Ал-хоразмий номидаги

Baholash usullari	Sarflangan birliklar
Qoldiq
Miqdori	Qiymati	Miqdori	Qiymati
FIFO	60	569	22	176
LIFO	60	525	22	220

HUJJATLASHTIRISH VA ASHYOVIY RO`YHATDAN O`TKAZISH


1. Hujjatlarning huquqiy mohiyati, ularni to`ldirish, turkumlash va xatoliklarini tuzatish.
2. Xo`jalik mablag`larini ashyoviy ro`yhatdan o`tkazish.
Hujjatlarning huquqiy mohiyati, ularni to`ldirish,
turkumlash va xatoliklarini tuzatish

Amalga oshirilayotgan har bir xo`jalik muomalasini albatta tegishli hujjatlar bilan rasmiylashtirish shart. Ana shundagina xo`jalik muomalasi huquqiy kuchga ega bo`ladi. Har qanday korxona buxgalteriya hisobini tashkil etishda hujjatlar muhim ahamiyatga egadir. Hujjatlarning asosiy hususiyati shundaki, har bir korxona va tashkilotda har kuni o`tkaziladigan barcha xo`jalik muomalalari hujjatlar orqali yalpi, uzluksiz va dastlabki qayd qilinadi.

Hujjatlar xo`jalik muomalalari mazmunini ifodalaydi. Buning natijasida ularning buxgalteriya hisobi schyotlarida aks ettirish mohiyati aniqlanadi. Shuning uchun hujjat deb amalga oshirilgan xo`jalik muomalalari sodir bo`lganini dalillarga va ularning yozma holdagi isbotiga aytiladi. Hujjatlashtirish esa, xo`jalik muomalalarini aks ettirish va xo`jalik faoliyati ustidan doimiy nazorat o`rnatishning hujjat yordamida rasmiylashtirish usulidir.
Har bir hujjat o`z vazifasiga to`la javob berishi uchun u ma’lum ko`rsatkich va belgilarga ega bo`lishi kerak. Hujjatlarda qayd qilingan va hujjatlarga huquqiy kuch beradigan xo`jalik muomalalarini tavsiflovchi ko`rsatkich va belgilar shu hujjatlarning rikvizitlari deyiladi. Rikvizitlar soni va mazmuni hujjatlarning qaysi maqsadda tuzilganligi, bu hujjatlar aks ettirgan muomalalarni bajarish shartlari bilan belgilanadi. Xo`jalik muomalalarini turli-tumanligiga qaramasdan bir xil rikvizitlar ko`pchilik hujjatlar uchun umumiydir.
Har qanday hujjatda uning qanday maqsadga belgilanganligidan qat’iy nazar qo`yidagi rikvizitlar bo`lishi shart:
- hujjat nomi;
- hujjat tuzilgan vaqt;
- muomalaning mazmuni va asosi;
- muomala o`lchov birliklari;
- muomala amalga oshirilishi va rasmiylashtirilishiga javobgar shaxslar imzosi.
Qolgan rekvizitlar hujjat tuzilgan muomalaning tavsifi bilan aniqlanadi. Korxona xo`jalik faoliyatida yuz beradigan ko`p sonli muomalalar hujjatlashtirish uchun turli-tuman hujjatlar qo`llaniladi. Muomalalarni to`g`ri hujjatlashtirish uchun ularning mazmuni va shakllarini to`la-to`kis aks ettirish maqsadida buxgalteriya hisobida qo`llaniladigan hujjatlarni turkumlash zarurdir. Hujjatlar qo`yidagi bir qancha belgilari bo`yicha turkumlarga ajratiladi: