Adabiyotlar rshyxati


Download 0.73 Mb.
bet35/93
Sana21.04.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1369888
TuriСеминар
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   93
Bog'liq
umum.psix

Мунозарали савол. Диыыатнинг щзгарувчанлиги нима?


Ёдда тутинг? Диыыатнинг ъаракатчанлик хусусиятларидан бири унинг щзгарувчанлиги. Щзгарувчанлик деганда диыыатнинг жадаллиги даражаси ваыти-ваыти билан беихтиёр равишда ыисыа муддатли щзгариб туриши, унинг ваыти-ваыти билан беихтиёр равишда кучайиб ёки сустлашиб кетиши тушунилади.
Диыыатнинг щзгариб туриши иккиланувчи таъсир деб аталмиш тасвирларни идрок этишда осонгини кузатилади. Диыыатнинг ыаратилганлиги узоы давом этадиган иш мобайнидаги барыарорликни щзгаришида ъам намоён бщлади. Бундай щзгаришлар диыыатнинг ыаратилганлик босыичлари деб ъисобланади. Булар – ишга илк бор киришиш, диыыатнинг ыаратилганлигига эришиш ва сщнгра ундан кичик щзгаришларнинг иродавий куч ьайратлар эвазига бартараф этилиши, чарчоы кучайган пайтда диыыатни ыаратишнинг ва ишлаш кобилиятининг сусайишидир. Диыыатнинг ыаратиш босыичларига эгалиги ъаыидаги маълумотлар меънат психологияси сохасида щтказилган тадыиыотларда олингандир. Диыыатнинг барыарорлигидаги бундай щзгаришлар щыувчиларнинг дарс давомидаги диыыатида ъам намоён бщлади. Диыыатнинг ыаратилишига хос бщлган бу хусусиятларни педагогик иш тажрибасида ъисобга олиш зарур.


Мунозарали савол. Диыыатнинг кщчиши нима?


Эътибор беринг! Диыыатнинг кщчиши субъектнинг бир фаолиятдан иккинчи бир фаолиятга, бир объектдан иккинчи объектга, бир ъаракатдан иккинчи бир ъаракатга атайлаб щтишида намоён бщлади. Диыыатнинг кщчиши ё онгли равишдаги хулк-атворга, фаолиятнинг талабларига, ёки щзгариб кетаётган шарт-шароитларга мувофиы тарзда янги фаолиятга киришиш заруратига боьлиы бщлади ёки дам олиш маысадида амалга оширилади. Объектлар ва жараёнлар щзгариб, фаолият эса узоы ваыт давомида щзгармасдан ыолган холларда диыыатнинг барыарорлиги доирасида унинг кщчиши юз беради. Бундай кщчиш узоы ваыт давом этадиган иш пайтида чарчашнинг олдини олади ва шу билан диыыатнинг барыарорлигини оширади. Лекин бу тез-тез такрорланавермаслиги лозим, акс холда салбий оыибатларга олиб келиши мумкин.
Диыыатнинг кщчишида ыатор кщрсаткичлар алоъида ажратиб кщрсатилади. Бу энг аввало, битта фаолият ёки жараёнлардан бошыа бирига щтиш учун сарф бщладиган ваыт; ишнинг унумдорлиги ёки махсулдорлиги; ишнинг сифати, аниылиги бщлиши мумкин. Диыыатнинг чала кщчирилиши натижасида унинг йщналишидаги щзгариш диыыатнинг янги фаолиятини муваффаыиятли амалга ошириш, янги вазифани бажариш учун зарур бщладиган даражада жамланишининг юз беришига олиб келмайди. Диыыатнинг чала кщчишида олдинги фаолиятнинг тормозловчи таъсири бщлиши мумкин. Диыыатни кщчиришнинг тезлиги унинг тугалланмаганлиги билан уйьунлашиб кетган холларда янги фаолият, янги вазифалар ва талабларга бщйсундирилиши шарт.

Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling