9-amaliy mashgʻulot Mavzu: Optimallashtirish masalasini qoʻyish va tahlil qilish

=СУММПРОИЗВ(E3:E5;D3:D5) ifodasi olingan boʻlib ushbu ifoda 
=E3*D3+E4*D4+E5*D5  ifodasi bilan teng kuchli hisoblanadi. 

---

9.6-rasm. MS Excel dasturida “Akbar-Rich” masalasining qoʻyilishi 
Endi bizda ushbu masalada keltirilgan rejada berilgan eng yuqori 
samaradorlik yechimini topish boʻyicha “Поиск решения” ilovasi uchun kerakli 
boʻlgan boshlangʻich ma’lumotlar mavjud, hamda maqsad funksiya katakchasini 
(ushbu vaziyatda E7 katakchani) belgilagan holda “Поиск решения” ilovasini 
faollashtiramiz (9.7-rasm). Bunda, maqsad funksiya eng yuqori samaradorlik 
boʻlganligi uchun “Максимум” qiymatni topish varianti belgilanadi.
9.7-rasm. Поиск решения oynasini faollashtirish 
 
Oʻzgaruvchi qiymatlar oynasida (Изменяя ячейки переменные) oʻzgarishi 
mumkin boʻlgan katakchalar koʻrsatiladi (Е3:Е5). Bir nechta katakchalarni 
koʻrsatish uchun sichqonchaning chap tugmasini bosib turgan holda kerakli 
katakchalar belgilanadi (turli joydagi katakchalarni belgilash uchun esa 
klaviaturadan Ctrl bosib turgan holda kerakli katakchalar belgilanadi). Cheklovlar 
(Ограничения) oynasida berilgan chegaralarni berish uchun Добавить tugmasini 

---

bosish va hosil boʻlgan oynadan kerakli cheklovlarni oʻrnatish talab etiladi
(9.8-rasm). 
9.8-rasm. Cheklovlarni kiritish 
Ushbu holatda, B7 va C7 katakchalardagi qiymat mos holda B8 va C8 
katakchalardagi qiymatlardan kichik yoki teng. Ushbu sozlashlardan keyingi 
natijaviy ilova 2.36-rasmda keltirilgan. 
Поиск решения ilovasini ishga tushirishdan oldin, Поиск решения oynasidan 
model turi (chiziqli, nochiziq), oʻzgaruvchilar manfiy son boʻlmasligi kerakligi 
chegaralarini ham belgilab olishimiz mumkin. Buning uchun Параметры tugmasi 
bosiladi va yechimni topish parametrlari sozlanadi va OK bosiladi (9.9-rasm).