Alishyer navoiy nomidagi samarqand davlat univyersityeti


Download 8.06 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/81
Sana14.02.2017
Hajmi8.06 Mb.
#419
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   81

3-masala: 

 

O’zbyekiston tarixini o’rganish va yoritishda uning davrlarini ilmiy asosda to’g’ri byelgilash 



ham katta ahamiyatga ega.  Sobiq  Sovyet  hokimiyati  yillarida  chop  etilgan  O’zbyekiston  tarixiga 

oid  asarlar,  darsliklar,  qo’llanmalar  va  boshqa  adabiyotlarda  bu  sohada  jiddiy  xatolar  va 

kamchiliklarga  yo’l  qo’yildi,  tarixiy  ob’yektiv  jarayonlar  buzib  talqin  qilindi  va  sun’iy  bir  tarzda 

tarixiy  davrlar  o’ylab  topildi.  O’zbyekiston  tarixini  davrlarga  bo’lishda  nazariy  asos  bo’lib 

K.Marks,  F.Engyel’s  va  V.I.Lyenin  asarlari,  KPSS  s’yezdlari,  konfyeryentsiyalari  va  partiya 

markaziy komityeti qarorlari xizmat qildi va o’lchov myezoni bo’ldi. 

 

Ko’p  hollarda  O’zbyekistonlik  tarixchi  olimlar  tarixiy  davrlarni  byelgilashda  xalqimizning 



tarixiy  o’tmish  jarayonlaridan  kyelib  chiqqan  holda  yondoshmasdan  Rusiya  olimlari  asarlaridan 

ko’r-ko’rona  andoza  ko’chirdilar.  Bu  holatni  sobiq  sho’rolar  davri  yuzaga  chiqardi.  O’zbyekiston 

tarixini Rusiya tarixiga, KPSS tarixiga moslashtirish yo’lidan bordilar. Bunda bosh myezon KPSS 

ning  ulug’ saltanatchilik mafkurasini «ulug’ og’a»ni ko’klarga ko’tarish mafkurasi bo’ldi. Natijada, 

O’zbyekiston  tarixida  sun’iy  va  qo’lbola  davrlar  va  mavzular  paydo  bo’ldiki,  bu  haqqoniy  tarixiy 

jarayonga mutlaqo zid bir yondoshuv edi. Jumladan, «O’rta Osiyoning Rusiyaga qo’shib olinishi va 

uning progryessiv  ijtimoiy-iqtisodiy  va siyosiy oqibatlari»,  «O’zbyekiston SSRning tashkil topishi 

SSSRda  lyenincha  milliy  siyosatning  tantanasi»,  «O’zbyekistonning  kapitalizmni  chyetlab, 

sotsializmga  o’tishi»,  «O’zbyekiston  rivojlangan  sotsializm  davrida»,  «O’zbyekiston-kommunizm 

qurilishi kyeng avj oldirilgan davrda» kabi davr va mavzular bunga misol bo’la oladi. Agar haqiqiy 

tarixiy  jarayon  nuqtai  nazaridan  «izm-izm»larsiz  O’zbyekiston  tarixiga  yondashadigan  bo’lsak,  u 

quyidagi katta davrlarga bo’linadi: 

1)  O’zbyekiston tarixining eng qadimgi  va qadimgi davrlari: ibtidoiy jamoadan V asrgacha. 

2)  O’zbyekiston tarixida o’rta asr davri:  V asrdan -XIX asrgacha. 

3)  Turkiston Rossiya bosqini va mustamlaka davrida:  XIX asr o’rtasidan -1917 yilgacha 

4)  O’zbyekiston tarixi SHo’rolar istibdodi davrida 1917 yildan 1991 yilgacha. 

5)  O’zbyekiston milliy istiqlol davri 1991 yildan boshlanadi. 

Bu katta davrlar o’z navbatida bir nyecha kichik davrlarga bo’lib o’rganilishi mumkin. 

 

O’zbyekiston  tarixini  yoritishda  qaysi  manbalar  asos  bo’lganligi  ham  g’oyat  katta  o’rin 



tutadi. Sovyet hokimiyati yillarida yozilgan O’zbyekiston tarixiga oid adabiyotlar uchun marksizm-

lyeninizm  klassiklarining  asarlari,  KPSS  hujjatlari,  Kommunistik  partiya  va  Sovyet  davlati 

rahbarlarining ma’ruza, nutq, maqola va asarlari, Rusiya, Rim tarixchilari, adiblari va olimlarining 

asarlari asosiy manba bo’lib xizmat qilgan. 

