Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «bosim ostida payvandlash»

 

---

32
Nazorat savollari 
 
1.
Payvandlashda plastik deformatsiyaning ahamiyati 
nimada? 
2. Nuqtali payvandlashda plastik deformatsiyaning o‘ziga xos 
xususiyatlari qanday? 
3. Chokli va relyefli payvandlashda plastik deformatsiya 
qanday o‘ziga xos xususiyatlarga ega? 
4. Uchma-uch payvandlashda plastik deformatsiyaning o‘ziga 
xos xususiyatlarini aytib bering. 
 
 
4-MA’RUZA. 
BIRIKMALAR HOSIL BO‘LAYOTGANDA YUZ 
BERADIGAN JARAYONLAR 
 
Reja 
4.1. Sirtqi pardalarning yo‘qolishi 
4.2. Payvandlashda metallning issiqlikdan kengayishi 
4.3. Elektrod-detal tegish joyida massa ko‘chish jarayonlari 
4.4. Termodeformatsiya jarayonlarining payvandlash joyi 
metalining xossalariga ta’siri 
4.5. Qoldiq zo‘riqishlarning yuzaga kelishi 
Tayanch so’z va iboralar: oksid, dilatometrik effekti, massa 
ko‘chish, o‘ta qizish joyi, qoldiq zo‘riqishlar
4.1. Sirtqi pardalarning yo‘qolishi 
 
Payvandlanayotgan metallar yoki qotishmalarning sirtqi 
pardalari (oksidlar, qoplama qatlamlar), qoidaga ko‘ra, nisbatan 
qiyinroq, eriydigan bo‘ladi (temir oksidlaridan tashqari). 
Payvandlash jarayonida ular yemirilishi va ikki detalning 
birikmasi sirtidan yuqotilishi kerak, chunki, umumiy holda 
jarayonning yakuniy bosqichida ularning mavjud bo‘lishi metall 
bog‘lanishlar yuzaga kelishiga to‘sqinlik qiladi. 

---

33
Nuqtali, relyefli va chokli payvandlash sharoitida sirtqi 
qatlamlarning yemirilishi va qayta taqsimlanishiga ikki listning 
tegish joyidagi metallni eritish orqali erishiladi. Mazkur 
pardalarning yemirilishi va yo‘qotilishi elektr-dinamik kuchlar 
ta’sirida ro‘y beradi, bu kuchlar ta’sirida o‘zakning suyuq metali 
aralashib ketadi.