Amaliy mashG’ulotlar texnologiyasi 1-mavzu. Nuqta kinematikasi, Qattiq jism kinematikasiga doir masalalar yechish
Download 1.24 Mb. Pdf ko'rish
|
|
4-ilova Yorug’lik Quyoshdan Yergacha qancha vaqtda yetib keladi? Berilgan s=3*10
8 m/s
S=150*10 9 m t=? Echish
t S c ; c S t
Hisoblash ut s s m m t min
3 , 8 500 10 * 3 10 * 150 8 9 [7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni
birin ketin yechtiradi 5-ilova Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan . 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153
masalalar yechish. 9.1. Amaliy mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi
Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 25-30 nafar O’quv mashg’ulotining shakli Amaliy, aqliy hujumdan foydalangan holda Amaliy mashg’ulotining rejasi
1. Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalar yechish. 2. Yorug’likning qutblanishiga doir masalalar yechish. O’quv
dispersiyasiga doir masalalar yechish va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash. Pedagogik vazifalar: - Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalarni tushuntirish va yechish; - Yorug’likning qutblanishiga doir masalalarni tahlil qilish;
Talaba:
- Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalarni tushunadi va yechadi; - Yorug’likning qutblanishiga doir masalalarni tahlil qiladi;
O’qitish uslubi va texnikasi Amaliy, aqliy hujum, blis-so’rov, bayon qilish texnologiyasi O’qitish vositalari Fizikadan masalalar to’plami, proektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar. O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Doska, bo’r, proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya
Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi (1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2-bosqich. Asosiy (60 min.) 2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchunaqliy hujum savol javob o’tkazadi (2 -ilova)
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda masalalar yechishga doir asosiy formulalar bilan tanishtiradi va auditoriyada [7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni
birin ketin yechtiradi (3-,4-ilovalar) 2.3. Talabalarga masalalarning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 2.1. Eshitadi. O’ylay di, javob beradi.Jav ob beradi va to’g’ri javobni eshitadi 2.2. Ilovada berilgan ma’lumotlarni asosiy
joylarini yozib
oladilar berilgan masalalarni yechadilar. 2.3. E’tibor qaratadi, yozib oladi. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan . 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153 masalalarni yechishni vazifa qilib beradi, baholaydi. (5-ilova) 3.1. Eshitadi, Aniq lashtiradi. 3.2.
Topshiriqni yozib
oladi, baholarni eshitadi. Vizual materiallar 1-ilova Mavzu: Yorug’likning qutblanishi. Yorug’likning dispersiyasiga doir masalalar yechish. Reja: 1. Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalar yechish. 2. Yorug’likning qutblanishiga doir masalalar yechish.
masalalar yechish va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash. O’quv faoliyatining natijalari: - Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalarni tushunadi va yechadi; - Yorug’likning qutblanishiga doir masalalarni tahlil qiladi;
1. Yorug’lik dispersiyasi deb nimaga aytiladi? 2. Yorug’likning qutblanishi deb nimaga aytiladi?
Yorug’lik dispersiyasi. Muhit nur sindirish ko’rsatkichining yorug’lik to’lqin uzunligiga (yoki) chastotasiga bog’liq bo’lishiga yorug’lik dispersiyasi deyiladi. 1 117-rasm Rangi To’lqin uzunligi, *10 -9 m Rangi To’lqin uzunligi, *10 -9 m Qizil Qizg’ish Sariq Yashil-Sariq 800 – 620 620 – 585 585 – 575 575 - 550 Yashil Havorang Ko’k Binafsha 550 – 510 510 – 480 480 – 450 450 – 390 4-ilova Berilgan yorug’likning suvdagi to’lqin uzunligi 0,46 mkm bo’lsa, havoda qancha bo’ladi?
Berilgan m mkm 6 1 10 * 46 , 0 46 , 0 n=1,3
? 2
Echish 1 2
; 1 2
Hisoblash mkm m m 6 , 0 10 * 6 , 0 10 * 46 , 0 * 3 , 1 6 6 2 [7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni
birin ketin yechtiradi 5-ilova Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan . 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153
yechish. 10.1. Amaliy mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi
Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 25-30 nafar
O’quv mashg’ulotining shakli Amaliy, aqliy hujumdan foydalangan holda Amaliy mashg’ulotining rejasi
1. Foton. Fotoeffektga doir masalalar yechish. 2. Atomning Rezerford-Bor modeliga doir masalalar yechish. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Issiqlik nurlanishi, fotoeffekt va yorug’lik bosimiga doir masalalar yechish va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash.