 

Vatanimiz tuprog’ida tug’ilib, o’sib voyaga yetgan va kamol topgan Byeruniy, al Xorazmiy, 



Ibn  Sino,  Farobiy,  Ahmad  Farg’oniy,  YUsuf  Xos  Xojib,  Mahmud  Qoshg’ariy,  Narshaxiy, 

A.Navoiy, Mirzo Ulug’byek, Nizomiddin SHomiy, SHarafuddin Ali YAzdiy, Xondamir, Zahriddin 

Muhammad Bobur va boshqa juda ko’plab dunyoga mashhur alloma va mutafakkirlarning qimmatli 

asarlari  va  myeroslari  esa  dyeyarli  e’tibordan  chyetda  qolgan.  Bulardan  tashqari,  turli  davrlarda 

yaratilgan tarixiy manbalar ham e’tibordan chyetda qoldi.  

 

O’zbyekiston  tarixini  yaratish  va  o’rganishda  uning  manbalarini  bilish  g’oyat  katta 



ahamiyatga ega. Bunday manbalar quyidagilardan iborat: 

 

O’rta  Osiyo  xalqlarining  eng  qadimgi  va  qadimgi  tarixi  asosan  2  ta  manba  asosida 



o’rganiladi. 

 

Birinchisi, moddiy manbalar, ikkinchisi, bizgacha yetib kyelgan turli xil yozma manbalardir. 



 

Moddiy  manbalar  tariximizning  barcha  davr  va  bosqichlariga  oid  yodgorliklardir.  Ular 

orqali tariximizning qadimgi va o’rta asrlar davrlari to’g’risida to’liq ma’lumotga egamiz. 

 

Tariximiz to’g’risidagi yozma manbalar juda xilma-xildir. O’rta Osiyo xalqlarining qadimgi 



davri haqidagi dastlabki yozma manbalar bizgacha Eron ahmoniylarining toshga bitilgan mixxatlari 

orqali  bizgacha  yetib  kyelgan.ahmoniylar  podshosi  Doro  I  o’z  hukmronligini  abadiylashtirish 

maqsadida Kirmonshohdan Hamadonga kyetadigan yo’l yuzasidagi Bixistun g’oyasiga xat bittiradi. 

Ana shunday xatlar ahmoniylar poytaxti Pyersopol’ saroyining bosh dyevorlariga, Doro qabri ustiga 

qo’yilgan toshga  bitilgan. Ular asosan uch tilda – qadimgi  fors, elam  va  vavilon tillarida  yozilgan 


 

66

bo’lib,  ulardan  ahmoniylarga  tobye  bo’lgan  xalqlar  va  ularning  mamlakatlari  eslatiladi.  Masalan: 



Bixistun qoyalari yozuvlarida Marg’iyona, Baqtriya, Xorazm va Sak qabilalari to’g’risida yozilgan. 

 

O’rta  Osiyo  xalqlari  to’g’risida  xabar  byeruvchi  ikkinchi  manba  Zardushtiylarning 



«Avyesto»  kitobidir.  Unda  O’rta  Osiyoning  qator  viloyatlari  eslatib  o’tiladi,  hamda  o’sha  davr 

ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayoti yoritiladi. 

 

O’rta  Osiyo  xalqlar  tarixi  va  madaniyati  to’g’risida  ma’lumot  byeruvchi  uchinchi  manba 



qadimgi  YUnon  tarixchilari  va  gyeograflari  asarlaridir.  O’rta  Osiyo  xalqlari  haqida  Gyerodot 

(mil.avv.V  asr),  Poliyen  (mil.avv.II  asr),  Ptolomyey  (II  asr),  Arrion  (II  asr),  Kvint  Kurtsiy  Ruf  (I 

asr) va boshqalar ma’lumotlar qoldirganlar. 

