3-mavzu: C++ dasturlash tiliga va muhiti. Dastur interfeysi. Dastur strukturasi. Dastur elementlari. Reja

O‘zgaruvchilarni e’lon qilish/lnitsializatsiya qilish 
O‘zgaruvchi xotirada nomlangan pzoitsiya bo‘lib, dasturda uning qiymatini 
o‘zgartirish mumkin bo‘ladi. Bu barcha til uchun ham amal qiladi. C++ ning 
barcha o‘zgaruvchilari foydalanishdan oldin albatta e’lon qilinishi zarur. 
Qiymatlar o‘zgaruvchilarga o‘zlashtiriladi va uni dastur bajarilishi davomida 
15
J.B.Dixit. Fundamentalsofcomputer programmingandInformation texnology. India. 2009 (208- bet) 
Eslatma: Belgili o‘zgarmaslar dastur bajarilish vaqtida o‘zgarmaydi. Agar siz zarurat 
sezsangiz SIZE ni o‘zgartirishingiz, masalan, dastur kodini o‘zgartirishingiz va qayta 
kompilyatsiya qilishingiz mumkin.

---

o‘zgartirish mumkin.O‘zgaruvchi nomi do‘stona bo‘lishi lozim. Masalan, agar ikkita 
sonning yig’indisini hisoblash kerak bo‘lsa, o‘zgaruvchini 'sum' deb nomlash 
maqsadga muvofiq, qandaydir 'Zangura' yoki boshqa topishmoq (tushunish qiyin 
bo‘lgan) so‘z bilan emas.
O‘zgaruvchiga o‘zlashtirilgan yoki kiritilgan qiymat xotirada ajratilgan joyda 
saqlanadi. 
Biz o‘zgaruvchilarni char, int va float so‘zlaridan foydalanib hosil qilishimiz 
mumkin. 
O‘zgaruvchilar nom va ma’lumot turi yordamida aniqlanadi.
Masalan, 
char ch; // ch – belgili o‘zgaruvchi 
int sum; // sum – butun o‘zgaruvchi
float salary; // salary – suzuvchi nuqtali o‘zgaruvchi 
O‘zlashtirish ifodasi 
O‘zlashtirish ifodasi o‘zgaruvchiga yoki o‘zgarmasga qiymat o‘zlashtirish 
uchun foydalaniladi. 
Masalan, 
int x = 50; 
float a = 30.6;
16
const float PI = 3.141 59; 
const char ch = 'A'; 
Tenglik (=) belgisi o‘ng tomondagi o‘zgaruvchi yoki o‘zgarmas qiymatining 
chap tomondagi o‘zgaruvchi yoki o‘zgarmasga o‘zlashtirilishini ta’minlaydi. 
O‘zlashtirish ifodasining umumiy ko‘rinishi quyidagicha: