’zolari soni 40 mingga yaqin kishiga etdi. 1999 yil 9 oktabr kuni Toshkentda O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasining II qurultoyi bo`lib o`tdi. Qurultoyda partiya saylovoldi dasturi qabul qilindi, partiyadan O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi deputatligiga nomzodlar ko`rsatildi, shuningdek, O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashi va Markaziy Taftish komissiyalarining yangi tarkiblari saylandi. Qurultoy kuni bo`lib o`tgan Siyosiy Kengash tashkiliy Plenumida Siyosiy Kengash Birinchi kotibi etib Turg’unpo`lat Daminov, kotiblari etib Abduvali G’ulommahmudov, Ravshan Xaydarov, Anvar Jo`raboev, To`xtamurod Toshev va Mo`tabar Sodiqovalar saylandilar. Qurultoydan keyin, 1999 yil dekabrida bo`lib o`tgan saylovlarda O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga "Adolat" SDPdan 11 deputat va mahalliy Kengashlarga 60 deputat saylandi. II qurultoydan keyingi davr partiyaning xalqaro aloqalarini musahkamlash davri bo`ldi. Germaniyaning Fridrix Ebert va Konrad Adenauer fondlari bilan o`zaro hamkorlik to`g’risida shartnomalar tuzildi. F. Ebert fondi vakillari Samarqand va Buxoro viloyat partiya tashkilotlari faoliyati bilan tanishib chiqdilar. Toshkent, Samarqand va Buxoro shaharlarida "adolatchi"lar uchun seminarlar uyushtirdilar. F. Ebert fondining Toshkent hududiy bo`limi rahbari doktor Dibold yordamida Kinochilar uyida partiya Siyosiy Kengashi tomonidan siyosiy mavzudagi hujjatli filmlar kinofestivali uyushtirildi 1 . Bu davr mobaynida partiya Siyosiy Kengashi qarorgohida Germaniya, Shveysariya, Rossiya elchilari, Amerika Qo`shma Shtati Kongressi a’zolari, Hindiston Milliy Kongressi partiyasi vakillari, Yevropa xavfsizligi va hamkorligi tashkilotining Toshkentdagi markazi vakillari, Rossiya, Ukraina, Belorus Saylov komissiyasi a’zolari qabul qilindilar. 2000 - 2004 yillarda partiyamizda xotin-qizlar bilan ishlash sezilarli darajada faollashdi. Bu Siyosiy Kengash qoshida tuzilgan Xotin-qizlar Kengashining faoliyati jonlanganligidan darak beradi. 2003 yildan beri Siyosiy Kengash qoshida "Yosh adolatchilar" Kengashi faoliyat ko`rsatib kelmoqda. Partiyamiz 2004 yil dekabr saylovlariga tayyorgarlikni oldingilariga nisbatan nihoyatda erta 2003 yilning 25 dekabrida o`tkazilgan Siyosiy Kengash XI Plenumidan boshlab yubordi. 2004 yil dekabr 2005 yil yanvar oylarida bo`lib o`tgan saylovlarda O`zbekiston "Adolat" SDPdan O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati a’zoligiga ikki kishi - Mir-Akbar Rahmonqulov va Mamazoir Xo`jamberdiev, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatligiga 10 kishi - Dilorom Toshmuhamedova, Ismoil Sayfnazarov, Abdurafiq Ahadov, Abdulla Abdunazarov, Xudoyor Mamatov, Mamit Asqarov, Sobir Tursunov, Oysha Axunova, Zuhra Botirova va Yusibjon Nishonovlar saylandilar. Shuningdek, xalq deputatlari viloyat, shahar va tuman Kengashlariga saylovlarida esa partiyadan 169 ta deputat saylandi. Parlament saylovlari natijalaridan kelib chiqqan holda 2005 yil 24 yanvarida partiya Siyosiy Kengashining navbatdan tashqari II Plenumida chaqirildi. Unda O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashi birinchi kotibi etib partiyaning Oliy Majlis Qonunchilik Palatasidagi fraksiyasi rahbari Dilorom Gofurjonovna Toshmuhamedova saylandi. 2005 yilning birinchi choragida partiya hayotiga taalluqli yana bir muhim siyosiy voqea sodir bo`ldi. Oliy Majlisi Qonunchilik palatasidagi O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi fraktsiyasi Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati - O`zbekiston Liberal-demokratik partiyasi va O`zbekiston "Fidokorlar" Milliy-demokratik partiyasi fraktsiyalari bilan birgalikda tashkil etilgan Demokratik blokka kirdi. 2005 yil 29 sentabrda O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashining IV Plenumi bo`lib o`tdi. Plenumda partiya III qurultoyi
1
http://adolat.uz/history
