А. А. Абидов, Н. Ю. Власова

5. Россия ЭҲАТ бозори ривожининг асосий йўналишлари. Кўп 
соҳали АйТи компанияларининг Россия ЭҲАТ бозорига чиқиши. Россия 
АйТи бозорида мустаҳкам ўринга эга юзлаб Россия АйТи компаниялари 
орасида қатор йирик кўпсоҳали фирмалар ЭҲАТ бозорини жиддий қабул 
қилади ва ҳужжат алмашувни автоматлаштириш соҳасида ўз қарорларини 
таклиф этган ҳолда ўз фаолиятини диверсификация қилади. Бу ерда IBS, 
Аквариус (унинг шуъба корхонаси Аквариус Консалтинг), R-Style, Ланит 
(АйТи компаниясидан ташқари) сингари компанияларни қайд этиш мумкин.  

---

76 
ЭҲАТни стандартлаштириш бўйича ҳамкорликдаги ишлар. Қатор 
Россия компаниялари (НТЦ ИРМ, ИнтерТраст, ЭОС) ЭҲАТнинг ўзаро таъсири 
протоколларини стандартлаш соҳасида ҳамкорликда ишлайди. 2002 йил 
апрелда улар бунинг учун махсус доимий амал қилувчи ―Протоколларни 
стандартлаш бўйича ишчи гуруҳ‖ туздилар.
Хорижий ЭҲАТ ишлаб чиқувчилар ва етказиб берувчиларнинг Россия 
бозорига қизиқиши ортиши. Бу қизиқиш хорижий ЭҲАТ вендорларининг 
ҳамкор компаниялар орқали Россия бозорига чиқишида намоѐн бўлади. Мисол 
тариқасида ўз ҳамкори - DOCS Open/Fusion тизими, билимларни бошқариш 
Fulcrum тизимлари, Genio маълумотларни интеграциялаш воситалари ва 
Hummingbird EIP порталини илгари сурувчи Россиянинг компанияси орқали 
фаолият юритувчи Канаданинг Hummingbird фирмасини кўрсатиб ўтиш 
мумкин. FileNet компанияси (хусусан, ―Галактика‖ компанияси, Россия 
бозорига ЭҲАТларни илгари суришда FileNetнинг ҳамкорига айланган Panagon 
компанияси ѐрдамида) Россия бозорига чиқишга қарор қилди.
Интеграцияли қарорларни ишлаб чиқиш. Россия бозорида ўнлаб 
ЭҲАТларнинг мавжудлиги ишлаб чиқувчиларни уларни интеграциялаш учун 
воситалар яратишга ундайди. 2002 йил мартда IT компанияси ўз БОСС-
Референт ЭҲАТда XML-шлюзини чиқариши бунга мисол сифатида хизмат 
қилиши мумкин, у ЭҲАТнинг ягона ахборот муҳитига турли платформаларда 
тузилган ва турли форматлардан фойдаланиш имконини берувчи 
маълумотларни бирлаштириш мумкин.