Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti fizika fanidan masalalar


Download 2.72 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/66
Sana15.08.2023
Hajmi2.72 Mb.
#1667157
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   66
Bog'liq
Fizika fanidan masalalar to\'plami 1-qism

Berilgan: 
Yechish: 




____________
Snaryad harakat miqdori vektorining gorizontal 
yo‘nalishiga proyeksiyasi 
ga teng
(3.1 – rasm). Gorizontal yo‘nalish uchun harakat 
miqdorning 
saqlanish 
qonuni 
quyidagicha 
ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
Bundan platformaning tezligini topish 
mumkin: 
3.1 – rasm 
 
Javob:

4. Vertikal jolashgan, bir-biriga parallel, bir xil uzunlikdagi ikkita 
prujinaga vaznsiz sterjen gorizontal holatda osilgan. Prujinalarning 
elastiklik koeffitsiyentlari mos ravishda 
va
. Prujinalar orasidagi masofa . Sterjen 
gorizontal holatda qolishi uchun, uning qaysi nuqtasiga yuk osish 
kerak? 


26
Berilgan: 
Yechish: 



_____________
Prujinalar cho‘zilishi bir xil bo‘lsa, sterjen 
gorizontal holatda qoladi. Bu holda sterjenga 
prujinalar tomonidan quyidagi kuchlar ta’sir 
qiladi (4.1 – rasm): 
va
bunda, 
– prujinaning cho‘zilish 
masofasi. 
Yukning 
mahkamlangan nuq-
tasi 
va 
kuchlarning 
nuqta orqali 
o‘tgan o‘qqa nisbatan momentlari 
tengligi bilan aniqlanadi: 
4.1 – rasm 
bu yerda, 
– nuqtadan elastiklik koeffitsiyenti
bo‘lgan 
prujinagacha bo‘lgan masofa. Bundan izlanayotgan masofa 
Javob:
5. Sutkasining uzunligi 6 soat bo‘lgan planetaning o‘rtacha zichligi 
ni aniqlang. Prujinali torozi planeta ekvatorida qutbidagidan 10 % 
kamroq og‘irlikni ko‘rsatadi. Gravitatsiya doimiysi 

Berilgan: 
Yechish: 



__________________
Jism tortilayotganda unga ikkita kuch 
ta’sir qiladi (5.1 – rasm): tortish kuchi 
va prujinaning taranglik kuchi 
. Har 
ikkala kuch planeta radiusi bo‘ylab 
yo‘nalgan. Ekvatorda jism aylana bo‘y-
lab 
tezlik bilan harakat qiladi 
 


27
Bunda 
– planeta radiusi. Kuchlarning ayirmasi jismga 
markazga intilma tezlanish beradi. Nyutonning ikkinchi qonuniga 
ko‘ra 
Masalaning shartiga ko‘ra 
. Planeta sirtida 
butun olam tortishish kuchi
5.1 – rasm 
bunda, 
– planetaning massasi.
Izlanayotgan zichlik 
ni harakat tenglamasiga 
va kuchlarning ifodalarini qo‘yib topish 
mumkin: 

Download 2.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling