4-мавзу. Харажатларни ҳисобга олиш усуллари

Аксарият компаниялар таннархни буюртмали калькуляция қилиш усулини товар партияси таннархини калькуляция қилиш усули билан бирлаштириб юборадилар. Бундай холатлар мижознинг талабига асосан махсулотни йиғишни амалга оширувчи компаниялар-да бўлиши мумкин, бунда конструкция (йигиш)нинг ўзи бошқа конструкцияларда фойдала-ниладиган бир катор комплект деталлардан иборат бўлади. Яъни комплект деталларнинг партияси тайёрланади ва барча харажатлар маълум бир буюмлар партияси қайдномасида ҳисобга олиб борилади. Мижоз маълум бир конструкцияни (бажаришни) буюртма қилаётганда янги буюртма – наряд тузилади, талаб қилинадиган деталлар омбордан олинади ва харажатлар йиғиш бўйича буюртма – наряд ҳисобварагида ҳисобга олиб борилади.

Оптимал партия микдори
Махсулот партия асосида ишлаб чиқарилган, сўнг омборларга кейинчалик сотиш ёки маълум бир контсрукцияни (йиғиш) тайёрлашда фойдаланилиши кути-либ топширилган холатда зарур деталлар микдорини аниқлаш асосий муаммолардан бири бўлиб ҳисобланади.Ушбу муаммони хал этиш учун қуйидаги масалаларни кў-риб чиқиш лозим:
(a) истеъмол меъёри;
(b) сақлаш харажатлари ва фойдаланишга тайёргарлик;

2. 
   ишлаб чиқариш линияларини ўрнатиш ва ишлаб чиқиш учун зарурий вақт ;
   
3. 
   бошқа махсулот талабларига нисбатан станоклар, ишчи кучи ва хизматларнинг
   

унумдорлиги;
Оптимал партия микдорини (ОПМ) дастлабки ҳисоблашни қуйидаги усуллар орқали амалга ошириш мумкин:
(a) Жадвал маълумотларини тахлил қилиш, махсулот бирлигининг энг паст тан-нархини аниқлаш мақсадида партияларнинг турли хил миқдорлари бўйича тан-нархни ҳисоблаш.
(b) График тахлил: график асосида сақлаш харажатлари ва ишлаб чиқариш хара-жатлари маълумотларини тахлил этиш

3. 
   Ҳисоблаш формуласи:
   

ОПМ =
бу ерда : Т_й – йиллик талаб,
_Ху – ўрнатиш харажатлари, С_х – сақлаш харажатлари.