 

O’rta  Osiyo  xalqlari  tarixi  haqida  ma’lumot  byeruvchi  to’rtinchi  guruh  yozma  manbalar 



Xitoy  tarixchilaridan  Sima  TSzyan  (mil.avv.  II-I  asr)  «Tarixiy  yilnomalar»  va  Bon’  Gunning 

(mil.avv. I asr) «Birinchi xon dinastiyasining tarixi» asarlaridir. 

 

O’zbyekiston tarixini o’rganishda yana quyidagi manbalar asos bo’lishi mumkin: 



-  qadimdan  to  hozirgacha  ulug’  ota-bobolarimiz,  avlod-ajdodlarimiz,  buyuk  allomalar  va  dono 

mutafakkirlar, shoirlar, yozuvchilar, qoldirgan ma’naviy boy myeros asarlari; 

-  turli hujjatxonalarda saqlanayotgan qo’lyozma asarlar, hujjatlar, ashyolar; 

-  o’zimizda  va  xorijiy  mamlakatlar kutubxonalarida saqalanayotgan  yozma kitoblar,  ilmiy-badiiy 

myemuar asarlar, darsliklar, qo’llanmalar, risolalar, to’plamlar; 

-  har xil muzyeylarda saqlanayotgan ko’rgazma zallari hujjatlari; 

-  birinchi navbatda arxeologiyaga oid qazilma yodgorliklar; 

-  muzyey, shaharlar, tarixiy obidalar, yodgorliklar; 

-  kino, fotohujjatlar va hokazo. 

4-masala: 

Mustaqillik  sharoitida  komil  inson  tarbiyasida  O’zbyekiston  tarixi  fanining  ahamiyati  juda 

kata.O’zbyekiston tarixi fani xalq maorifi tizimining barcha tarmoqlarida o’zining jamiyat hayotida 

tutgan o’rni va mavqyeiga ko’ra asosiy va yetakchi fan hisoblanadi. SHu boisdan ham bu fan Vatan 

tarixining  ibtidosi o’lkashunoslik ekanligini e’tiborga olgan  holda umumta’lim  maktablarida, o’rta 

maxsus va oliy o’quv yurtlarining barcha mutaxassisliklarida, qaysi kasb-hunarni egallashdan qat’iy 

nazar  bir  hajmdagi  soatlarda  o’qitiladi.  Bu  O’zbyekiston  tarixi  fani  oldiga  qo’yilgan  oliyjanob 

vazifalar bilan byevosita bog’liqligini quyidagilarda ko’rish mumkin: 

 

Birinchidan:  O’zbyekiston  tarixi  mustaqil  O’zbyeksiton  yoshlari  ongida  siyosiy,  nazariy, 

ilmiy dunyoqarashni shakllantirishi,  voqyea  va  hodisalarga tarixiy  nuqtai  nazardan  yondoshadigan 

har tomonlama yetuk, barkamol insonni tarbiyalash lozim. 

 

Ikkinchidan:  O’zbyekiston  tarixi  mustaqil  O’zbyekiston  yoshlari  ongida  milliy  vijdonni 

uyg’otib, uning shakllanishiga ko’maklashadi. YOshlar ajdodlarimizning taraqqiyot yo’lini, tarixiy 

tajribalarini o’qib-o’rganganlaridagina ularda istiqlol tafakkuri, hozirgi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va 

madaniy-ma’rifiy  turmushni  o’tmish  bilan  qiyoslash  va  kyelajakka  nazar  solish  tuyg’usi 

shakllanadi. 

 

Uchinchidan:  O’zbyekiston  tarixi  fani  yoshlarimizni  baynalminalchilik  ruhida  tarbiyalash 

qurolidir. YOshlarimiz bu fanni o’qish, o’rganish va mutolaa qilish jarayonida O’zbyekiston jahon 

hamjamiyatining ajralmas tarkibiy qismi va bir bo’lagi ekanligini tushunib oladilar. O’zbyek xalqi 

va  buyuk allomalarimiz,  fan  va  madaniyat arboblarimizning  jahon taraqqiyoti  va tsivilizatsiyasiga 

qo’shayotgan munosib hissasi bilan qonuniy suratda faxrlanadilar. 

 

To’rtinchidan: O’zbyekiston tarixi fani yosh avlodni ulug’ xalqimizning milliy qadriyatlari 

va  axloqiy  fazilatlari:  halollik,  poklik,  odillik,  adolatlilik,  insonparvarlik,  rostgo’ylik, 

myehnatsyevarlik va kamtarlik, iymon va e’tiqodlilik ruhida tarbiyalamog’i, Vatan va xalq oldidagi 

burchga sadoqat qaror toptirmog’i darkor.

1

  



 

Pryezidyentimiz  I.Karimov  o’zining  «Tarixiy  xotirasiz  kyelajak  yo’q»  dyegan  risolasida 

bunday dyeb yozgan edi: «Biz komil inson tarbiyasini davlat siyosatining ustuvor sohasi dyeb e’lon 

qilganmiz.  Komil  inson  dyeganda  biz,  avvalo,  ongi  yuksak,  mustaqil  fikrlay  oladigan,  xulq  atvori 

bilan  o’zgalarga  ibrat  bo’ladigan  bilimli,  ma’rifatli  kishilarni  tushunamiz.  Ongli,  bilimli  odamni 

oldi-qochdi gaplar bilan aldab bo’lmaydi. U har bir narsani aql, mantiq tarozisiga solib ko’radi. O’z 

fikr o’yi,  xulosani  mantiq asosida qurgan kishi  yetuk odam  bo’ladi. SHunday  ekan  bizga  xohlang 

iqtisod,  xohlang  siyosat,  xohlang  tarix  ma’naviyat  sohalari  bo’lsin,  byemalol  bahslasha  oladigan 



 

67

bilimdon,  zukko,  ma’rifatli  odamlar  kyerak»  -  dyedi,  yana  fikrini  davom  ettirib  Pryezidyentimiz. 



Xo’sh, tarixning ma’naviyatimizda tutgan o’rni qanday dyeb savol byerib, bunday dyedi: «Tarixni 

yaxshi  bilmasdan  turib,  yuksak  ma’naviyatga  erishish  mumkinmi?  Albatta  mumkin  emas. 

Ma’naviyatni  tiklashi,  tug’ilib  o’sgan  yurtida  o’zini  boshqalardan  kam  syezmay,  boshini  baland 

ko’tarib  yurishi  uchun  insonga,  albatta,  tarixiy  xotira  kyerak.  Tarixiy  xotirasi  bor  inson  irodali 

inson, takror aytaman, irodali inson. 

Jamiyatning  har  bir  a’zosi  o’z  o’tmishini  yaxshi  bilsa,  bunday  odamlarni  yo’ldan  urish,  har  xil 

aqidalar  ta’siriga  olish  mumkin  emas.  Tarix  saboqlari  insonni  hushyorlikka  o’rgatadi,  irodasini 

mustahkamlaydi», - dyedi. 

Hozirgi davr sharoitida ma’naviyat masalasini tushunishda uning mohiyati, maqsadini anglash, his 

qilishda yurtboshimiz Islom Karimovning asarlarini o’rganishni katta ahamiyatga ega dyeb bilamiz. 

Bu  borada  «Tarixiy  xotirasiz  kyelajak  yo’q»,  «Istiqlol  va  ma’naviyat»  dyeb  nomlangan  to’plami 

hamda «Barkamol avlod orzusi», «Buyuk kyelajak sari» kitoblari alohida o’rin egallaydi. 

Mustaqillik yillarida  bizning sharoitimizda ma’naviyat yo’lidagi eng muhim masala bu boy tarixiy 

myerosimizni  chuqur  o’rganish,  ijtimoiy  adolatni  mustahkamlash,  har  bir  oilaning  moddiy  va 

ma’naviy  mustahkam  bo’lishini  ta’minlashdir.  Bu  yo’l  orqali  kishilarda  yangicha  fikrlashni,  his 

tuyg’ularni shakllantirish, qisqasi insofli, diyonatli insonni yaratishdir. YAngicha his-tuyg’ular, fikr 

va  dunyoqarashlar  o’z-o’zidan,  bir  zum  shakllanmaydi.  Buning  uchun  jamiyatning  har  bir  a’zosi, 

ayniqsa, yoshlar, talabalr jonbozlik ko’rsatishlari lozim. 

Dyemokratik  jamiyat  qurish  jarayonida  faoliyatimizning  har  bir  qirrasi,  yo’nalishi  jamiyat,  xalq, 

inson  manfaatlari  yo’lida  xizmat  qilish  g’oyalari,  his-tug’ulari  uzviy  bog’langan  bo’lishi  lozim. 

Yo’qsa,  dyemokratik  jamiyatning  o’zi  ham  bo’lmaydi.  Inson  moddiy  jihatdan  to’la  t’a’minlangan 

bo’lishi  mumkin. Lyekin, unda  xalq  bilan  birga  bo’lish, xalq uchun  xizmat qilish kabi  ichki ruhiy 

xislatlar  bo’lmasa,  avvalo  bundaylarni  o’zi  ozod  inson  bo’lmaydi.  U  moddiy  boyliklarning  quli 

bo’lib qoladi. Ma’naviyat inson va jamiyat manfaatlariga munosib turmush-sharoitlari barpo qilish 

yo’lida  go’zal,  ko’rkam  va  komil  insonlarni  yaratish  uchun  xizmat  qiladi.  Faqat  ma’nafiyatgina 

insonni  yetuk  inson  bo’lib  yashashini  to’la  ta’minlaydi.  Ma’naviyatsiz  haqiqiy  inson  bo’lmaydi, 

chunki u yashashni ma’nosini bilmaydi.  

Dyemak, yuqorida aytilganlardan xulosa chiqarib, «o’z tarixini bilgan, ruhiy quvvat oladigan xalqni 

yengib  bo’lmas  ekan,  biz  haqqoniy  tariximizni  tiklashimiz,  xalqimizni,  millatimizni  ana  shu  tarix 

bilan  qurollantirishimiz  zarur.  Tarix  bilan  qurollantirish  yana  bir  bor  qurollantirish  zarur», -  dyeb 

yozadi I.A.Karimov. 

Pryezidyent Islom Karimov  O’zbyekiston Ryespublikasi Oliy Majlisi XI syessiyasida «Baprkamol 

avlod  –  O’zbyekiston  taraqqiyotinin  poydyevori»  dyegan  mavzudagi  nutqni  barkamol  avlod 

tarbiyalab  yetishtirishda  bugungi kunda oldimizga qo’yilgan  buyuk  maqsadlarimizga erishishimiz, 

jamiyatning  yangilanishi,  hayotimiz  taraqqiyoti  va  istiqboli  amalga  oshirayotgan  islohotlarimiz, 

ryejalarimiz samarasi taqdiri – bularning barchasi avvalombor, zamon talablariga javob byeradigan 

yuqori malakali, eng yaxshi, yetuk mutaxassis kadrlar tayyorlash… muammosi bilan chambarchas 

bog’liqligini  barchamiz  anglab  yashamoqdamiz»,  -  dyeb  «Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi»ni 

qabul qildi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

68

Ma’ruza mashg’ulotlari 



2-mavzu  

O'zbekiston insoniyat sivilizasiyasining qadimgi o'choqlaridan   biri 

 

1.2. 

Ma’ruzada ta’lim texnologiyasi 

Mashg’ulot vaqti-2 soat 

Talabalar soni: 100 – 130 nafargacha 

Mashg’ulot shakli 

Kirish-axborotli ma’ruza 



 

Ma’ruza rejasi 

1 .


S i v i l i z a si ya    tushunchasi.    Vatanimiz   odamzod   ilk   bor   

paydo bo'lgan mintaqalardan biri ekanligi. 

2.Ibtidoiy   jamiyatning davrlari,  ularning odamlari va makonlari. 

Mehnatning d a s t l a b k i  yirik taqsimoti. 

3.Shaharsozlik          unsurlarining          paydo        bo 'lis h i.      

Ibtidoiy     davr madaniyati va e'tiqodlari. 



O’quv  mashg’ulotining  maqsadi:  O’zbekiston  insoniyat    sivilizasiyasining 

qadimgi  o’choqlaridan biri ekanligi  hamda   vatanimiz  hududida odamozodning   ilk  

ajdodlari paydo bo’lganligi haqidagi bilimlar shakllantiriladi 

Pedagogik vazifalar

 

S i v i l i z a si ya    tushunchasi haqida hamda     



Vatanimiz   odamzod   ilk   bor   paydo 

bo'lgan mintaqalardan biri ekanligi 

to’g’risidagi  tasavvurni hosil qilish; 

 

Ibtidoiy   jamiyatning davrlari,  ularning 



mashg’ulotlari hamda manzilgohlari haqida  

tushuncha hosil qilish 

 

O’zbekistonda shaharsozlik madaniyatining  



shakllanishi va uning rivojlanish bosqichlari 

hamda     Ibtidoiy     davr madaniyati va 

diniy e'tiqodlari to’g’risidagi fikrlarni 

umumlashtirish 

  

O’quv faoliyati natijalari: 

 

S i v i l i z a si ya    tushunchasi haqida hamda     Vatanimiz   



odamzod   ilk   bor   paydo bo'lgan mintaqalardan biri ekanligi 

to’g’risidagi  bilim, ko’nikma va tasavvurlarni  rivojlantiradi. 

 

Ibtidoiy   jamiyatning davrlari, qadimgi odamlarning turmush 



tarizi va mashg’ulotlari haqidagi bilimlarni boyitish 

 

O’zbekistonda shaharsozlik madaniyatining  shakllanishi va 



uning rivojlanish bosqichlari haqidagi bilimlar kuchaytiriladi 

  Ibtidoiy     davr  madaniyati va diniy e'tiqodlari to’g’risidagi 

ma’lumotlar chuqurlashtiriladi. 

Ta’lim berish usullari 

Ko’rgazmali  ma’ruza,  namoyish  etish,  savol-

javob, suhbat, tushuntirish, klaster 

Ta’lim berish shakllari 

Ommaviy, jamoaviy, yakka tartibda   



Ta’lim berish vositalari 

O’quv  qo’llanma,  kompyuter  texnologiyalari, 

slaydlar           

Ta’lim berish sharoiti 

Texnik 


vositalardan 

foydalanishga 

va 

guruhlarda ishlashga mo’ljallangan auditoriya 



Monitoring va baholash 

Og’zaki nazorat, savol-javob  



 

 

69

1.2. 



«

 O'zbekiston insoniyat sivilizasiyasining qadimgi o'choqlaridan   biri

» mavzusi bo’yicha ma’ruza 

mashg’ulotining texnologik xaritasi

 

 

Ish bosqichlari 

va vaqti 

Faoliyat mazmuni 

Ta’lim beruvchi 

Ta’lim 

oluvchilar 

  

1. 



Mavzuga 

kirish 


(15 

daqiqa) 


1.1.O’quv  kursi  nomini  aytadi.  Ekranga  o’quv  kursining 

tuzilmaviy  mantiqiy  chizmasini  chiqaradi,  mavzular  ro’yxati  bilan 

tanishtiradi va ularning mazmunini  qisqacha yoritadi  

1.2.Birinchi  mashg’ulot  mavzusi,  uning  maqsadi  va  o’quv 

faoliyati natijalarini  e’lon qiladi.  

1.3.Klaster  asosida  o’tiladigan  mavzuning  mazmuni  va  mohiyatini 

qisqacha yoritadi  

Tinglaydilar. 

 

 

 



Tinglaydilar 

 

 



 

2-

bosqich 



Asosiy 

bosqich   

(55 

daqiqa) 


2.1. Talabalar bilimini faollashtirish  maqsadida savol-javob usulini 

qo’llaydi:  

 

Sivilizasiyasini  fanga kim kiritgan va bu tushchani  izohlang?  



 

Ibtidoiy 

davr 

Vatanimiz 



hududidagi 

qadimgi 


odam 

manzilgohlarini tasniflang? 

 

O’zbekistonda shaharsozlik madaniyatining shakllanishi va uning 



taraqqiyot bosqichini  ta’riflang? 

 

Baliq  skleti  yangi  pedagogik  texnologiyasi  usulida  shaharzozlik 



taraqqiyotini tasvirlab bering?   

 

Mehnatning  dastlabki    yirik    taqsimoti  qanday    o’zgarishlarga 



olib keldi? 

 

.2  Javoblarni  to’ldiradi,  umumlashtiradi  va  bugungi  o’quv 



mashg’ulotida ushbu savollarga kengroq javob olishlarini aytadi.  

2.3. Ekranda slaydlar namoyish etish  orqali O’zbekiston tarixining  

predmeti,  obe’kti,  metodologik    tamoyillari,    davrlashtirish 

muommolari,    manbalarning    tasnifi  hamda  tarbiyaviy    ahamiyati  

ko’rsatiladi. 

       Talabalar  diqqatini  mavzuning  asosiy  jihatlariga  karatadi, 

ularning dolzarb va ahamiyatli ekanini asoslaydi. 

2.4.  Vazifani  barcha  talabalar  yakka  tartibda  bajarishlarini 

aytadi.  

Talabalar  faoliyatini  kuzatadi,  ularni  yo’naltiradi,  zarur 

maslahatlar beradi. 

2.5.  Bir  nechta  talabaning  ish  natijasini    tekshiradi,  talabalar 

bilan birgalikda muhokama qiladi. Zarur bo’lsa, qo’shimchalar 

kiratadi  va  ushbu  savol  bo’yicha  to’liq  ma’lumot  berishini 

aytadi.  

2.6.  Rejaning  ikkinchi  savoliga  doir  bo’lgan  slaydlarni  ekranga 

chiqaradi va har bittasini to’liq yoritadi  

2.7.  Mavzu  bo’yicha  talabalarda  yuzaga  kelgan  savollarga  javob 

beradi 

Savolga 


javob 

beradilar. 

Fikrlarini 

bildiradilar. 

 

 

 



 

 

 



Tinglaydila

r, 


zarur 

ma’lumotlarni 

yozib oladilar.  

 

 



Vazifani 

yakka 


tartibda 

bajaradilar. 

 

 

Ish 



natijasini 

taqdim 


kiladilar. 

 

 



Tinglaydila

r, 


zarur 

ma’lumotlarni 

yozib oladilar.  

 

3. 



Yakun

iy bosqich 

(10 

daqiqa) 


3.1.  Mavzu  bo’yicha  yakuniy  xulosalar  qiladi.  Mazkur  mavzu 

buyicha  egallangan  bilimlarning  dolzarbligi  va  ahamiyatli  ekanini 

alohida  qayd  etadi  hamda    kelajakda  ushbu  bilimlardan    qayerlarda 

foydalanishi mumkinligi haqida ma’lumot beradi. 

3.2. Mustaqil  ishlash  uchun  vazifa  beradi:    o’tilgan  mavzu  asosida 

B/B/B  jadvalini to’ldirib  kelish. B/B/B  jadvalini to’ldirish  qoidasini 

tushuntiradi  (6-ilova);    ikkinchi  mavzu  bo’yicha  keyingi  o’quv 

mashg’ulotiga tayyorlanib kelish.  

Savollar beradilar. 

 

 



 

Vazifani 

yozib 

oladilar. 



 

2-Mavzu O'zbekiston insoniyat sivilizasiyasining qadimgi o'choqlaridan   biri 

Ryeja 

1 . S iv il iz a s i ya    tushunchasi.    Vatanimiz   odamzod   ilk   bor   paydo bo'lgan mintaqalardan biri 

ekanligi. 


 

70

2.Ibtidoiy   jamiyatning davrlari,  ularning odamlari va makonlari. Mehnatning d a s t la bk i yirik 



taqsimoti. 

3.Shaharsozlik     unsurlarining     paydo    bo 'lis h i.     Ibtidoiy     davr madaniyati va e'tiqodlari. 

 

Asosiy adabiyotlar:  

2. 


Karimov. I.A. Tarixiy xotirasiz kyelajak yo’q. T.SHarq, 1998. 3-4 byet 

3. 


Karimov I.A. Jamiyatimiz mafkurasi xalqni – xalq, millatni – millat qilishga xizmat etsin. – T., 

O’zbyekiston, 1998 y. 

4. 

Karimov I.A. O’zbyekiston buyuk kyelajak sari. – T., O’zbyekiston, 1998 y. 



5. 

Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kyelajak yo’q. – T., SHarq, 1998 y. 

6. 

Karimov I.A. O’zbyekiston XXI asrga intilmoqda. – T., O’zbyekiston, 1999 y. 



7. 

Karimov I.A. Barkamol avlod orzusi. – T., 1999 y. 

8. 

Karimov  I.A.  Milliy  istiqlol  mafkurasi  –  xalq  e’tiqodi  va  buyuk  kyelajakka  ishonchdir.  –  T., 



O’zbyekiston, 2000 y. 

 


Download 8.06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   81




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling