9-amaliy mashgʻulot Mavzu: Optimallashtirish masalasini qoʻyish va tahlil qilish

---

9-amaliy mashgʻulot 
Mavzu: Optimallashtirish masalasini qoʻyish va tahlil qilish. 
 
9.1-Masala. ‘Поиск решения’ ilovasi yordamida ishlab chiqarish 
masalalari uchun optimal yechim topish. Mineral oʻgʻitlar ishlab chiqarish 
misolida 
“Navoiy-Azot” firmasi mahalliy agrosanoat kompaniyalariga mineral oʻgʻitlar 
ishlab chiqaradi va ishlab chiqarilgan barcha mahsulotlar sotiladi. Firmada 
haftasiga 5 kunlik ish kuni belgilangan boʻlib, 1 smenada (8 ish soati) 10 kishi 
ishlaydi, ya’ni haftasiga 400 soatlik ish vaqti mavjud. Ish vaqti ikki xil turdagi 
texnologik jarayonlar orasida taqsimlangan boʻlib, ushbu jarayon mineral 
oʻgʻitlarni ishlab chiqarish va ularga oxirgi ishlov berish jarayonlariga boʻlinadi. 
Haftalik 400 soatlik ish vaqtidan 250 soati bevosita mineral oʻgʻitlarni ishlab 
chiqarishga, 150 soati esa oxirgi ishlov berish uchun sarflanadi.
“Navoiy-Azot” 3 xil turdagi, ya’ni Kaliy xlorid-5, ammoniy nitrat va 
ammofos-7 markali mineral oʻgʻitlarni ishlab chiqaradi. 
9.1 – Jadvalda sarflanadigan vaqt va har bir turdagi mineral oʻgʻitni sotishdan 
tushadigan foyda miqdori keltirilgan. 
9.1-Jadval 
Mineral oʻgʻit 
turlari 
Ishlab chiqarish 
vaqti, daqiqa 
Oxirgi ishlov berish 
vaqti, daqiqa 
Foyda, $ 
Kaliy xlorid-5 
30 
15 
45 
Ammoniy 
nitrat 
30 
30 
90 
Ammofos-7 
60 
30 
120 
Quyidagi masala yechilsin: 
Foydani eng yuqori darajada olish uchun har bir turdagi mineral oʻgʻitlardan 
qancha miqdordan (tonna) ishlab chiqarish kerak? Bu yerda har bir markadagi 
mahsulot turidan kamida 50 tonna ishlab chiqarish talab etilgan.