Aloqa tugunlari

4.2. Radiohalaqitlarning asosiy turlari va ularni REV ishiga ta’siri 
Radiohalaqitlar quyidagi turlarga bo‘linadi:
1. Atmosfera halaqitlari; 
2. Koinot halaqitlari; 
3. Industrial halaqitlar; 
4. Fluktuasion halaqitlar; 
5. Tutashuv halaqitlari; 
6. O‘zaro halaqitlar. 

---

46 
Atmosfera halaqitlari – elektromagnit nurlanishga molik bo‘lib, ular chaqmoqning 
razryadlanishi hisobiga, shuningdek chang, suv tomchilari, qum, qor zarrachalari, kuchli 
shamol yoki bo‘ron ta’sirida harakatlanib zaryadlanishi hisobiga hosil bo‘ladi va antenna 
ish faoliyatiga o‘z salbiy ta’sirini ko‘rsatadi. Ular uzun va o‘rta to‘lqinlarda ancha 
kuchliroq, QTda kuchsizroq va UQTda juda kuchsiz bilinadi. Ularning shiddatliligi 
hududlarning geografik sharoitiga, ob-havoga, sutka vaqtiga va yil fasliga bog‘liqdir. 
Chastota qancha yuqori bo‘lsa, atmosfera halaqitlari ta’siri shuncha kamayib boradi.
30 MGs dan yuqori bo‘lgan chastota kengliklariga deyarli ta’sir qilmaydi. 
Koinot halaqitlari – Quyosh, Oy, va boshqa galaktika fazoviy jismlarining nurlanishi 
hisobiga yuzaga keladi. Koinot halaqitlari sun’iy yo‘ldoshli (sputnikovыy) aloqaga juda 
qattiq ta’sir ko‘rsatadi. “Magnit bo‘roni” ham koinot halaqitlari turiga kiradi va QTli 
radioaloqaga o‘z ta’sir kuchini ko‘rsatadi. 
Industrial (sanoat) halaqitlar – sanoat, tibbiyot, ilmiy va kundalik hayotda 
ishlatiladigan xo‘jalik elektr uskunalarining (har-xil stanoklar, dvigatellar, yuqori 
kuchlanishli elektr uzatish liniyalari, transformator stansiyalari, elektr toki bilan 
ishlaydigan tibbiyot uskunalari, elektr payvandlash uskunalari va h.k.) ishlash jarayonida 
hosil bo‘ladi. Ushbu halaqitlar harbiy radioaloqa vositalariga juda katta ta’sir kuchini 
ko‘rsatadi. Asosan avtomobillarda, zirxli texnikalarda va uchish apparatlarida o‘rnatilgan 
radiovositalarga ularning o‘t oldirish tizimi, xar-xil elektr qurilmalarining ish faoliyati 
hisobiga paydo bo‘layotgan halaqitlar ta’sir ko‘rsatadi.