Adabiyotlar rshyxati


Муаммо. Диыыатнинг кщлами нима? Ёдда тутинг!


Download 0.73 Mb.
bet38/93
Sana21.04.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1369888
TuriСеминар
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   93
Bog'liq
umum.psix

Муаммо. Диыыатнинг кщлами нима?


Ёдда тутинг! Диыыатнинг хусусиятлари ыаторига айни бир ваытнинг щзида аниы-равшан идрок этиладиган объектлар сони билан белгиланадиган кщлами ъам киради. Кщплаб содда объектлар (ъарфлар, шакллар ва ъоказолар ) 0,07 - 0,1 секунд ваыт оралиьида идрок этилган таыдирда катта ёшдаги кишида диыыатнинг кщлами щртача 5 - 7 элементга тенг бщлиши аниыланган. Диыыатнинг кщлами идрок этиладиган объектларнинг хусусиятларига боьлиы бщлади. Жумладан, англанилган матн таыдим этилганда 14 ъарфли сщзлар осонгина ильаб олинади. Шу билан бирга идрок этувчи субъект объектни умуман ильаб олар экан шунинг учун ъам ундаги хатоларни пайыамаслиги мумкин. Кичик ёшдаги щыувчилар диыыатининг кщлами жуда ъам чекланган бщлади ёш улгайган сари у кенгая боради. Идрок этилаётган материални мазмунига кщра гурухларга ажрата билиш, бирлаштира олиш, системага сола билиш малакаларининг шаклланиши диыыатнинг кщламини кенгайтиришнинг асосий шарти ъисобланади.
Тез ва мувофиылаштирилган ъаракатлар ыилишни таыозо этадиган меънат фаолиятида диыыатни кщчирилиши, таысимланиши ва кщлами бир бутун, яхлит бщлади. Кщчиш таысимланишга айланиб ыолиши, таысимлаш ъодисаси тездаёы кщчиш билан тщлдирилиши ва алмаштирилиши мумкин. Кщлам, таысимланиш, кщчиш щртасидаги чегаларни амалда пайыаб олиш ыийин, улар ягона диыыат ъодисасини ъар хил ыирраларидир.
Айрим тадыиыотчилар диыыатнинг доимийлигини соф биологик ритмлар билан чеклашга интилганлар. Улар «диыыатнинг тебраниши» деб аталмиш хусусиятини диыыатнинг биологик ритмига киритганлар. Диыыатнинг тебраниш хусусияти, одатда, билинар-билинмас ыщзьатувчилар орыали щрганилган. Маoлум бщлишича, агар жуда кучсиз, зщрьа эшитиладиган овозга ыулоы соладиган бщлсак, масалан, соатнинг чиыиллашига ыулоы соладиган бщлсак, диыыатимиз жиддий ыаратилган бщлишига ыарамай, бу о воз баoзан пайыалади, баoзан эса пайыамайди. Бир-бирига яыин бщлган ёруьлик фарыини ажратишда ъам худди шундай ъодиса рщй беради. Диыыатнинг бундай тебраниш даврлари ъисоблаб чиыилган. Маoлум бщлишича, диыыат тебранишининг давомийлиги 1,5 секунддан 2,5 секундгача етади, бир ыадар барыарор характерга эга бщлади. Бу ъол диыыат тебранишининг асосини биологик процесслар ритми ташкил этишини кщрсатувчи бир далил бщлади.



Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling