Adabiyot 6 (Turkm). indd

Soraglar we ýumuşlar:
1. Goşguda çöregi harlamaly däldigi nähili wakanyň üsti 
bilen beýan edilýär?
2. Goşguda «Nanyň halkyň derinden dörän» diýilmegine 
nähili düşünýärsiňiz?
3. Şahyr goşguda halk döredijiliginiň haýsy žanrlaryndan 
peýdalanypdyr?
4. «Nan» sözüniň sinonimini aýdyň we onuň goşguda ula-
nan ýerini tapyň.

---

102
BERDINAZAR
HUDAÝNAZAROW
(1927–2001)  
Magtymguly adyndaky Halkara baýragynyň eýesi Berdi-
nazar Hudaýnazarow özi hem döwri hakdaky ýazgylarynyň 
birinde şeýle ýazýar: «Meniň çagalygym Ýerbendiň 
çölünde geçdi. Kakam bisowat çopandy. Biziň oturan Daşly 
guýymyz etrap merkezi bolan Bokurdak posýologynyň 
üç-dört kilometr gündogarynda ýerleşýärdi. Otuz ýedin-
ji ýylyň awgustynyň dynç alyş günleriniň birinde ka-
kam meni Bokurdaga özi bilen alyp gaýtdy. Magazinden 
süýji, köke alyp, yzymyza dolanmakçy bolanymyzda, ka-
kamy bir jaýa çagyrdylar. Men öýe ýeke gaýtmaly bol-
dum. Kakamyň şol gidişi boldy. Kän-kän ýyllar geçip, 
özüm ogluň atasy bolanymdan soň, onuň aklyk haty -
ny – esassyz günälenendigi baradaky dokumenti aldym. 
1941-nji ýylyň ýazynda biziň çarwa etrabymyzy Amy-
derýanyň boýlaryna göçürdiler. Biz respublikanyň iň çetki 
etrabyna – Gyzylaýaga düşdük. Täze ýurda baran badymy-
za diýen ýaly uruş turdy…
Şahyr «Döwrün depesindäki adam» poemasynda şeýle 
diýýär:
On bäş ýaşa ýetdik, bahar çagynda,
On altyny bolsa ogurlatdyk biz.
Şo ýaşda-da ýigit çykdyk bir demde,
Wagtyň özündenem öňe gitdik biz.

---

103
Oglanlygyny urşa «ogurladan» B. Hudaýnazarow uruş 
ýyllarynda okuwynyň daşyndan obada işleýär. Onuň ilkinji 
goşgulary 1943-nji ýyldan Kerkiniň etrap gazetinde çykyp 
ugraýar. B. Hudaýnazarow ellinji ýyllaryň başyndan döredi-
jilik işine ymykly girişýär.
Ol «Döwrüň depesindäki adam», «Gyzgyn sähra» poema-
larynyň, «Göreş meýdany», «Yzçynyň gözleri», «Haşar» 
powestleriniň, «Gumlular», «Akar suwuň aýdymy», «Gara-
çägäniň ogullary» romanlarynyň, birnäçe goşgularyň awtory-
dyr. Ýazyjy «Gumlular» romany üçin ýazyjy 1971-nji ýylda 
Magtymguly adyndaky Döwlet baýragyna eýe boldy.
1994-nji ýylda B. Hudaýnazarowa türkmen edebiýatyny 
ösdürmekdäki bitiren hyzmatlary üçin Magtymguly adyn-
daky Halkara baýragy berildi.