38 38 tomonidan unga berilgan vakolatlar doirasida O`zbekiston "Adolat" SDP Ustavining yangi tahririni tasdiqlash masalasi ko`rib chiqildi va tasdiqlandi 1 . 2005 yil 17 dekabrda partiyaning Umumpartiya konferensiyasi bo`lib o`tdi. Unda partiyaning 2006-2009 yillarga mo`ljallangan faoliyat dasturi tasdiqlandi va boshqa masalalar ko`rib chiqildi. 2006 yil 4 dekabrda O`zbekiston "Adolat" SDP Siyosiy Kengashining VI Plenumi o`tkazildi. Plenum kun tartibining asosiy masalasi, ya’ni "O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan qonunchilik palatasiga kiritilgan "Davlat boshqaruvini yangilash va yanada demokratlashtirish hamda mamlakatni modernizatsiya qilishda siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish to`g’risida"gi Konstitutsiyaviy qonun yuzasidan partiya Siyosiy Kengashining birinchi kotibi D.G’. Toshmuhamedova ma’ruza qildi. 2007 yil 14 sentabr O`zbekiston "Adolat" SDP Siyosiy Kengashining VII Plenumi bo`lib o`tdi. Unda "Adolat" SDPning faoliyatini kuchaytirish va yangilash Konsepsiyasi" qabul qilindi. 2007 yil 28 sentabr O`zbekiston "Adolat" SDP Siyosiy Kengashining navbatdagi VIII Plenumi bo`lib o`tdi. Unda "O`zbekiston "Adolat" SDPning O`zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovida ishtiroki to`g’risida"gi masala muhokama etilib, saylovda partiya tomonidan ko`rsatilgan bo`lajak nomzod va partiyaning IV qurultoyini chaqirish to`g’risidagi masalalar muhokama etildi. Shuningdek, Plenumda partiya tomonidan O`zbekiston Respublikasi Prezidentligiga ko`rsatilgan nomzodni tasdiqlash va ushbu saylovda partiyaning ishtiroki bilan bog’liq masalalarni ko`rib chiqish uchun navbatdagi IV qurultoyni chaqirish to`g’risida qaror qabul qilindi. 2007 yil 3 noyabrda O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasining IV qurultoyi o`tkazildi. Qurultoy ishida 150 yaqin delegatlar, partiya faxriylari, partiya faollari, mehmonlar va ommaviy axborot vositalari vakillari ishtirok etishdi. Unda O`zbekiston "Adolat" sotsial- demokratik partiyasidan O`zbekiston Respublikasi Prezidentligiga nomzod ko`rsatish to`g’risidagi qarori qabul qilindi. 2007 yil 18 noyabr kuni O`zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi raisi Mirzo-Ulug’bek Abdusalomov O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasidan O`zbekiston Respublikasi Prezidentligiga ko`rsatilgan nomzod Dilorom G’ofurdjonovna Toshmuhamedovaga ro`yxatga olinganligi to`g’risida guvohnoma topshirdi. 2007 yil 23 dekabr O`zbekiston Respublikasi Prezidentligiga saylov bo`lib o`tdi. Unda O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasidan ko`rsatilgan nomzod D. G’. Toshmuhamedova 434 ming 111 saylovchining ovozini olib 3 o`rinni egalladi. Bu saylovda ishtirok etgan saylovchilarning 2, 94% ni tashkil etadi 2 .
Kengashining IX Plenumi bo`lib o`tdi. Mazkur Plenumda partiyaning 2008 yilning birinchi yarim yilligidagi faoliyati natijalarini tahlil etish va navbatdagi vazifalarni belgilashdan iborat bo`ldi. Ta’kidlanganidek, 2008 yil birinchi yarim yilligi davomida O`zbekiston "Adolat" SDP tomonidan respublika miqyosida jami 1435 dan ortiq tadbir o`tkazilib, bu tadbirlarda 158 ming 920 kishi ishtirok etganligi ta’kidlab o`tildi. O`zbekiston "Adolat" SDP hududiy partiya Kengashlari tomonidan "Yoshlar yili"da o`tkazilayotgan tadbirlarning asosiy qismi fuqarolarimizning siyosiy, huquqiy madaniyatini yanada yuksaltirishga qaratilgan. 2008 yilning 27 sentabr kuni O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashining X Plenumi bo`lib o`tdi. Plenum ishida tashkiliy masalalar ko`rib chiqildi. Unda O`zbekiston "Adolat" SDP Siyosiy Kengashi raisi D.G’.Toshmuhamedovaning Oliy Majlis Qonunchilik palatasi Spikeri etib saylanganligi munosabati bilan, partiyaga a’zolikni vaqtincha to`xtatib turish va shu munosabat bilan Siyosiy Kengash raisi lavozimidan ozod etish to`g’risidagi arizasi qanoatlantirildi. O`zbekiston "Adolat" SDP Siyosiy Kengashi raisi lavozimiga O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati, partiya fraksiyasining a’zosi Ismoil Saifnazarov nomzodi tavsiya etildi hamda bir ovozdan ma’qullandi.
