9-amaliy mashgʻulot Mavzu: Optimallashtirish masalasini qoʻyish va tahlil qilish

9.2-rasm. Поиск решения oynasini faollashtirish 

---

Oʻzgaruvchi qiymatlar oynasida (Изменяя ячейки переменные) oʻzgarishi 
mumkin boʻlgan katakchalar koʻrsatiladi (Е3:Е5). Bir nechta katakchalarni 
koʻrsatish uchun sichqonchaning chap tugmasini bosib turgan holda kerakli 
katakchalar belgilanadi (turli joydagi katakchalarni belgilash uchun esa 
klaviaturadan Ctrl bosib turgan holda kerakli katakchalar belgilanadi). Cheklovlar 
(Ограничения) oynasida berilgan chegaralarni berish uchun Добавить tugmasini 
bosish va hosil boʻlgan oynadan kerakli cheklovlarni oʻrnatish talab etiladi
(9.3-rasm). 
9.3-rasm. Cheklovlarni kiritish 
Ushbu holatda, B7 va C7 katakchalardagi qiymat mos holda B8 va C8 
katakchalardagi qiymatlardan kichik yoki teng. Ushbu sozlashlardan keyingi 
natijaviy ilova 9.4-rasmda keltirilgan. 
9.4-rasm. Поиск решения oynasida parametrlarni sozlash 

---

9.5-rasm. “Navoiy-Azot” masalasi boʻyicha natijaviy jadval 
 
Ushbu vaziyatda, olinishi mumkin boʻlgan eng yuqori foyda miqdori, agar 
haftasiga 50 tonna KCl-5, 100 tonna ammoniy nitrat va 175 tonna Ammofos-7 
mineral oʻgʻit ishlab chiqarilsa, olinadigan foyda miqdori $32250 ni tashkil etadi 
hamda bu qiymat boshlangʻich masala yechimi boʻlib hisoblanadi. 
 
9.2-Masala. ‘Поиск решения’ ilovasi yordamida ishlab chiqarish 
masalalarini yechish. Qurilish mahsulotlari ishlab chiqarish misolida 
“Akbar-Rich” firmasi mahalliy qurilish kompaniyalariga eshiklar ishlab 
chiqaradi va ishlab chiqarilgan barcha mahsulotlar sotiladi. Firmada haftasiga 5 
kunlik ish kuni belgilangan boʻlib, 1 smenada (8 ish soati) 10 kishi ishlaydi, ya’ni 
haftasiga 400 soatlik ish vaqti mavjud. Ish vaqti ikki xil turdagi texnologik 
jarayonlar orasida taqsimlangan boʻlib, ushbu jarayon eshiklarni ishlab chiqarish 
va ularga oxirgi ishlov berish jarayonlariga boʻlinadi. Haftalik 400 soatlik ish 
vaqtidan 250 soati bevosita eshiklarni ishlab chiqarishga, 150 soati esa oxirgi 
ishlov berish uchun sarflanadi.
“Akbar-Rich” 3 xil turdagi, ya’ni standart, sayqallangan va oʻyma naqshinkor 
eshiklarni ishlab chiqaradi. 
9.2 – Jadvalda sarflanadigan vaqt va har bir turdagi eshikni sotishdan 
tushadigan foyda miqdori keltirilgan. 
9.2-jadval.