А. А. Абидов, Н. Ю. Власова

Етти марта ўлча. Маҳсулот танлангач, автоматлаштириш, ишда қарорни 
тестдан ўтказиш, ҳамма камчиликларни аниқлаш кутилаѐтган бизнес 
жараѐнларини якунлаш зарур. Бу масалалар парвоз лойиҳаси босқичида ҳал 
этилиб, унинг давомида, ЭҲАТ жорий этилувчи ташкилотлар миқѐсига кўра, 
кам сонли 10-15дан 50 тагача иш ўрни танланади. Парвоз лойиҳаси қарорнинг 
белгиланган вазифаларга мослигига ишонч ҳосил қилиш, агар у ҳамма 
талабларни қондирмаса, сезиларли маблағларни сарфламай, тизимни жорий 
этишдан воз кечиш имконини беради. Шунинг учун тизимни жорий этишда яна 
бир хато ―парвоз‖ лойиҳасини дастлабки бажаришда молиявий маблағларни 
тежаш ҳисобланади.
Парвоз лойиҳасини дастлабки амалга ошириш жуда муҳим, бунда 
комплексни ишлаб чиқиш ва тажрибада фойдаланиш даврида АТ бўлимлар ва 
якуний фойдаланувчиларнинг йўлга қўйилган ҳамкорликдаги иши зарур. Акс 
ҳолда буюртмачи ва АТ мутахассисларида қандай функцияларни амалга 
ошириш керак, у қайси талабларни қондириши кераклиги ҳақида турли 
тасаввурлар юзага келгани туфайли тизим ишламаслиги мумкин.
Ишлаб чиқувчи мутахассисларнинг фикрича, парвоз лойиҳаси асосий 
босқични намоѐн этади, чунки унинг давомида лойиҳали ва ахборотли 
текшириш давомида аниқланмаган ахборотга эга бўлиш мумкин. У умуман 
компанияда тизимга эгалик қиймати ҳисоб-китобини аниқ амалга ошириш 

---

131 
имконини беради. Бу мураккаб, жуда оғир, лекин шу билан бирга муҳим 
босқичлардан биридир.
Парвоз лойиҳаси якунлангач, тизимдан тажрибада фойдаланишга ўтишда 
тахминан 3-6 ой ўтгач, раҳбариятга дастлабки ижобий натижаларни намойиш 
этиш зарур. Булар, масалан, ходимлар томонидан ҳужжатларга ишлов беришда 
вақтнинг унумсиз йўшқотилишини камайтириш ѐки қоғоз харид қилиш 
харажатларини қисқартириш бўлиши мумкин. Ижобий натижасиз лойиҳанинг 
маъмурий қўллаб-қувватланишини сақлаш мураккаб, чунки ЭҲАТни жорий 
этиш маълум даражада ўзаро келишувлар ҳисобига амалга оширилади, унинг 
йўқолиши эса лойиҳани амалга оширишнинг сезиларлича тўхтаб қолишига 
сабаб бўлиши мумкин.