1
/ 2
http://adolat.uz/history
39 39 2009 yilning 13 mart kuni O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashining XI Plenumi bo`lib o`tdi. Plenumda quyidagi masalalar muhokama etildi. Unda O`zbekiston "Adolat" sotsial-demokratik partiyasining 2009 yilga mo`ljallangan harakat dasturining asosiy yo`nalishlari, partiyaning 2008 yil byudjetining ijrosi va 2009 yil byudjeti kabi masalalar ko`rib chiqildi 1 .
2010 yil 17 dekabr kuni O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashining III Plenumi bo`lib o`tdi. Plenum kun tartibida “O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimovning Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senati qo`shma majlisidagi “Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarorlik jamiyatini rivojlantirish kontseptsiyasi” ma`ruzasida belgilangan ko`rsatmalarni amalga oshirish yuzasidan O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining vazifalari to`g’risida”, “O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi Ustavining yangi tahririni tasdiqlash to`g’risida”, “Barkamol avlod yili” Davlat dasturining ijrosida ishtirok etayotgan O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining tadbirlar rejasi bajarilishi to`g’risida” masalalar ko`rib chiqildi. 2011 yil 17 mart kuni O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashining IV Plenumi bo`lib o`tdi. Plenum kun tartibidan “O`zbekiston “Adolat” SDPning 2010 yildagi ustav faoliyatining yakunlari va 2011 yil faoliyatining asosiy yo`nalishlari to`g’risida”, “O`zbekiston “Adolat” SDPning Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi fraktsiyasining 2010 yildagi faoliyati va 2011 yilga belgilangan vazifalari to`g’risida”, “O`zbekiston “Adolat” SDPning 2010 yil byudjetining ijrosi va 2011 yil byudjetining asosiy ko`rsatkichlari to`g’risida”, “O`zbekiston “Adolat” SDPning O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimovning Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senati qo`shma majlisidagi “Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish kontseptsiyasi” mavzuidagi ma`ruzasida belgilangan ko`rsatmalarni amalga oshirish yuzasidan vazifalari to`g’risida”gi partiya Siyosiy Kengashi qarorining bajarilishini tashkil etish bo`yicha doimiy komissiyalarni tuzish to`g’risida”, “O`zbekiston “Adolat” SDP Markaziy nazorat-taftish komissiyasi Nizomi to`g’risida” kabi masalalar o`rin olgan 2 .
Kengashining V Plenumi bo`lib o`tdi. Plenum kun tartibidan partiyaning bugungi hayotida muhim bo`lgan ikki masala – “O`zbekiston “Adolat” SDPning elektorat manfaatlarini ifodalash va himoya qilishda Xalq deputatlari mahalliy Kengashlaridagi partiya guruhlari ish faoliyatini kuchaytirish to`g’risida” hamda “Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik yili” Davlat dasturi ijrosini ta`minlashda O`zbekiston “Adolat” SDP tashkilotlarining faoliyati to`g’risida”gi masalalari o`rin olgan. 2012 yil 24 mart kuni O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi Siyosiy Kengashining VI Plenumi bo`lib o`tdi. Plenumda “O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining 2011 yildagi Ustav faoliyatining yakunlari va 2012 yil faoliyatining asosiy yo`nalishlari”, “O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasidagi fraktsiyasining 2011 yildagi faoliyati va 2012 yilga belgilangan vazifalari”, “O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining 2011 yil byudjetining ijrosi va 2012 yil byudjetining asosiy ko`rsatkichlari” kabi masalalar ko`rib chiqildi 3 .
bo`lib o`tgan ta’sis qurultoyida tuzilgan. Ushbu Qurultoyda partiya Nizomi va Dasturi qabul qilingan va O`zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 1995-yil 9-iyunda ro`yxatga olingan. O`zbekiston Milliy tiklanish demokratik partiyasining bosh maqsadi milliy manfaatlar
1
/ Download 0.77 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|