- Foton. Fotoeffektga doir masalalarni tushuntirish va yechish; - Atomning Rezerford-Bor modeliga doir masalalarni tahlil qilish;
Talaba:
- Foton. Fotoeffektga doir masalalarni tushunadi va yechadi; - Atomning Rezerford-Bor modeliga doir masalalarni tahlil qiladi;
O’qitish uslubi va texnikasi Amaliy, aqliy hujum, blis-so’rov texnologiyasi O’qitish vositalari Fizikadan masalalar to’plami, proektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar. O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Doska, bo’r, proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya Amaliy mashg’ulotining texnologik kartasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi (1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2-bosqich. Asosiy
(60 min.) 2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun aqliy hujum savol javob o’tkazadi (2 -ilova) 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda masalalar yechishga doir asosiy formulalar bilan tanishtiradi va auditoriyada [7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni
birin ketin yechtiradi (3-,4-ilovalar) 2.3. Talabalarga masalalarning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 2.1. Eshitadi. O’ylay di, javob
beradi.Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi 2.2. Ilovada berilgan ma’lumotlarni asosiy
joylarini yozib
oladi lar
berilgan masala
larni yechadilar. 2.3. E’tibor qaratadi, yozib oladi. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan . 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153 masalalarni yechishni vazifa qilib beradi, baholaydi. (5-ilova) 3.1.Eshitadi, aniqlash tiradi. 3.2.Topshiriqni yozib oladi,
baholarni eshi tadi. Vizual materiallar 1-ilova Mavzu: Issiqlik nurlanishi, fotoeffekt va yorug’lik bosimiga doir masalalar yechish. Reja: 1. Foton. Fotoeffektga doir masalalar yechish. 2. Atomning Rezerford-Bor modeliga doir masalalar yechish.
masalalar yechish va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash. O’quv faoliyatining natijalari: - Foton. Fotoeffektga doir masalalarni tushunadi va yechadi; - Atomning Rezerford-Bor modeliga doir masalalarni tahlil qiladi;
1. Foton deb nimaga aytiladi? 2. Fotoeffekt hodisasi deb qanday hodisaga aytiladi? 3. Atomning Rezerford-Bor modeli deganda nimani tushunasiz 3-ilova Eynshteyn formulasi quyidagicha: ] [
2 Ж m A h
Bu yerda A=e∙U—elektronning metalldan chiqish ish, m∙υ 2 /2—metalldan chiqqan elektronning kinetik energiyasi. h∙ν q ≥A —fotoeffekt kuzatilish sharti, ν q ≥A/h —fotoeffekt uchun qizil chegara, U— to’suvchi potensial. Sirtdan urib chiqarilgan elektronning tezligi: m A h ЧИК ) ( 2 [m/s] Agar fotoelement ν chastotali monoxromatik nur bilan yoritilganda elektronlar urib chiqarilayotgan bo’lsa, k∙ν chastotali nur bilan yoritilganda, elektronlarning maksimal kinetik energiyasi k martadan ko’proq ortadi. 4-ilova Energiyasi 6*10 -2 J ga teng bo’lgan fotonning impulsi qanday? Berilgan E=6*10
-2 J
c=3*10 8 m/s p=? Echish
2 mc E ; mc p ; 2
E m ; c p m ; 2 c E c p ; c E p
Hisoblash s m nkg s m kg s m J p 2 , 0 10 * 2 10 * 3 10 * 6 10 8 2 [7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni
birin ketin yechtiradi 5-ilova Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan . 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153
11.1. Amaliy mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi
Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 25-30 nafar
O’quv mashg’ulotining shakli Amaliy, aqliy hujumdan foydalangan holda Amaliy mashg’ulotining rejasi
1. Zaryadlangan zarralarni qayd qilish metodlariga doir masalalar yechish. 2. Radioaktivlikka doir masalalar yechish. 3. Atom yadrolarining tarkibiga doir masalalar yechish. 4. Yadroviy reaktsiyalarga doir masalalar yechish. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Atom yadrosi tarkibi, Radioaktivlikka doir masalalar yechish va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash.
- Zaryadlangan zarralarni O’quv faoliyatining natijalari: Talaba:
qayd qilish metodlariga doir masalalarni tushuntirish va yechish; - Radioaktivlikka doir masalalarni tahlil qilish; - Atom yadrolarining tarkibiga doir massalarini hisoblashni o’gatish; - Yadroviy reaktsiyalarga doir masalalar yechishni o’rgatish; - Zaryadlangan zarralarni qayd qilish metodlariga doir masalalarni tushunadi va yechadi;
- Radioaktivlikka doir masalalarni tahlil qiladi; - Atom yadrolarining tarkibiga doir massalarini hisoblashni o’ganadilar;
- Yadroviy reaktsiyalarga doir masalalar yechishni o’rganadi; O’qitish uslubi va texnikasi Amaliy, aqliy hujum, blis-so’rov O’qitish vositalari Fizikadan masalalar to’plami, proektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar. O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Doska, bo’r, proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya Amaliy mashg’ulotining texnologik kartasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi (1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2-bosqich. Asosiy (60 min.) 2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun tezkor savol javob o’tkazadi (2 -ilova)
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda masalalar yechishga doir asosiy formulalar bilan tanishtiradi va auditoriyada [7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni
birin ketin yechtiradi (3-,4-ilovalar)
2.3. Talabalarga masalalarning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 2.1. Eshitadi. O’ylay di, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri
javobni eshitadi 2.2. Ilovada
berilgan ma’lumotlarni asosiy joylarini yozib oladilar berilgan masalalarni yechadilar. 2.3. E’tibor qarat adi, yozib oladi. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan . 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153 3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi. 3.2.
Topshiriqni yozib
oladi, masalalarni yechishni vazifa qilib beradi, baholaydi. (5-ilova) baholarni eshitadi.
1. Zaryadlangan zarralarni qayd qilish metodlariga doir masalalar yechish. 2. Radioaktivlikka doir masalalar yechish. 3. Atom yadrolarining tarkibiga doir masalalar yechish. 4. Yadroviy reaktsiyalarga doir masalalar yechish.
va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash. O’quv faoliyatining natijalari: - Zaryadlangan zarralarni qayd qilish metodlariga doir masalalarni tushunadi va yechadi; - Radioaktivlikka doir masalalarni tahlil qiladi; - Atom yadrolarining tarkibiga doir massalarini hisoblashni o’ganadilar; - Yadroviy reaktsiyalarga doir masalalar yechishni o’rganadi; 2-ilova
Aqliy hujum savollari 1. Zaryadlangan zarralarni qayd qilish metodlari haqida nimalarni bilasiz? 2. Radioaktivlik deb nimaga aytiladi? 3.Atom yadrolarining tarkibi deganda
nimani tushunasiz? 4.Yadroviy reaktsiyalar deganda nimani tushunasiz?
Bor nazariyasiga ko’ra atom nurlanishi Bor postulatlari: 1.Elektronlar yadro atrofida faqat maxsus stasionar orbitalarda harakatlanadilar. Stasionar orbitalarda elektron o’zidan energiya chiqarmaydi va yutmaydi. 2.Elektronlar bir orbitadan ikkinchi orbitaga o’tganda energiya yutadi yoki chiqaradi.Yutilgan yoki chiqarilgan energiya diskret qiymatlarga ega. ] [ 10 64 , 6 ] [ 34 с Ж h Ж E E h N K KN ν k n —nurlanib chiqqan yoki yutilgan nur chastotasi E K —k stasionar orbitadagi elektron energiyasi E N —n stasionar orbitadagi elektron energiyasi
Xar birradioaktiv modda uchun aniq vaqt intervali mavjud bo’lib,shu vaqt davo mida aktivlik ikki marta kamayadi va bu vaqtni yarim yemirilish davri deyiladi. Agar t=0 vaqtda moddaning atomlar soni N 0 ga teng bo’lib, T vaqt (yarim yemirilish vaqti) o’tgach atomlar soni N
Radioaktiv moddalar uchun ixtiyoriy t vaqt o’tgach atomlar sonini topish uchun radioaktiv yemirilishning asosiy qonuni quyidagicha:
|
